Vỡ tử cung vì sẹo sinh mổ
Gần đây, sản phụ Nguyễn Thị Yến L. ở Cai Lậy, Tiền Giang, đã lâm vào tình trạng nguy kịch sau khi sinh con bằng phương pháp hút thai. Cháu bé đã tử vong còn chị L. rơi vào trạng thái hôn mê, chảy máu nội do vỡ tử cung.
Trước đó, bệnh viện Xanh Pôn Hà Nội đã cấp cứu cho chị Nguyễn Thị H. (Đông Anh, Hà Nội), trong tình trạng đau bụng dữ dội, mất máu cấp, bắt đầu rơi vào trạng thái sốc. Siêu âm cấp cứu phát hiện chị bị chảy máu ồ ạt trong ổ bụng, nguyên nhân do vỡ tử cung vì có thai 14 tuần tại sẹo mổ đẻ cũ.
Theo người nhà của bệnh nhân, chị đã sinh mổ 3 năm trước và lần có thai này người nhà cũng nghĩ bình thường như nhiều người khác nên chỉ thăm khám bình thường. Họ không hay biết túi thai làm tổ trên nền sẹo cũ.
Đối với bệnh nhân này, các bác sĩ đã tiến hành ca mổ trong gần 4h, truyền 2 lít máu, phải cầm máu bằng cách thắt động mạch tử cung hai bên, khâu tại đường vỡ để bảo tồn tử cung.
 |
|
Ảnh minh họa. |
Theo Hội sản Phụ khoa Việt Nam vỡ tử cung là vấn đề cần quan tâm nhiều hơn để hạ thấp tỷ lệ tai biến. Một trong những nguyên nhân gây vỡ tử cung là việc lạm dụng mổ sinh tại Việt Nam.
Đe dọa tính mạng cả mẹ và con
Bác sĩ Lê Thị Kim Dung, trưởng khoa Sản, phòng khám đa khoa Thái Hà, cho biết, vỡ tử cung là một trong những tai biến sản khoa hàng đầu đe doạ trực tiếp đến tính mạng của người mẹ và thai nhi.
Thời gian vỡ tử cung thường xảy ra trong lúc chuyển dạ, nhưng cũng có thể xuất hiện ở thời kỳ mang thai, đặc biệt vào những tháng cuối của thai kỳ. Bác sĩ Dung cho biết hai loại vỡ tử cung để có thể nhận biết đó là vỡ hoàn toàn và không hoàn toàn. Đặc điểm của vỡ tử cung hoàn toàn là dấu hiệu bị xé rách từ niêm mạc qua lớp cơ và phúc mạc làm buồng tử cung thông với ổ bụng, thai nhi bị đẩy ra ngoài buồng tử cung. Siêu âm thấy ổ bụng đầy dịch.
Trường hợp thứ hai, tử cung bị vỡ đoạn phúc mạc là loại tổn thương từ niêm mạc, rách cơ, vỡ đoạn cuối tử cung.
Bác sĩ Dung cho biết một trong những nguyên nhân là khung xương chậu của người mẹ và thai không tương xứng, méo, hẹp, bất thường. Trường hợp khác là do tử cung dị dạng hoặc có sẹo.
Sẹo tử cung có thể do phẫu thuật sinh mổ, bóc tách u xơ tử cung hoặc nạo phá thai gây nên… Ngoài ra, tai biến này còn do nhiều nguyên nhân khác như sang chấn, tử cung yếu, thai nhi quá to hoặc bị dị dạng.
Tình huống này cũng có giai đoạn "dọa vỡ", vì vậy sản phụ phải theo dõi những bất thường của mình như thấy đau nhiều ở vùng tử cung, với tần suất ngày càng tăng, có thể đi kèm với dấu hiệu choáng váng.
Cơn co xuất hiện và cảm nhận tử cung cứng lại, bụng vằn lên thành hai phần. Nếu muộn hơn, tử cung bị thắt lại ở đoạn dưới, chia thành hai phần giống như hình quả bầu nậm. Vòng thắt được gọi là vòng Bandl. Cơn co tử cung kéo dài, cường độ mạnh, khoảng cách giữa các cơn ngắn. Tim thai nhanh hoặc chậm, còn đều hay không đều do thiếu oxy
Ngày nay, việc lạm dụng mổ là nguyên nhân gây vỡ tử cung nhiều nhất. Bác sĩ Dung cho biết nhiều sản phụ vừa đẻ mổ trong thời gian ngắn (dưới 2 năm) lại mang bầu, rất dễ bị sang chấn vỡ tử cung. Vì vậy bác sĩ khuyến cáo các bà mẹ sinh mổ sau 3 năm mới nên có thai.
Để phòng tránh vỡ tử cung, bác sĩ tư vấn thai phụ cần có kế hoạch theo dõi thai sản định kỳ. Trường hợp mang thai sau mổ con đầu lòng chưa đủ 2 năm cần được quản lý chặt, siêu âm hình ảnh để chẩn đoán những bất thường của tử cung. Đặc biệt, những người có chiều cao tử cung khoảng 34 cm không nên sinh con ở các trạm y tế xã, phải tìm đến cơ sở chuyên khoa hiện đại hơn.
