Trong chuyến công tác mới đây về Yên Bái, đồng đội ngày nào đã chia sẻ về hành trình truy lùng hung thủ đặt mìn sát hại ông Chảo Chợp Plua tại huyện Văn Chấn (tỉnh Yên Bái), mà nguyên nhân dẫn đến tội ác cũng từ sự lạc hậu, mê tín. Càng ly kỳ hơn khi kẻ thủ ác chính là con rể của nạn nhân với một kế hoạch phạm tội hoàn hảo.
Núi rừng kinh động
Với thượng tá Vũ Đức Lộc, Phó trưởng Công an huyện Văn Chấn, cuộc truy xét thủ phạm gây ra vụ nổ ấy đã đọng lại trong ký ức những tình tiết khó quên. Đánh án trên rẻo cao luôn là những thách thức lớn đối với sức bền, lòng kiên trì và sự sáng tạo của lính hình sự.
Anh kể: "Sáng 1/8/2021, Công an huyện Văn Chấn nhận được tin báo về một vụ nổ mìn xảy ra tại thôn Làng Ca (xã Cát Thịnh, huyện Văn Chấn) làm chết ông Chảo Chợp Plua (60 tuổi, dân tộc Mông). Nhận tin báo, chúng tôi đã báo cáo về Công an tỉnh Yên Bái và triển khai các biện pháp cấp bách tại hiện trường, phối hợp cùng lực lượng điều tra hình sự tỉnh trong công tác khám nghiệm và xác minh, truy tìm thủ phạm.
Nơi xảy ra vụ nổ là địa bàn cư trú của người Mông, rất xa xôi hẻo lánh, đường đi rất khó. Hiện trường xa khu dân cư, nằm trên đoạn đường liên thôn nối giữa thôn Làng Ka với một thôn khác của xã Cát Thịnh.
Đây là đoạn đường rất nhỏ nằm vắt trên sườn núi, một bên là vực sâu. Anh em phải trèo đèo lội suối rất vất vả mới tới được. Hôm xảy ra vụ án thì trời có mưa nên việc thu lượm dấu vết là rất khó khăn.
Thi thể nạn nhân nằm cách vị trí hố nổ khoảng 60 m về phía taluy âm, vùng mặt và thân trước có nhiều vết thương ám muội đen. Tại hiện trường có một hố nổ dạng hình phễu, hướng nổ hắt về phía taluy âm.
Mở rộng tìm kiếm, chúng tôi đặc biệt chú ý đến một chi tiết đó là đường ống dẫn nước về phía nhà ông Plua đã bị cắt, vết cắt rất gọn, có thể bằng dao, kéo do con người tác động chứ không phải bị cắn bởi động vật hay bị đứt do ngoại lực khác tác động".
Với những dấu vết, vật chứng để lại hiện trường, lực lượng điều tra nhận định đây là vụ nổ mìn tự chế. Người vùng này vẫn có thói quen dùng thuốc nổ để đi đánh cá, tuy nhiên cũng không loại trừ vụ việc liên quan đến yếu tố hình sự.
Để tìm kiếm câu trả lời, Phòng Cảnh sát hình sự đã chủ trì và phối hợp với Công an huyện Văn Chấn huy động các đơn vị nghiệp vụ, công an các xã trên địa bàn tiến hành đồng loạt nhiều hoạt động điều tra.
Theo đó, một tổ trinh sát được giao nhiệm vụ xem xét mở rộng hiện trường để thu thập thêm các dấu vết khác có liên quan, tổ chức điều tra truy tìm vật chứng và hung khí gây án, tổ thứ 2 tổ chức rà soát nhân chứng hiện trường để thu thập mọi thông tin liên quan, tổ thứ 3 tập trung điều tra về mối quan hệ của nạn nhân và gia đình nạn nhân để xác định các mâu thuẫn nổi lên. Cùng lúc đó, lực lượng điều tra phát động phong trào toàn dân tố giác tội phạm.
Kết quả xác minh dựng lịch trình hoạt động của nạn nhân xác định vào khoảng 7h30 hôm đó, ông Chảo Chợp Plua đi bộ một mình từ nhà theo đường mòn để kiểm tra và sửa chữa đường ống nước của gia đình do nhà ông bị mất nước. Khi ông rời nhà khoảng 30 phút thì phát ra một tiếng nổ lớn tại sườn đồi nơi đường ống nước của nhà ông đi qua.
