Formula One Grand Prix (F1) là một trong những cơ hội tốt để quảng bá hình ảnh quốc gia. Năm 2016, có đến 425 triệu người xem giải đua này qua truyền hình, theo số liệu từ F1. Đây giống như World Cup của làng đua xe thế giới.
F1 trước đây chỉ diễn ra ở trong trường đua riêng biệt. Sau này, để tiết kiệm chi phí, nhiều quốc gia đã tổ chức trên đường phố, chẳng hạn như Singapore và Monaco. Nghe có vẻ đơn giản, nhưng chi phí để tổ chức một chặng đua như vậy là không hề nhỏ.
 |
| Đăng cai tổ chức một chặng đua F1 giúp các quốc gia có dịp quảng bá hình ảnh đất nước. Ảnh: Singapore F1. |
Đua xe F1 trên đường phố rất tốn kém
Không có bất cứ chặng đua F1 nào chi phí rẻ, nhưng đua trên đường phố công cộng là cách tiếp cận nhanh nhất. Các quốc gia chọn giải pháp đua trên đường phố thường chọn những thành phố trung tâm hoặc vùng ngoại ô của thị trấn.
Chọn đường phố công cộng để đua xe F1 có lợi thế chi phí ban đầu rẻ hơn so với việc xây dựng một trường đua, trong khi hiệu quả lại cao hơn khi các địa danh của thành phố tiếp cận được hàng trăm triệu người xem truyền hình trực tiếp.
Nhưng mặt trái của nó là chi phí hàng năm cho một chặng đua trên đường phố công cộng đắt hơn nhiều so với trường đua. Vì chi phí không đơn thuần là số tiền dựng lên các khán đài tạm thời và nâng cấp chất lượng mặt đường theo tiêu chuẩn an toàn cao nhất của F1 được quy định bởi Liên đoàn Ôtô Quốc tế.
 |
| Chặng đua F1 ở Singapore diễn ra trên đường phố công cộng. Ảnh: Singapore GP. |
Số tiền để tổ chức một chặng đua F1 chưa bao giờ công khai. Tuy nhiên, tờ Formula Money có tiết lộ rằng cần đến 16 triệu USD để trả lương nhân sự và chi phí marketing, tổ chức. Một chặng đua cần 600 nhân viên để vận hành, chưa kể 120 lính cứu hỏa và 550 tình nguyện viên.
Chi phí tiếp theo là xây dựng khán đài đủ chỗ cho 80.000 người xem trực tiếp vào khoảng 14 triệu USD. Để đảm bảo đường đua dài 3,2 dặm (5,15 km) cần thiết lập hàng rào và rào chắn tốn kém 8 triệu USD, trong khi 8 triệu USD khác để thuê các tòa nhà xung quanh để làm pit-stop (trạm sửa chữa).
 |
Xe cộ, văn phòng và các tiện ích liên quan ngốn khoảng 6 triệu USD. 4,5 triệu USD cho các chi phí liên quan khác, như cần cẩu và khoảng 350 bình chữa cháy đặt ở mỗi 15 mét đường đua. 1 triệu USD là số tiền để mua bảo hiểm.
Tính sơ sơ, chi phí vận hành hàng năm của một chặng đua F1 trên đường phố công cộng là 57,5 triệu USD. Chưa kể đến phí đăng cai.
Mức phí đăng cai cuộc đua F1 trung bình khoảng 30 triệu USD, giá sẽ tăng thêm khoảng 10% mỗi năm. Hầu hết hợp đồng đăng cai tổ chức một chặng đua xe F1 có thời hạn 7-10 năm.
Tổ chức trong trường đua rẻ hơn về dài hạn
Một cách để giảm chi phí vận hành hàng năm là xây dựng một trường đua. Lợi thế là trường đua có thể xây dựng ở đâu có quỹ đất trống, không cần tái định cư hoặc xây dựng các cơ sở vật chất tạm thời mỗi năm như đua trên đường phố công cộng. Tuy nhiên, xây trường đua tốn chi phí ban đầu rất lớn.
