|
|
Đa số bệnh nhân tử vong do sốt xuất huyết nhập viện muộn. Ảnh: Trương Hiếu. |
Diễn biến dịch sốt xuất huyết tại miền Bắc đang đạt đỉnh khi số ca mắc tăng lên nhanh chóng. Tại cơ sở điều trị tuyến cuối các bệnh truyền nhiễm là Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương, hơn 100 trường hợp mắc sốt xuất huyết đang phải điều trị nội trú. Trong khi đó, số lượng nhập viện trung bình mỗi ngày cũng lên tới 10-20 ca.
Nên thay đổi tên gọi sốt xuất huyết
Trao đổi với Zing bên lề Hội nghị Khoa học Toàn quốc về Bệnh Truyền nhiễm và HIV/AIDS năm 2022, thạc sĩ, bác sĩ Phạm Văn Phúc, Phó trưởng khoa Hồi sức tích cực, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương, nhận định việc gọi theo tên sốt xuất huyết có thể khiến người dân chủ quan trong chăm sóc và điều trị.
“Nhiều người vẫn cho rằng sốt xuất huyết là phải có xuất huyết. Tuy nhiên, rất nhiều bệnh nhân sốt xuất huyết nhưng không có biểu hiện xuất huyết vẫn diễn biến nặng, thậm chí tử vong”, vị chuyên gia cho hay.
 |
| Thạc sĩ, bác sĩ Phạm Văn Phúc, Phó trưởng khoa Hồi sức tích cực, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương. Ảnh: Quốc Toàn. |
Từ đây, BS Phúc cho rằng theo thời gian, chúng ta nên dần thay đổi và gọi bằng cái tên sốt Dengue. Đây là một cách để người dân chú ý tới bệnh lý này hơn, từ đó chủ động tới bệnh viện thăm khám và xét nghiệm sớm, tránh trường hợp chuyển biến xấu.
Ngoài ra, Việt Nam cũng đang phải đối mặt với rất nhiều dịch bệnh khác nhau, bên cạnh sốt xuất huyết còn là Covid-19, cúm mùa… Điều này phần nào khiến người dân nhầm lẫn, chủ quan và tự điều trị tại nhà.
“Tuy nhiên, khác với cúm, diễn biến bệnh của sốt xuất huyết không như vậy. Sốt xuất huyết có thể gây ra một số dấu hiệu cảnh báo mà nếu không kịp thời xử trí tại bệnh viện, bệnh sẽ diễn biến nặng rất nhanh. Thời gian nguy kịch có thể tính bằng giờ, thậm chí từng phút”, BS Phúc nói.
Từ đây, vị chuyên gia khuyến cáo người dân khi có những triệu chứng điển hình của sốt xuất huyết nên đi khám để phát hiện sớm, từ đó được hướng dẫn phát hiện các dấu hiệu cảnh báo như mệt lả, nôn, tiêu chảy, đi ngoài phân đen, chảy máu chân răng hay chảy máu mũi lượng lớn…
Khi tới khám tại bệnh viện, các bác sĩ cũng có thể chẩn đoán thông qua một số yếu tố khác như chỉ số tiểu cầu, hematocrit, gan to…
Số lượng bệnh nhân diễn biến nặng tăng
Thống kê được thạc sĩ, bác sĩ Nguyễn Trung Cấp, Phó giám đốc Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương, cung cấp tại hội nghị cũng cho thấy số lượng bệnh nhân sốt xuất huyết diễn biến nặng trong đợt dịch năm nay có xu hướng tăng.
Lý giải về vấn đề này, BS Phúc cho hay nguyên nhân rõ ràng nhất chúng ta có thể nhìn thấy được trên thực tế là tâm lý của người dân hiện nay chủ quan hơn khi mắc sốt xuất huyết.
“Điều này dẫn đến thực trạng là các bệnh nhân nhập viện muộn, các dấu hiệu xuất hiện chồng chéo nhưng không được phát hiện kịp thời”, BS Phúc nói.
 |
| Một bệnh nhân sốt xuất huyết nguy kịch tại Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương. Ảnh: Trương Hiếu. |
Mặt khác, một số giả thiết cũng được đặt ra nhưng chưa được khẳng định là độc lực của các biến chủng virus Dengue có bị thay đổi sau thời gian dài cộng đồng đối phó với đại dịch Covid-19 hay không; hệ miễn dịch của cơ thể chúng ta có bị thay đổi sau khi nhiễm SARS-CoV-2 hay không…
BS Phúc kết luận: “Đây là những giả thuyết chúng ta cần tìm hiểu thêm để đánh giá liệu có phải nguyên nhân gây ra tình trạng gia tăng bệnh nhân sốt xuất huyết diễn biến nặng hay không”.
