Chính phủ Ấn Độ tuần trước nhanh chóng phê duyệt đề xuất mua 33 máy bay chiến đấu mới của Nga với giá 2,4 tỷ USD và nâng cấp thêm 59 chiếc. Trước đó, Ấn Độ đã đạt thỏa thuận mua các hệ thống tên lửa phòng không S-400 với giá 5,43 tỷ USD, theo South China Morning Post.
Tuy nhiên, mối quan hệ thân thiết giữa Nga và Trung Quốc đã khiến một số người ở Ấn Độ đặt câu hỏi về mức độ tin cậy của Moscow, trong khi Mỹ, nơi đang tăng cường quan hệ với New Delhi thông qua chiến lược Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương, cũng đẩy mạnh việc bán vũ khí cho Ấn Độ.
 |
| Xe tăng T-90 (Bhishma) trong cuộc diễu binh hồi tháng 1/2019 tại New Delhi. Ảnh: Bloomberg. |
Thị trường béo bở
"Nhiều người tin rằng Ấn Độ không được bỏ tất cả trứng vào một giỏ, mà nên tiếp tục đi theo con đường ở giữa bằng cách thúc đẩy việc qua lại với cả Nga và Mỹ", Rajeswari Pillai Rajagopalan, người đứng đầu Sáng kiến Chính sách Hạt nhân và Không gian tại Quỹ Nghiên cứu Quan sát viên ở New Delhi, nói.
Ấn Độ là nước mua hàng đầu trên thị trường vũ khí quốc tế, với hàng tỷ đô-la giao dịch mỗi năm. Trong 10 năm qua, họ đã chi nhiều tiền hơn cho vũ khí nước ngoài hơn bất kỳ quốc gia nào trên thế giới, theo Viện Nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Stockholm.
Nga là nhà cung cấp vũ khí chính cho Ấn Độ từ thời Liên Xô. Tính từ năm 2000, Moscow bán khoảng 35 tỷ USD vũ khí cho New Delhi, chiếm hơn 2/3 số tiền mua sắm vũ khí của Ấn Độ - 51 tỷ USD.
Hầu hết vũ khí chiến lược của Ấn Độ - từ tàu sân bay duy nhất đang hoạt động INS Vikramaditya với các máy bay MiG-29 và Ka-31, cho đến tàu ngầm tấn công hạt nhân duy nhất, Chakra II, hay các xe tăng chiến đấu chủ lực T-90 và T-72 - đều đến từ Nga.
Ngoài ra, Nga cũng cấp phép cho công ty HAL của Ấn Độ chế tạo Su-30 MKI, máy bay chiến đấu chủ lực của Không quân Ấn Độ, cũng như góp phần chế tạo tên lửa hành trình siêu thanh có thể mang đầu đạn hạt nhân duy nhất của Ấn Độ - BrahMos.
 |
| Các máy bay MiG-29 trình diễn tại St Petersburg, Nga, năm 2019. Ảnh: Reuters. |
Nếu so sánh, các thỏa thuận vũ khí với Mỹ tổng cộng chỉ đạt 3,9 tỷ USD trong 20 năm qua, nhưng Mỹ nhanh chóng bắt kịp kể từ năm 2010 để vươn lên trở thành nhà cung cấp số hai cho Ấn Độ, vượt qua Israel và Pháp.
Ấn Độ đã trang bị cho quân đội các máy bay vận tải Boeing C-17 và C-130J. Đầu năm nay, Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi cam kết với Tổng thống Mỹ Donald Trump mua thiết bị trị giá 3 tỷ USD của Mỹ, bao gồm cả máy bay trực thăng, khi cả hai tìm cách đối phó với Trung Quốc ở khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương, và dần dần hình thành mối quan hệ quân sự chặt chẽ hơn nhiều với một loạt thỏa thuận quân sự chiến lược.
Sau đó, căng thẳng giữa Ấn Độ và Trung Quốc đột nhiên leo thang, lên đến đỉnh điểm trong cuộc đụng độ vào ngày 15/6 khiến ít nhất 20 binh sĩ Ấn Độ thiệt mạng tại thung lũng Galwan đang tranh chấp. Cuộc đối đầu vẫn đang tiếp diễn làm gia tăng tính cấp bách trong việc mua sắm vũ khí của Ấn Độ.
"Người Nga thu lợi từ cuộc đụng độ Trung - Ấn. Tôi không nghĩ người Mỹ sẽ vui vẻ lắm khi thấy điều đó", Zhou Chenming, nhà phân tích quân sự tại Bắc Kinh, nói. "Chính quyền Trump đã rất cố gắng để giành được miếng bánh lớn hơn trong thị trường hàng tỷ đô-la này mỗi năm mà họ không muốn bỏ lỡ này".
Lợi thế của Mỹ
Mỹ có lợi thế. Đạo luật Đối phó với Đối thủ của Mỹ thông qua Trừng phạt năm 2017 (CAATSA) trừng phạt bất cứ ai tham gia vào "các giao dịch quan trọng" trị giá trên 15 triệu USD với ngành công nghiệp quốc phòng của Nga.
Và Washington vẫn chưa chấp nhận yêu cầu miễn trừ liên tục được gửi từ phía Ấn Độ.
 |
| Ấn Độ đã mua máy bay vận tải quân sự cỡ lớn Boeing C-17 từ Mỹ. Ảnh: Reuters. |
"Tôi không nghĩ rốt cuộc Mỹ sẽ thực sự triển khai lệnh trừng phạt. Đó là một phần trong nỗ lực gây áp lực để Ấn Độ chọn vũ khí của Mỹ thay cho Nga", Song Zhongping, nhà bình luận quân sự ở Hong Kong, nói. "Và Nga sẽ không ngồi im. Họ cũng sẽ có hành động để giữ lấy Ấn Độ".
Những nỗ lực khác bao gồm các cuộc thảo luận hồi đầu năm nay, trong đó Mỹ đề nghị phát triển cho Ấn Độ một "siêu F-16", và thậm chí chuyển dây chuyền sản xuất sang Ấn Độ theo yêu cầu của chính phủ Thủ tướng Modi, cũng như các lựa chọn về tên lửa phòng không thay thế cho S-400.
Mỹ đã chuyển giao trực thăng Apache và Chinook đang được triển khai tại Ladakh. Khu vực diễn ra đụng độ chết người nằm giữa vùng Ladakh do Ấn Độ quản lý và vùng Aksai Chin do Trung Quốc quản lý.
Chuyên gia Song nói cơn sốt mua sắm của Ấn Độ có thể giúp tăng cường sức mạnh chống lại quân đội Trung Quốc nhưng chỉ ở mức độ hạn chế.
"Ấn Độ có thể mua một số vũ khí tối tân nhưng không thể mua khả năng chiến đấu thực sự. Quân đội hiện đại là một hệ thống hữu cơ", ông nói.
