Việc Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) tăng lãi suất 2,25 điểm % từ đầu năm đến nay đã trực tiếp tác động khiến đồng USD tăng giá trên thị trường tiền tệ và gián tiếp gây áp lực lên ngân hàng trung ương các nước, trong đó có Việt Nam.
Tính từ đầu năm đến cuối tháng 7, tỷ giá USD/VNĐ đã tăng 2,4%. Trong khi đó, NHNN vẫn đang phải đối phó với áp lực hút tiền Đồng về để kiềm chế lạm phát, nhưng cũng không được để lãi suất tăng quá mạnh khi cán cân thanh toán giảm do xuất khẩu chậm lại.
Liên tục bơm USD ra thị trường
Trên thị trường tiền tệ, không chỉ hút ròng tiền Đồng thông qua kênh tín phiếu thị trường mở, NHNN còn thực hiện rút ròng thông qua nghiệp vụ bán ngoại tệ.
Theo ước tính của Công ty Chứng khoán Mirae Asset, đến nay, NHNN đã bán ra lượng lớn USD (hơn 10 tỷ USD) từ nguồn dự trữ ngoại hối, qua đó hút về lượng tiền VNĐ tương ứng tỷ giá quy đổi.
Các chuyên gia phân tích cho rằng NHNN đang có hành động linh hoạt, khi vừa phải kiểm soát lạm phát, vừa phải bình ổn lãi suất, đồng thời điều hành tỷ giá trong bối cảnh bên ngoài còn nhiều bất ổn.
Bên cạnh đó, việc lãi suất có xu hướng tăng nhẹ cũng góp phần thu hẹp khoảng cách giữa tăng trưởng huy động và cho vay của hệ thống ngân hàng. Đây là điều tích cực giúp ổn định kinh tế vĩ mô trong dài hạn.
Tương tự, Công ty Chứng khoán Maybank ước tính NHNN đã can thiệp vào thị trường ngoại hối bằng cách bán 13 tỷ USD cho các ngân hàng thương mại trên cả thị trường giao ngay và kỳ hạn.
 |
| Các công ty chứng khoán ước tính NHNN đã bơm ra thị trường 12-13 tỷ USD từ đầu năm đến nay và rút về lượng tiền Đồng tương ứng theo tỷ giá quy đổi. Ảnh: T.L. |
Điều này cũng xuất phát từ việc thị trường ngoại hối biến động mạnh gần đây. Trong đó, tỷ giá USD/VNĐ do các ngân hàng thương mại niêm yết đã tăng 1,7% từ tháng 4 đến tháng 7, cao hơn nhiều so với 0,62% trong 4 tháng đầu năm. Trong khi đó, tỷ giá chợ đen tăng nhanh hơn, khoảng 3,96% trong giai đoạn này và ghi nhận mức cao mới ở 24.600 đồng/USD.
Nguyên nhân của xu hướng này theo Chứng khoán Maybank vẫn là FED tăng lãi suất làm sức mạnh cho đồng bạc xanh đi lên, thúc đẩy các công ty nước ngoài tại Việt Nam chuyển tiền về nước.
Bên cạnh đó, với tư cách là nước nhập khẩu ròng dầu, Việt Nam cũng bị ảnh hưởng bởi đợt tăng giá dầu thô vừa qua. Trong nửa đầu năm nay, nhập khẩu ròng nhiên liệu hóa thạch của Việt Nam đã tăng gấp đôi lên 6,9 tỷ USD.
Ngoài ra, việc tỷ giá biến động cũng khiến nhu cầu đầu cơ trong nước tăng lên, đẩy tỷ giá trên thị trường chợ đen tăng nhanh hơn kênh ngân hàng.
Các chuyên gia tại đây đánh giá việc NHNN can thiệp vào thị trường ngoại tệ đã giúp tỷ giá USD/VNĐ hạ nhiệt. Trong đó, tỷ giá hối đoái từ các ngân hàng thương mại và thị trường tự do đã giảm lần lượt 0,3% và 0,8% so với mức cao nhất cách đây 2 tuần.
