Vài tháng trở lại đây, A.T - nhân viên của Shopee Việt Nam - luôn ở trong trạng thái thấp thỏm. Sau hàng loạt biến động ở công ty, cô cho biết đã chuẩn bị tâm lý cho tình huống bị sa thải bất kỳ lúc nào.
“Tôi đọc được nhiều tin tức chẳng mấy tích cực về hoạt động của công ty mẹ (Sea Limited). Sếp tôi trấn an nhân viên rằng mọi thứ vẫn ổn nhưng bản thân tôi cảm thấy khó có thể lạc quan”, A.T trần tình.
Tinh giản mọi chi phí
Đầu năm ngoái, một “chiến dịch” quảng bá nơi làm việc đã giúp Shopee nhanh chóng trở thành cái tên được nhiều bạn trẻ săn đón trên thị trường tuyển dụng. Thông qua các video trên mạng xã hội, nhân viên Shopee chia sẻ bên cạnh môi trường làm việc năng động, họ còn nhận được nhiều chế độ đãi ngộ hấp dẫn.
“Văn phòng 'xịn xò', pantry (khu vực ăn uống) đầy ắp đồ ăn, trà và cà phê miễn phí, công ty thậm chí còn chuẩn bị sẵn bữa sáng cho nhân viên”, một nhân sự tại Shopee mô tả.
Tuy nhiên, A.T cho biết một số quyền lợi của nhân viên như bữa sáng hàng ngày, thức ăn nhẹ, team building nay bị cắt giảm ở mức tối đa. Trước đó, công ty thương mại điện tử (TMĐT) cũng tiến hành các đợt cải tổ nhân sự ở một số bộ phận thuộc mảng giao đồ ăn và ví điện tử.
Mặt khác, một nhân viên thuộc mảng giao đồ ăn của Shopee cho biết đã đưọc thông báo phải chuyển địa điểm làm việc từ Lotte Center về trụ sở chính là tòa Capital Place trên đường Liễu Giai, Ba Đình, Hà Nội.
 |
| Nhân viên Shopee bị cắt bớt một số quyền lợi. Ảnh: Shopee. |
Đây chỉ là một trong nhiều tín hiệu cho thấy doanh nghiệp nắm phần lớn thị phần TMĐT Việt Nam và Đông Nam Á nói chung đang chống chọi với khó khăn. Tại thị trường nội, Shopee hiện diện ở mọi ngóc ngách của lĩnh vực TMĐT, từ sàn mua sắm (Shopee), ví điện tử (ShopeePay), e-logistic (ShopeeXpress) cho đến giao đồ ăn (ShopeeFood).
Trên thực tế, thông tin về các đợt điều chỉnh nhân sự của Shopee Việt Nam vốn rộ lên từ tháng 6. Một nguồn tin khác của Zing cũng xác nhận chỉ một số bộ phận thuộc ShopeePay và ShopeeFood chịu ảnh hưởng.
“Mức đền bù đối với nhân viên buộc nghỉ việc trước thời hạn hợp đồng lao động tùy từng loại hợp đồng như dưới 1 năm, 3 năm hay vô thời hạn. Khoản hỗ trợ sẽ gồm 1-2 tháng lương kèm lương số ngày không báo trước, lương số ngày phép tồn và trợ cấp thôi việc”, vị này tin rằng Shopee đưa ra mức hỗ trợ tương đối ổn cho nhân viên.
Vị này đồng thời tiết lộ trong thông báo lưu hành nội bộ, lãnh đạo Shopee khẳng định mảng TMĐT sẽ nằm ngoài tầm chịu ảnh hưởng.
Zing đã liên hệ với Shopee nhưng công ty không đưa ra phản hồi.
Theo SCMP, Shopee mới đây đã có một đợt sa thải nhân viên tại thị trường Trung Quốc. Trong thông báo, công ty tuyên bố việc cơ cấu lại nhân sự hướng tới mục tiêu tối ưu hóa hoạt động kinh doanh và khả năng tự lực về tài chính.
Một số thông tin khác chia sẻ Shopee đã ngừng tuyển dụng và hủy bỏ các vị trí mới trúng tuyển. Công ty gần đây cũng gây nên làn sóng tranh cãi ở Trung Quốc sau khi câu chuyện một lao động bị “hủy ngang” lời mời làm việc dù vừa bay đến trụ sở công ty ở Singapore ngập tràn mạng xã hội.
Ngoài Trung Quốc, Bloomberg và Reuters cho biết công ty cũng có kế hoạch cắt giảm 3% nhân viên tại Indonesia, rời khỏi Argentina và đóng cửa một loạt hoạt động địa phương tại Chile, Colombia và Mexico. Đầu năm nay, Shopee đã phải chia tay thị trường Ấn Độ và Pháp sau khi chứng kiến kết quả kinh doanh thất vọng.
Trong khi đó, DealStreetAsia đưa tin một nửa đội ngũ làm việc tại mảng thanh toán và giao đồ ăn của Shopee Thái Lan bị điều chỉnh. Một số thông tin còn tiết lộ công ty gửi email yêu cầu nhân viên trở về nhà và chờ thông báo chấm dứt hợp đồng.
Tránh phụ thuộc dòng vốn ngoài
Không chỉ nhân viên, ban lãnh đạo cấp cao của Sea Limited cũng quyết định sử dụng chiến lược “thắt lưng buộc bụng” trong bối cảnh tài chính tập đoàn giảm sút.
Trong năm 2021, Sea thu về 9,95 tỷ USD, cao gấp đôi năm 2020. Tuy vậy, khoản lỗ ròng cũng bị kéo từ 1,62 tỷ USD lên 2,04 tỷ USD. Riêng quý IV/2021, công ty lỗ khoảng 616,3 triệu USD, tăng thêm 91,7 triệu USD so với cùng kỳ.
Tình hình kinh doanh sang đến quý II/2022 của Sea tiếp tục đi xuống. Dù thu về 2,9 tỷ USD, tập đoàn vẫn ghi nhận khoản lỗ ròng 931 triệu USD.
Ban lãnh đạo đã quyết định rằng chúng tôi sẽ không nhận bất cứ khoản lương, thưởng nào cho đến khi công ty tự lực về tài chính
Forrest Li, CEO Sea
Doanh thu GAAP cả năm 2021 của Shopee đạt 4,5 tỷ USD, tăng 156,8%, nhưng lỗ 2,7 tỷ USD.
Doanh thu quý I của Shopee tăng 64% so với cùng kỳ năm ngoái lên 1,4 tỷ USD. Quý II, doanh thu tăng 51% lên 1,7 tỷ USD, thấp hơn mức dự tính.
Ngoài ra, trong các chuyến công tác, tập đoàn sẽ giới hạn vé máy bay ở hạng phổ thông, chi phí ăn uống, đi lại ở mức 30 USD/ngày. Chi phí khách sạn giảm còn 150 USD/đêm. Các hóa đơn ăn uống, giải trí trong những chuyến công tác cũng không được tập đoàn thanh toán.
Trong bối cảnh giới đầu tư bán tháo cổ phiếu và rút dần cổ phần khỏi Sea, ông Li cho rằng cách duy nhất để ngừng phụ thuộc vào nguồn vốn bên ngoài là tự lực về tài chính, kiếm đủ ngân sách cho các nhu cầu và dự án. Kể từ mức cao nhất thiết lập hồi tháng 10, Sea đã thiệt hại khoảng 170 tỷ USD vốn hóa thị trường.
