Những tổ chức có thể dự báo phần nào biến động thị trường chứng khoán

Trên thị trường chứng khoán Việt Nam, số lượng nhà đầu tư cá nhân chiếm 80-90% tổng giá trị giao dịch, theo thống kê từ Ủy ban Chứng khoán Nhà nước. Dù chiếm đa số, các nhà đầu tư cá nhân thường gặp tâm lý đám đông và dễ bị ảnh hưởng khi thị trường có biến động.

Trái lại, nhà đầu tư tổ chức lớn chiếm tỷ lệ nhỏ nhưng thường ổn định và có tầm ảnh hưởng đến tâm lý chung. Việc theo dõi động thái của các tổ chức này có thể dự đoán phần nào biến động của thị trường. Bởi những phân tích, nhận định của họ có chất lượng chuyên môn cao nhờ kiến thức về nền kinh tế hoặc nhóm ngành.

Các tổ chức trên thị trường tài chính rất đa dạng, với các quỹ đầu tư gồm cả quỹ chủ động, quỹ bị động, quỹ mở, quỹ đóng hay tự doanh chứng khoán…

Hoạt động của các quỹ và tự doanh chứng khoán

Một trong những quỹ ngoại nổi bật trên thị trường chứng khoán Việt Nam là Dragon Capital. Theo ước tính từ Dragon Capital, tổng quy mô các quỹ do đơn vị này quản lý khoảng hơn 4 tỷ USD. Trong đó, Vietnam Enterprise Investment Limited (VEIL) - quỹ lớn nhất do Dragon Capital quản lý - có quy mô danh mục đến 2,45 tỷ USD tính đến tháng 9, với các mã cổ phiếu top đầu thị trường chứng khoán nắm giữ suốt thời gian dài như HPG, MWG, VHM, FPT, VPB, ACB... Bởi thế, hoạt động đầu tư của Dragon Capital trên thị trường thường được các nhà đầu tư theo dõi sát sao.

VinaCapital cũng là một trong những tập đoàn đầu tư và quản lý tài sản lớn tại Việt Nam. Tập đoàn này đang quản lý nhiều danh mục khác nhau với tổng giá trị xấp xỉ 3,3 tỷ USD. Trong đó, sản phẩm chủ chốt là quỹ đóng VinaCapital Vietnam Opportunity Fund Limited (VOF) được niêm yết trên sàn giao dịch chính của thị trường chứng khoán London.

Hoạt động các quỹ sẽ dự đoán phần nào biến động thị trường chứng khoán. Ảnh: Unsplash.

Hay một quỹ khác dù không trực tiếp đầu tư vào các mã cổ phiếu trên thị trường chứng khoán nhưng lại có tác động mạnh là Mekong Capital. Quỹ tìm kiếm những công ty non trẻ để rót vốn và hỗ trợ nhà sáng lập thông qua tư vấn chiến lược, tuyển dụng chuyên gia và đào tạo.

Quỹ này đã thành công với những công ty niêm yết như MWG - Thế Giới Di Động, PNJ - vàng bạc đá quỹ Phú Nhuận… Việc liên tục rót vốn vào các startup của Việt Nam hỗ trợ lớn cho sự phát triển chung của nền kinh tế và niêm yết doanh nghiệp tốt trên thị trường chứng khoán.

Tự doanh chứng khoán cũng là nhóm có ảnh hưởng tương đối đến biến động thị trường. Theo khoản 30, điều 4, Luật Chứng khoán năm 2019: “Tự doanh chứng khoán là việc công ty chứng khoán mua, bán chứng khoán cho chính mình”.

Hoạt động tự doanh của công ty chứng khoán được thực hiện thông qua cơ chế giao dịch trên Sở giao dịch chứng khoán hoặc thị trường OTC (phi tập trung). Tự doanh chứng khoán được phân ra nhiều loại hoạt động gồm: Đầu tư ngân quỹ, đầu tư chênh lệch giá, đầu cơ, đầu tư phòng vệ, tạo lập thị trường hay đầu tư nắm quyền kiểm soát.