Cũng với lý do tương tự, Công ty Chứng khoán Rồng Việt (VDSC) ước tính NHNN đã bán ra khoảng 12-13 tỷ USD từ đầu năm, tương đương hơn 11% mức dự trữ ngoại hối đỉnh điểm vào cuối tháng 1.
Với tỷ giá bình quân từ đầu năm đến nay khoảng 23.000 đồng/USD, việc bơm ra thị trường lượng lớn ngoại tệ kể trên tương đương cơ quan quản lý tiền tệ đã rút xấp xỉ 300.000 tỷ đồng khỏi thị trường từ đầu năm qua kênh bán ngoại tệ.
Tỷ giá USD/VNĐ sẽ sớm đảo chiều
Theo các chuyên gia tại VDSC, trong ngắn hạn, NHNN có thể tiếp tục sử dụng hai công cụ là dự trữ ngoại hối và tín phiếu hút tiền Đồng trên thị trường mở để tác động lên thanh khoản hệ thống ngân hàng, từ đó kiềm chế áp lực tỷ giá.
Trong khi đó, biến động tỷ giá USD/VNĐ nửa cuối năm nay sẽ phụ thuộc nhiều vào diễn biến của hai kịch bản rủi ro là lạm phát toàn cầu tiếp tục ở mức cao và rủi ro suy thoái của nền kinh tế Mỹ cùng thế giới.
Nếu kịch bản nghiêng về hướng suy thoái, áp lực tỷ giá có thể hạ nhiệt và ngược lại. Trường hợp cả hai điều này xảy ra, VDSC cho rằng áp lực mất giá với tiền Đồng cũng sẽ hạ nhiệt.
  |
Các chuyên gia tại đây dự báo tiền Đồng có thể mất giá 2-2,5% trong cả năm nay, thấp hơn nhiều so với mức giảm giá của các đồng tiền khác trong khu vực.
Tương tự, các chuyên gia phân tích tại Chứng khoán Mirae Asset cho rằng sự cải thiện của xuất khẩu là chỉ số quan trọng để dự báo tỷ giá USD/VNĐ trong thời gian tới.
Theo đó, với biến động tỷ giá thời gian qua, một số công ty sẽ hưởng lợi từ đồng USD tăng giá và euro giảm giá. Trong đó, USD tăng giá sẽ có lợi cho các doanh nghiệp xuất khẩu vào thị trường Mỹ, nhưng gây bất lợi cho các doanh nghiệp đang vay USD.
Tương tự, đối tượng hưởng lợi từ việc euro giảm giá là những doanh nghiệp đi vay euro, trong khi các doanh nghiệp xuất khẩu sang thị trường EU sẽ chịu ảnh hưởng cục bộ, do phần lớn hợp đồng xuất khẩu đều tham chiếu theo đồng USD.
Chuyên gia tại Chứng khoán Maybank đánh giá việc NHNN bán USD đã làm giảm dự trữ ngoại hối khoảng 12%, mức can thiệp lớn nhất trong 2 thập niên trở lại đây.
Tuy nhiên, với các yếu tố vĩ mô tốt và khả năng phục hồi nhanh chóng sau giãn cách của nền kinh tế, cùng với lượng dự trữ ngoại hối cao kỷ lục 107 tỷ USD vào cuối năm 2021 (tương đương với 3,8 tháng nhập khẩu), Chứng khoán Maybank cho rằng sức mạnh dài hạn của tiền Đồng sẽ tăng lên.
Công ty này dự báo lạm phát có thể đạt đỉnh vào quý III, cùng với đó tốc độ tăng lãi suất của FED sẽ chậm lại, dự kiến tăng 0,5 điểm % trong tháng 9. Ngoài ra, đồng euro giảm giá nhưng sẽ sớm ổn định cũng như giá dầu được dự báo sớm cân bằng sẽ giúp thị trường chung tốt hơn.
Các chuyên gia tại đây cũng dự báo áp lực ngoại hối trong nước sẽ tiếp tục hạ nhiệt trong những tháng tới và tỷ giá hối đoái tăng đột biến có thể sớm đảo chiều, như trong nửa đầu năm 2020 khi đại dịch bắt đầu.
