Mới đây, trong lúc cho ôtô dừng đèn đỏ trên đường, một xe cứu thương đi sau tôi liên tục hú còi xin nhường đường. Tôi sau đó buộc phải vượt đèn đỏ để mở đường cho phương tiện này. Trường hợp này, tôi có thể bị xử phạt do vi phạm luật giao thông hay không?
Độc giả N.B. (ở quận Hoàng Mai, Hà Nội).
Luật sư Quách Thành Lực - Giám đốc Công ty Luật Pháp trị
Theo khoản 3, Điều 2 Nghị định 123/2021/NĐ-CP của Chính phủ, người điều khiển phương tiện không nhường đường hoặc gây cản trở xe được quyền ưu tiên đang phát tín hiệu ưu tiên đi làm nhiệm vụ sẽ bị xử phạt về hành vi "Không nhường đường hoặc gây cản trở xe được quyền ưu tiên đang phát tín hiệu ưu tiên đi làm nhiệm vụ".
Chế tài áp dụng dành cho người điều khiển ôtô là phạt tiền 6-8 triệu đồng, tước quyền sử dụng giấy phép lái xe 2-4 tháng. Còn với người lái xe máy, mức phạt là 1-2 triệu đồng, tước giấy phép lái xe 1-3 tháng.
Đối với hành vi không chấp hành hiệu lệnh của đèn tín hiệu giao thông, mức phạt cho ôtô là 4-6 triệu đồng, còn xe máy là từ 800.000 đồng đến một triệu đồng. Trường hợp vượt đèn đỏ gây tai nạn, tài xế ôtô có thể bị tước giấy phép lái xe 2-4 tháng còn với xe máy là 1-3 tháng.
Theo tâm lý thông thường, việc nhiều người lo sợ, không dám vượt đèn đỏ dù phía sau là xe ưu tiên là tâm lý thông thường khi tham gia giao thông. Tuy nhiên, căn cứ quy định của pháp luật, người vượt đèn đỏ trong trường hợp này sẽ không bị xử phạt.
Theo Điều 11 Luật Xử lý vi phạm hành chính 2012, hành vi vi phạm hành chính trong tình thế cấp thiết là trường hợp không xử phạt vi phạm hành chính. Điều 12 Luật này quy định tình thế cấp thiết là tình thế của cá nhân, tổ chức vì muốn tránh một nguy cơ đang thực tế đe dọa lợi ích của Nhà nước, của tổ chức, quyền, lợi ích chính đáng của mình hoặc của người khác mà không còn cách nào khác là phải gây một thiệt hại nhỏ hơn thiệt hại cần ngăn ngừa.
Đối chiếu với trường hợp của bạn, có thể thấy việc bạn vượt đèn đỏ để nhường đường cho xe cứu thương là cần thiết. Đây là hành động vi phạm, song chỉ gây thiệt hại cho trật tự quản lý hành chính, an toàn giao thông. Thiệt hại này nhỏ hơn so với thiệt hại sức khỏe, tính mạng của người trên phương tiện xe cấp cứu. Do đó, đây là trường hợp vi phạm hành chính trong tình thế cấp thiết, thuộc trường hợp loại trừ trách nhiệm, người vi phạm không bị xử phạt hành vi vi phạm hành chính.