Điểm chung ở các ca sốt xuất huyết tử vong
Mới đây, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương cũng tiếp nhận 2 bệnh nhân sốt xuất huyết diễn biến nặng. Đáng chú ý, một trường hợp đã không may tử vong, ca bệnh còn lại trong tình trạng nguy kịch.
Theo BS Phúc, 2 bệnh nhân này đều được chuyển lên từ tuyến cơ sở trong tình trạng rất nặng, nhập viện muộn. Riêng bệnh nhân tử vong trước đó nhập viện với diễn biến bệnh rất nặng, từng ngưng tim một lần trước khi chuyển tuyến.
Tại Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương, bệnh nhân bị sốc, mất bù. Các bác sĩ đã làm mọi cách nhưng không thể cứu chữa.
“Tình trạng thiếu máu của bệnh nhân khi đó rất nặng nề. Đáng nói, trường hợp này là một bạn nữ còn rất trẻ, chỉ mới 22 tuổi. Tuy nhiên, bệnh nhân có tình trạng thừa cân. Đây cũng là một trong những yếu tố nguy cơ lớn ở bệnh nhân sốt xuất huyết, cụ thể ở những người có BMI trên 28”, BS Phúc cho hay.
Ngoài ra, một điểm khác ở năm nay được các bác sĩ ghi nhận là 50% bệnh nhân tử vong do sốt xuất huyết trong mùa dịch năm nay có dấu hiệu sốc từ rất sớm. Cụ thể, từ những ngày thứ 3, 4 và 5 của diễn biến bệnh, bệnh nhân đã đi vào sốc.
“Bình thường, thời gian diễn biến nặng thường vào ngày thứ 5 đến ngày thứ 7 nhiều hơn”, vị chuyên gia nói thêm.
Thống kê của Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương từ tháng 5 tới nay đã ghi nhận 15 trường hợp tử vong do sốt xuất huyết. Theo BS Phúc, hầu hết trường hợp trong số này đều tới bệnh viện muộn và được chuyển lên từ tuyến dưới.
“Thực ra ở tuyến dưới, các bác sĩ đều chẩn đoán chính xác và xử lý khá nhanh. Tuy nhiên, do diễn biến của bệnh cũng rất nhanh, khi bệnh nhân vào viện đã muộn rồi thì sẽ xảy ra tình trạng muộn kéo dài các bước xử lý sau”, vị chuyên gia nhận nhận định.
Từ đây, BS Phúc khuyến cáo những người có biểu hiện sốt dai dẳng trên 2-3 ngày nên tới bệnh viện khám để tìm nguyên nhân sốt. Nếu được chẩn đoán là sốt xuất huyết, người bệnh sẽ cần có kế hoạch theo dõi từ bác sĩ với những dấu hiệu cảnh báo như mệt lả, nôn, đi ngoài phân đen, tràn dịch màng phổi, xét nghiệm công thức máu thấy tiểu cầu giảm, cô đặc máu tăng, gan to…
Theo BS Phúc, đây đang là đỉnh dịch sốt xuất huyết. Thông thường, dịch sẽ kéo dài từ tháng 9 đến tháng 11. Do đó, tới mùa đông, dịch sốt xuất huyết có thể sẽ giảm do liên quan yếu tố dịch tễ từ sự sinh sản và phát triển của muỗi.
Mục Sức khỏe giới thiệu cuốn Ăn gì không chết. Cuốn sách là một khảo cứu của bác sĩ Michael Greger sau khi ông xem xét tỉ mỉ 15 nguyên nhân hàng đầu dẫn đến chết trẻ ở Mỹ để giải thích tại sao can thiệp dinh dưỡng và lối sống có thể giúp ta khỏe mạnh hơn, ví dụ mối liên hệ giữa thịt gà và ung thư tuyến tụy, hoặc bệnh tiểu đường và đậu.
