Kể từ khi nhậm chức vào năm 2017, ông Trump đã vượt qua nhiều cơn bão lớn, và luôn nổi lên như thể mình là người chiến thắng - tiêu biểu như khi ông bị Hạ viện luận tội rồi được Thượng viện tha bổng sau đó.
Nhưng giờ đây, Reuters nhận định, áo giáp của ông Trump đang bị thử thách bằng một bài kiểm tra đầy khó khăn - với sóng gió từ 3 cuộc khủng hoảng đến một lúc: cuộc khủng hoảng y tế cộng đồng lớn nhất thế kỷ, suy thoái kinh tế tồi tệ nhất thập kỷ và tình trạng bất ổn dân sự nghiêm trọng nhất kể thập niên 1960.
 |
| Tổng thống Mỹ Donald Trump đang phải đối mặt với thách thức khó khăn nhất kể từ khi nhậm chức. Ảnh: New York Times. |
3 cuộc khủng hoảng cùng lúc
Việc ông Trump kêu gọi cứng rắn với làn sóng biểu tình trên toàn quốc - những người phản đối sự tàn bạo của cảnh sát và nạn phân biệt chủng tộc, đã khiến ông nhận về lời chỉ trích từ những nhà vận động dân quyền, các lãnh đạo tôn giáo, phe Dân chủ và cả một số thành viên đảng Cộng hoà.
Thậm chí cựu tổng thống George W. Bush - một người Cộng hoà - cũng cảm thấy cần phải lên tiếng và cho rằng "đã đến lúc nước Mỹ phải xem xét lại những thất bại thảm hại của chúng ta".
Tuy nhiên, có lẽ mối quan tâm lớn hơn đối với ông Trump và chiến dịch tái tranh cử của ông, là hầu như mọi cuộc thăm dò vào lúc này đều cho thấy dấu hiệu suy giảm tỷ lệ ủng hộ với người đứng đầu Nhà Trắng, sau khi hơn 100.000 người Mỹ thiệt mạng vì virus corona, và hơn 40 triệu người khác nộp đơn xin trợ cấp vì thất nghiệp.
(Tuy vậy, ông có một tin vui là theo số liệu do Bộ Lao động vừa công bố, tỷ lệ thất nghiệp ở Mỹ trong tháng 5 đã giảm từ 14,7% xuống 13,3% và 2,5 triệu việc làm đã được tạo ra).
Cùng lúc đó, đối thủ của ông Trump trong cuộc chạy đua sắp tới là Joe Biden đã chớp lấy cơ hội này để gửi đi thông điệp về sự đoàn kết và xoa dịu dân sự, trái ngược với những tuyên bố cứng rắn của ông Trump về pháp luật và trật tự.
Tới nay, giọng điệu mạnh mẽ của ông Trump dường như đang cho thấy sự lạc nhịp. Một cuộc thăm dò ý kiến của Reuters/Ipsos trong tuần này cho thấy đa số người Mỹ, bao gồm cả những người Cộng hoà và Dân chủ, cũng như những người độc lập, đều đồng cảm với người biểu tình và không tán thành phản ứng hiếu chiến của ông Trump.
Phe Cộng hoà cho rằng ông Trump vẫn còn thời gian để xoay chuyển tình thế, đặc biệt nếu nền kinh tế bắt đầu cho thấy dấu hiệu hồi phục. Họ tin là nếu những cuộc bạo động vẫn tồn tại và trở nên bạo lực hơn, các cử tri có thể sẽ quay sang tán thành đường lối tiếp cận cứng rắn của ông Trump.
"Mặc dù mọi thứ đang rất tệ, tình thế này tạo cơ hội cho ông Trump dán nhãn cho cuộc tranh luận theo cách mà ông muốn - luật lệ và trật tự đối đầu với sự hỗn loạn. Đây là một phần của câu chuyện mà ông ấy muốn thể hiện", ông Doug Heye, cựu quan chức Uỷ ban Quốc gia đảng Cộng hoà, và là người thường xuyên chỉ trích tổng thống, nhận định.
 |
| Làn sóng bất ổn dân sự vô tình khiến mọi người giảm bớt chỉ trích về sự thất bại của chính phủ trong việc ứng phó với đại dịch Covid-19. Ảnh: AP. |
Một nguồn tin thân cận từ chiến dịch tái tranh cử của ông Trump cho biết, làn sóng biểu tình đã khiến người ta tạm thời quên đi việc chỉ trích sự yếu kém trong cuộc chiến chống Covid-19.