Thông tin này giúp xác định lý do ông Plua có mặt tại hiện trường. Lúc này, một mũi trinh sát cắm bản tại Làng Ka báo về có dư luận nạn nhân là thầy mo, từng mâu thuẫn với dân làng bởi bị nghi dùng phép thuật "thả ma" hãm hại người khác. Đáng chú ý trước khi vụ nổ xảy ra, ông Plua đã từng bị phục kích ám sát bằng tên nỏ, nhưng may mắn thoát chết. Vị trí ông bị bắn cũng ngay gần nhà.
Những thông tin dồn dập báo về đã giúp lực lượng điều tra tổng hợp, đánh giá và đưa ra nhận định: rất có thể tiếng nổ trên là một tội ác nhằm vào người mà hung thủ có mâu thuẫn, thù tức trong đời sống. Nếu như vậy, kẻ thủ ác có thể là người địa phương và có quan hệ với nạn nhân, nắm được quy luật dẫn nước khe suối về sinh hoạt của gia đình ông Plua.
Tội ác được ngụy tạo dưới vỏ bọc một vụ tai nạn nổ mìn tự chế. Bằng thủ đoạn cắt đứt đường ống dẫn nước, đối tượng đã "điều" được nạn nhân tới vị trí đặt mìn để sát hại, do đó thủ phạm phải là người am tường về thuốc nổ và thông thạo phương pháp chế tạo mìn.
Chuyên án truy xét được Phòng Cảnh sát hình sự Công an tỉnh Yên Bái xác lập ngay sau đó để huy động tối đa quân lực, phương tiện, biện pháp vào công tác điều tra truy tìm thủ phạm.
 |
| Hung thủ Sùng A Tùng và Chảo A Xăng. |
Truy xét
Những ngày sau, nhiều tổ công tác được tăng cường tiếp cận, bám sát nắm tình hình địa bàn thôn Làng Ka. Khó khăn lớn nhất đó là 100% người dân sống ở đây đều là dân tộc Mông, khả năng nói tiếng Kinh và trình độ nhận thức về pháp luật rất hạn chế, điều này gây nhiều khó khăn cho việc nắm bắt, trao đổi thông tin liên quan đến vụ án.
Ban chuyên án đã cử các điều tra viên, trinh sát viên đều giàu kinh nghiệm đánh án trên rẻo cao để phát huy vốn hiểu biết, thông thạo về phong tục tập quán và ngôn ngữ của cư dân nơi đó.
Từ giả thuyết nạn nhân bị sát hại có liên quan đến mâu thuẫn từ dư luận ông thả ma cho gia đình người khác dẫn đến hoạn nạn, ốm đau, Ban chuyên án chỉ đạo trinh sát đi sâu tìm hiểu các vụ việc tranh cãi, xô xát đã xảy ra trước đây giữa nạn nhân và người trong bản.
Việc này đã giúp thu hẹp phạm vi soát xét, sàng lọc. Cuối cùng kẻ nghi vấn nhất đã xuất hiện. Thật bất ngờ, kẻ có thâm thù với ông Plua chính là Sùng A Tùng (32 tuổi, là con rể của nạn nhân). Ngoài ra còn một cái tên khác, đó là Chảo A Xăng (46 tuổi, là họ hàng và ở gần nhà nạn nhân).
Tin trinh sát cho biết mấy năm trước giữa Tùng, Xăng và ông Plua từng xảy ra xung đột, vì 2 người này cho rằng chính ông Plua là người đã "thả ma" khiến cho người trong gia đình họ đau ốm.
Cách đây vài năm, giữa Tùng và ông Plua còn xảy ra tranh chấp đất đai, khi địa phương lấy đất mở đường liên thôn. Chính việc này đã châm ngòi cho mọi xung đột về sau giữa Tùng và bố vợ. Gã từng tuyên bố "cạch mặt" nhạc phụ.
