Sáng sớm 24/2, Nga mở chiến dịch tấn công quân sự vào Ukraine. Các tiếng nổ lớn đã được nghe thấy ở các thành phố ở Ukraine. Moscow xác nhận họ đã không kích vào một số mục tiêu quân sự ở Ukraine.
Guardian dẫn nguồn tin Bộ Nội vụ Ukraine cho biết nước này đã bị tấn công bằng tên lửa hành trình và tên lửa đạn đạo. Phòng không Ukraine đã được báo động trên khắp cả nước.
Lực lượng Nga đã sử dụng những vũ khí nào trong đợt tấn công đầu tiên vào Ukraine và quân đội Kyiv có những vũ khí nào để đối phó và đáp trả cuộc tấn công này?
Tên lửa là vũ khí chủ lực
Khác với chiến dịch can thiệp quân sự vào Georgia năm 2008, Nga mở đầu chiến dịch tấn công vào Ukraine bằng tên lửa hành trình và tên lửa đạn đạo.
Những vũ khí này từng được Nga sử dụng trong chiến dịch ở Syria năm 2015.
 |
| Tên lửa hành trình và rocket phóng loạt của Nga đồng loạt khai hỏa trong một cuộc tập trận. Ảnh: AP. |
Giới phân tích quân sự nhận định tên lửa hành trình Kalibr là vũ khí chủ lực trong đợt tấn công đầu tiên của Moscow. Đây là loại vũ khí mới của Nga có thiết kế và tính năng tương tự “sứ giả chiến tranh” Tomahawk của Mỹ.
Tên lửa Kalibr có nhiều phiên bản khác nhau trong vai trò chống hạm, trong đó phiên bản 3M-14 được thiết kế cho nhiệm vụ tấn công mặt đất. 3M-14 có tầm bắn từ 1.500 đến 2.500 km.
Tên lửa Kalibr có thể phóng từ tàu chiến, tàu ngầm và bệ phóng di động trên mặt đất. Trong chiến dịch can thiệp quân sự vào Syria năm 2015, các tên lửa Kalibr đã được phóng từ tàu chiến Nga ở biển Caspi và phóng từ tàu ngầm của Nga ở Địa Trung Hải nhắm vào các mục tiêu ở Syria.
Với tầm bắn xa, phương tiện mang phóng linh hoạt, Nga có thể phát động cuộc tấn công bằng tên lửa Kalibr vào lãnh thổ Ukraine ở nhiều vị trí khác nhau.
Điều đó khiến việc đáp trả trở nên rất khó khăn. Quân đội Ukraine chỉ có thể dựa vào khả năng đánh chặn trên mặt đất để giảm thiểu thiệt hại.
Ngoài ra, Nga còn một vũ khí đáng chú ý khác là tên lửa đạn đạo chiến thuật Iskander. Tên lửa này có tầm bắn khoảng 500 km và có thể tấn công mục tiêu với độ chính xác cao.
Tên lửa Iskander là chủ đề gây căng thẳng giữa Nga và phương Tây. Điều đó cho thấy tầm ảnh hưởng lớn của vũ khí này đối với cục diện chiến trường.
Bên cạnh đó, Nga còn sở hữu lực lượng pháo binh hùng hậu. Các loại pháo binh của Nga có tầm bắn xa có thể kể đến lựu pháo tự hành 2S19 Msta, rocket phóng loạt BM-30 Smerch, tầm bắn 90 km.
Pháo binh Nga đã được sử dụng để pháo kích các mục tiêu gần biên giới với Ukraine. Lực lượng này sẽ đóng vai trò quan trọng, nếu một cuộc xung đột quy mô lớn xảy ra.
Sau đợt tấn công đầu tiên bằng tên lửa hành trình và máy bay chiến đấu, Nga đã triển khai lực lượng mặt đất để tiến vào lãnh thổ Ukraine. Theo Guardian, Nga đã triển khai nhiều vũ khí hạng nặng có sức công phá lớn trong chiến dịch tấn công trên bộ.
 |
| Rocket phóng loạt bắn đạn nhiệt áp TOS-1A đã được Nga sử dụng để tấn công Ukraine. Ảnh: Bộ Quốc phòng Nga. |
Lực lượng tấn công trên bộ chủ lực của Nga là xe tăng T-72B3 - phiên bản nâng cấp hiện đại nhất của dòng xe tăng T-72.
Trong khi đó, lực lượng Ukraine đặt kỳ vọng vào tên lửa chống tăng Javelin đẩy lùi các cuộc tấn công bằng xe tăng trong không gian đô thị.
Tên lửa dài 1,2 m và chỉ cần một người đã có thể vác được, do các nhà sản xuất Lockheed Martin và Raytheon chế tạo. Chúng có hỏa lực đủ để chọc thủng giáp xe tăng từ cách xa 2,5 km, theo Nikki Asia.