Điều này thành ra lại có lợi cho ông Trump, vì nếu các bang tiếp tục mở cửa trở lại nền kinh tế, và thị trường việc làm hồi phục vào mùa thu thì đó sẽ là thông tin có lợi trong cuộc bầu cử vào tháng 11.
Ảnh hưởng đến khả năng tái cử?
Tuy nhiên, vào lúc này, những con số đang chống lại ông Trump. Hơn 55% người Mỹ được hỏi cho biết họ không tán thành cách ông Trump xử lý làn sóng biểu tình, bao gồm 40% "cực kỳ không tán thành", trong khi chỉ một phần ba số người được hỏi hài lòng - thấp hơn tỷ lệ tín nhiệm 39% hiện tại.
Một cuộc thăm dò riêng khác của Reuters được thực hiện trong tuần này cho thấy ông Biden đang vượt ông Trump 10% về tỷ lệ ủng hộ trong số những cử tri đã đăng ký - mức chênh lệch lớn nhất kể từ khi cựu phó tổng thống trở thành ứng viên của đảng Dân chủ.
Một số nhà cái cũng ra kèo trong đó xác suất ông Biden đánh bại ông Trump cao hơn so với xác suất ông Trump tái đắc cử.
Nhưng 5 tháng nữa mới tới bầu cử, và vẫn còn thời gian để những tỷ lệ này thay đối.
Tim Murtaugh, phát ngôn viên cho chiến dịch tranh cử của ông Trump, cho biết dữ liệu nội bộ của họ cho thấy đương kim tổng thống vẫn có cách biệt an toàn với ứng viên Biden tại các bang quan trọng.
"Ai cũng biết là nếu bạn thăm dò ý kiến công chúng thì kết quả sẽ phản ánh sai về Tổng thống Trump", ông Murtaugh nói.
Phân tích của Reuters từ tháng 3 cho thấy tỷ lệ tín nhiệm ông Trump, vốn khá ổn định trong hơn 3 năm qua, đã sụt giảm đối với một số nhóm cử tri được cho là có vai trò quyết định trong cuộc bầu cử.
Cụ thể, những người kiếm hơn 100.000 USD mỗi năm, những người trong độ tuổi từ 35 đến 54, phụ nữ da trắng với bằng đại học đều cho biết họ ngày càng cân nhắc việc bỏ phiếu cho ông Biden.
Trong nhóm cử tri kiếm hơn 100.000 USD mỗi năm, tỷ lệ ủng hộ dành cho ông Trump giảm 15% trong giai đoạn từ tháng 3 đến tháng 5, trong khi đó ông tỷ lệ ủng hộ dành cho ông Biden tăng thêm 9%.
 |
| Các thăm dò cho thấy ông Biden đang đạt được những bước tiến về tỷ lệ ủng hộ, nhưng không ai có thể khẳng định điều đó sẽ mang lại kết quả trong thực tế. Ảnh: AP. |
Phụ nữ da trắng có bằng đại học ủng hộ ông Biden nhiều hơn 23% so với ông Trump. Nhóm này đóng vai trò quan trọng trong việc giúp phe Dân chủ giành thêm quyền kiểm soát trong cuộc bầu cử giữa kỳ năm 2018.
Những người ủng hộ cho rằng ông Trump còn nguyên khả năng chiến thắng, đặc biệt nếu tình hình kinh tế tiếp tục được cải thiện.
"Tôi vẫn nghĩ là ông ấy sẽ được bầu lại, mặc dù tôi biết các thăm dò đang là như thế nào", ông Craig Robinson, cựu giám đốc chính trị của đảng Cộng hoà Iowa, nhận định.
Ông Robinson chỉ ra rằng thị trường chứng khoán Mỹ đã tăng gần 40% kể từ khi đất nước bước vào lệnh phong toả do virus corona hồi tháng 3, và điều này cho thấy "mọi thứ không tệ như mọi người nghĩ".