Đi sâu điều nghiên về các mâu thuẫn của ông Plua, phát hiện việc nạn nhân đã từng bị phục kích, dùng nỏ bắn tên vào người nhưng rất may mắn thoát chết. Sự việc xảy ra vào đêm 17/8/2020 ngay gần nhà nạn nhân. Đây là một thông tin quan trọng, giúp xâu chuỗi các sự kiện để đánh giá tính chất vụ án này là giết người do mâu thuẫn thù tức.
Chưa hết, vì người Mông thường sống theo chòm đồi theo họ tộc, đường ra vào là độc đạo, người lạ nếu vào sẽ biết ngay. Vụ bắn tên trong đêm cho thấy kẻ thủ ác phải ở rất gần nạn nhân. Xăng và Tùng thỏa mãn dấu hiệu này.
Trung tá Vũ Thắng, điều tra viên Phòng Cảnh sát hình sự, kể: "Qua nắm tình hình, chúng tôi được biết Tùng và Xăng trước đây rất ít gặp gỡ, chuyện trò với nhau. Nhưng trong năm 2019 đến 2020, họ lại thường xuyên đi với nhau. Sau khi ông Plua chết thì Xăng có đến hiện trường và theo dõi rất chi tiết về quá trình khám nghiệm của công an, còn Tùng thì lên đồi để chặt cây, không để ý đến việc bố vợ mình chết...
Những thông tin trên thể hiện sự bất minh về hành vi của các đối tượng, vì trái với quy luật. Điều này càng củng cố thêm cho nghi vấn của các trinh sát".
 |
| Tang vật thu giữ trong vụ án. |
Hung thủ lộ diện
Tổng hợp các tài liệu đã thu thập được, Ban chuyên án quyết định triệu tập các nghi can đến trụ sở cơ quan điều tra để làm việc. Ban đầu các đối tượng khai báo rất trơn tru về diễn biến hoạt động của mình trong ngày và đêm 31/7/2021. Xăng khai trong đêm ấy Xăng đã đến nhà Tùng ăn cơm uống rượu và ngủ lại.
Thông tin này trùng khớp với lời khai của Tùng, thế nhưng khi xác minh kiểm chứng lời khai từ những người xung quanh thì mâu thuẫn bắt đầu bộc lộ. Kết hợp với lời khai nhân chứng về việc nghe thấy tiếng động chó sủa trong đêm ngày 30 và 31/7/2021, Ban chuyên án nhận định các đối tượng đặt mìn vào đêm ngày 30, còn đêm 31/7, Xăng đến nhà Tùng để tạo ra bằng chứng ngoại phạm.
Khoét sâu vào các mâu thuẫn trong lời khai, kết hợp với việc cảm hóa, giáo dục, các điều tra viên đã từng bước bẻ gãy ý chí chống đối của 2 nghi can. Cuối cùng, chúng đã phải thừa nhận về tội ác của mình. Xuất phát từ nghi ngờ ông Plua đã "thả ma" làm gia đình mình lụn bại, đau yếu, Tùng và Xăng đã bàn nhau giết ông để trừ hậu họa. Theo đó, Tùng đi mua thuốc nổ, kíp, bi sắt, còn Xăng sẽ tự chế tạo mìn.
Khoảng đầu tháng 7/2021, Tùng giao cho Xăng một thỏi thuốc nổ dạng rắn cùng các vật liệu hợp phần của một quả mìn. Hai tên bàn nhau chọn nơi đặt mìn trên phần đất nhà Xăng, nơi có đoạn đường ống nước nhà ông Plua đi qua. Chỗ này ít người qua lại nên sẽ khó bị phát hiện.
Trưa ngày 30/7, Xăng đã dùng số vật liệu Tùng đưa để làm một quả mìn, đến 1h ngày 31/7, gã mang quả mìn tự chế đến đặt ở vị trí đã chọn rồi cắt đường ống dẫn nước của nhà ông Plua. Đúng như dự kiến, sáng 1/8 thấy nhà mất nước, ông Plua đi kiểm tra đường ống và đã giẫm chân phải quả mìn, gây ra vụ nổ kinh hoàng đó.
Cũng từ lời khai của Xăng và Tùng, kẻ thủ ác thứ 3 đã lộ diện. Đó là Sùng Nủ Dê (38 tuổi, cùng trú tại thôn Làng Ca). Tên này chính là kẻ đã cung cấp thuốc nổ cho Tùng để làm quả mìn sát hại ông Plua.