Tác động của các tổ chức đến thị trường chứng khoán

Đối với các quỹ đầu tư chủ động có số vốn lớn như Dragon Capital, VinaCapital, Pyn Elite hay quỹ ngoại thuộc chính phủ như GIC, hoạt động mua bán của họ ảnh hưởng lớn đến tâm lý chung và có thể xem như “leading indicator” - chỉ báo sớm cho thị trường.

Các “cá voi” này am hiểu về kinh tế vĩ mô, vi mô, tài chính và quản trị doanh nghiệp, nên thường lựa chọn và ra quyết định cẩn thận trước khi mua bán. Ngoài ra, do số vốn lớn nên họ trường giải ngân vào các công ty vốn hóa lớn và vừa (large & medium caps) hoặc công ty tốt trong rổ chỉ số. Bởi thế, mỗi khi mua bán thì các chỉ số này cũng biến động, ảnh hưởng đến VNIndex nói chung và chỉ số VN30

Nhà đầu tư cá nhân thường theo dõi sát sao hoạt động của các quỹ trên thị trường chứng khoán. Ảnh: Unsplash.

Còn với các quỹ đầu tư chủ động, quỹ khởi nghiệp có khẩu vị khác biệt như Mekong Capital, DO Venture, CyberAgent Venture, Vietnam Angel Network… lại giúp kinh tế tư nhân phát triển, thúc đẩy GDP và tăng trưởng chung của đất nước, đem về lượng lớn ngoại tệ. Hoạt động đầu tư và tham gia vào ban điều hành, thúc đẩy quá trình đổi mới, quản trị của các quỹ này giúp thị trường chứng khoán có các doanh nghiệp chất lượng tốt khi niêm yết như MWG, PNJ, ACG, TRA...

Nhà đầu tư cá nhân có thể quan sát các động thái mua/bán của các quỹ để tham khảo danh mục những cổ phiếu tốt đã được sàng lọc sau quá trình phân tích kỹ lưỡng. Nhưng trước khi làm điều đó, nhà đầu tư nên hiểu rõ về chiến lược của từng quỹ, ưu thế và nhược điểm của mình so với chuyển động của các quỹ.

Ví dụ, do giá trị tài sản của các quỹ thường rất lớn nên việc lướt sóng không linh hoạt như nhà đầu tư cá nhân. Tuy nhiên, cũng vì tài sản lớn nên các quỹ thường có những “deal” đặc biệt mà nhà đầu tư cá nhân không tiếp cận được.

Khác với các loại hình quỹ đầu tư trên, tự doanh chứng khoán dù giá trị giao dịch không lớn, nhưng rất nhanh nhạy với các thay đổi của thị trường. Bằng dữ liệu lớn từ tập khách hàng, tự doanh chứng khoán có thể nắm rõ tâm lý thị trường, vị thế của nhà đầu tư, tình trạng margin, mã chứng khoán được quan tâm nhất.

Ngoài ra, tự doanh chứng khoán có bộ phận phân tích, theo dõi các chính sách điều hành và theo dõi doanh nghiệp chặt chẽ. Do vậy, hoạt động mua bán của tự doanh chứng khoán đôi lúc có thể cho nhà đầu tư thấy được đánh giá của họ về triển vọng một số doanh nghiệp trên thị trường.

Tóm lại, hoạt động của các tổ chức tài chính rất khác nhau, phụ thuộc vào đặc điểm, nguyên tắc hoạt động và khẩu vị riêng. Điều này hình thành nên quan hệ cung cầu trên thị trường, với “người mua kẻ bán”. Nhà đầu tư cá nhân nên xác định trước cho mình trường phái, quy tắc giao dịch, từ đó lựa chọn quỹ phù hợp để theo dõi.

Nhà đầu tư cá nhân có thể lựa chọn các công ty chứng khoán tích hợp nhiều sản phẩm tài chính như VNDIRECT.

Hoặc các nhà đầu tư có thể tìm đến công ty chứng khoán uy tín, tích hợp nhiều sản phẩm tài chính như VNDIRECT. Ngoài hoạt động tự doanh chứng khoán, tư vấn đầu tư và quản lý tài sản DGO gồm hưu trí, tích sản (VNDAF-SIP), đầu tư danh mục hay dịch vụ ủy thác DMA, SMA, VNDIRECT cũng là đại lý phân phối các chứng chỉ quỹ uy tín, giúp nhà đầu tư đa dạng lựa chọn.