Có hai cách để có một trường đua F1, xây mới hoặc tận dụng trường đua có sẵn. Tận dụng một trường đua có sẵn đồng nghĩa với việc phải giải quyết những nhược điểm trước đó, như chất lượng mặt đường, góc cua, pit-stop... trừ khi nó được xây dựng để tương thích với đua xe F1 ngay từ ban đầu.
Tổng chi phí cho việc cải tạo một trường đua có sẵn vào khoảng vài chục triệu USD, tùy theo mức độ.
 |
| Cải tạo một đường đua có sẵn là một cách tiết kiệm chi phí. Ảnh: Menu dei Motori. |
Tháng 11/2015, một chặng đua F1 tổ chức ở Mexico trở lại sau 23 năm vắng bóng. Chặng đua này diễn ra trên đường đua Autodromo Hermanos Rodriguez ở trung tâm thủ đô Mexico. Nơi đây từng tổ chức một chặng đua F1 trong quá khứ.
Có tổng cộng 90.000 người hâm mộ đến trường đua vào thứ 6, 111.000 người vào thứ 7 và 134.850 người vào ngày Chủ nhật. Tổng cộng là 335.850 người.
Theo phân tích của STR Global, giá phòng ở xung quanh đó tăng 128,1% so với cùng kỳ năm trước đó. Khách sạn và các dịch vụ xung quanh được hưởng lợi từ cuộc đua ở trung tâm thành phố, nên việc xây một trường đua hoàn toàn mới tốn kém là không cần thiết.
 |
| Xây dựng một trường đua F1 hoàn toàn mới ngốn khoảng 270 triệu USD. Nguồn: Formula Money. |
Xây dựng một trường đua hoàn toàn mới cho phép tạo ra sự khác biệt về đường đua, góc cua hay độ cao. Tuy nhiên, chi phí ước tính lên tới 270 triệu USD. Nhưng chi phí vận hành hàng năm thấp hơn nhiều so với tổ chức đua trên đường phố công cộng. Formula Money ước tính, tổng chi phí cho 10 năm tổ chức một chặng đua F1 trong trường đua là 933 triệu USD.
Trớ trêu thay, việc chi tiền để tổ chức một chặng đua F1 chỉ là một phần trong bức tranh tổng thể. Quốc gia hoặc đơn vị đăng cai sẽ phải tính toán đến chuyện quảng bá, làm sao để bán hết số vé và quảng bá hình ảnh đất nước hiệu quả. Đây là một thách thức không hề nhỏ.
Trường đua Silverstone, Anh quốc là nơi đầu tiên tổ chức đua xe F1 vào năm 1950 với lượng khán giả đông nhất trong lịch sử. Trường đua này thuộc sở hữu của Câu lạc bộ đua xe Anh quốc, một nhóm gồm 850 ngôi sao đua xe trong đó có cả Nigel Mansell, Damon Hill, Jenson Button và Lewis Hamilton.
 |
| Nhiều chặng đua xe F1 đang gặp khó khăn về việc "gỡ vốn". Ảnh: Populous. |
Nổi tiếng là vậy, nhưng năm 2015, câu lạc bộ đã tính toán đến việc bán trường đua cho Jaguar Land Rover nhưng không thành. Và trong suốt nhiều năm, trường đua gặp khó khăn để bán một hợp đồng thuê dài hạn để giảm rủi ro.
Grand Prix British là chặng đua duy nhất trong lịch sử không nhận tiền tài trợ từ chính phủ. Do đó, họ phải tăng giá vé hàng năm để trả chi phí đăng cai.
Hiện thu nhập cho thuê của trường đua Silverstone đã giảm xuống, khi 280 mẫu đất phải cho một đơn vị thuê miễn phí để xóa nợ. Chi phí đăng cai tổ chức đua xe F1 được "trả" bằng thư tín dụng từ các chủ ngân hàng đang là giải pháp để chặng đua tiếp tục tồn tại ở đây.