Hồi tháng 1, Mỹ đã chuyển giao số vũ khí trị giá 200 triệu USD cho Ukraine, bao gồm 300 tên lửa Javelin. Hôm 26/2, Washington phê duyệt viện trợ quân sự bổ sung cho Ukraine sau khi Nga mở chiến dịch tấn công.
 |
| Một binh sĩ vác tên lửa Javelin trong cuộc tập trận gần Rivne, Ukraine. Ảnh: Reuters. |
Ukraine ít lựa chọn đáp trả
Quân đội Ukraine kế thừa số lượng vũ khí lớn từ Liên Xô sau khi Liên bang Xô Viết tan rã. Vũ khí Nga và Ukraine có nhiều điểm tương đồng. Tuy nhiên, kinh tế suy thoái kéo dài cùng bất ổn chính trị thường xuyên xảy ra, quân đội Ukraine ít được đầu tư hiện đại hóa.
Lục quân được xem là lực lượng mạnh nhất của Ukraine. Theo Global Fire Power, lục quân Ukraine sở hữu khoảng 2.500 xe tăng, so với 12.400 của Nga. Trong đó, xe tăng chiến đấu chủ lực T-84 Oplot được xem là đối thủ ngang tầm với T-73B3, T-80 và T-90 của Nga. Ukraine chỉ thua kém về số lượng.
 |
| Tên lửa hành trình chống hạm P-360 của Ukraine trong một cuộc thử nghiệm. Ảnh: Bộ Quốc phòng Ukraine. |
Pháo binh hai nước cũng có sự chênh lệch khá lớn về số lượng cũng như chất lượng. Cụ thể Nga có khoảng 6.500 lựu pháo tự hành, trong khi Ukraine sở hữu khoảng hơn 1.000 khẩu. Nga có khoảng 7.500 khẩu pháo kéo xe, Ukraine có khoảng hơn 2.000 khẩu.
Sức mạnh tên lửa là điểm chêch lệch lớn nhất khi so sánh sức mạnh giữa lục quân Nga và Ukraine. Nga có khoảng 3.300 hệ thống rocket phóng loạt, trong khi con số này của Ukraine chỉ 490.
Trong biên chế lục quân Ukraine cũng có tên lửa đạn đạo chiến thuật, nhưng khó có thể tấn công vào lãnh thổ Nga. Quân bài chủ lực trong lực lượng tên lửa của Ukraine là tên lửa đạn đạo chiến thuật Sapan, tầm bắn khoảng 280 km.
Tuy nhiên, do thiếu kinh phí từ trung ương, dự án này bị đóng băng từ năm 2019 với vài nguyên mẫu đang trong giai đoạn thử nghiệm. Họ cũng có một loại tên lửa khác là OTR-21, tầm bắn khoảng 90 km.
Ukraine cũng đã phát triển thành công tên lửa hành trình chống hạm P-360 Neptune phóng từ đất liền, tầm bắn 280 km.
Nó có nhiều điểm tương đồng với tên lửa chống hạm Kh-35 Uran của Nga. Vũ khí này có thể là một lựa chọn để Ukraine đáp trả vào Hạm đội Biển Đen của Nga.
Không quân Ukraine hoàn toàn lép vế trước Nga. Tiêm kích chủ lực của họ là MiG-29 và Su-27, nhưng chỉ số ít được nâng cấp lên các tiêu chuẩn hiện đại. Không quân Ukraine gần như không đủ khả năng để phát động cuộc không kích vào lãnh thổ Nga.
 |
| So sánh tương quan lực lượng của Nga và Ukraine. Đồ họa: Guardian. |
Với thực lực vũ khí hiện có, Ukraine có rất ít lựa chọn để có thể tấn công đáp trả vào Nga. Điều mà lực lượng vũ trang Ukraine có thể làm ở hiện tại là chống đỡ các cuộc tấn công của Nga.
Phòng không Ukraine sở hữu nhiều tên lửa phòng không, đáng chú ý là S-300V1, tầm bắn khoảng 80 km. Tên lửa phòng không tầm trung Buk, tên lửa phòng không tầm thấp 9K33 Osa và 9K35 Strela-10.
Lực lượng phòng không mặt đất Ukraine sẽ là trụ cột trong việc chống lại các đợt tấn công bằng đường không của Nga. Ngoài ra, các nước phương Tây đã tăng tốc độ viện trợ tên lửa chống tăng và tên lửa phòng không vác vai cho Ukraine để chống lại quân đội Nga.
Quân đội Ukraine đang kháng cự mạnh trước các đợt tấn công của Nga. Kế hoạch tấn công nhanh của Moscow đang bị chậm lại, tuy vậy, giới phân tích cho rằng quân đội Ukraine khó cầm cự được lâu.
