Chiều 7/12, phiên tòa phúc thẩm vụ Lừa đảo chiếm đoạt tài sản và Vi phạm các quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng xảy ra tại Công ty Phương Nam (Sóc Trăng) tiếp tục với phần xét hỏi.
 |
| Ông Nguyễn Văn Xem (trái) và ông Nguyễn Thế Thắng trả lời HĐXX. Ảnh: Việt Tường. |
Chủ tọa đã tập trung hỏi các bị cáo nguyên là lãnh đạo và cán bộ của Ngân hàng Phát triển Việt Nam (VDB) - Chi nhánh Sóc Trăng, Ngân hàng Bưu điện Liên Việt (LienVietPostBank) - Sở Giao dịch tỉnh Hậu Giang để làm rõ quy trình tiếp nhận hồ sơ vay vốn cho đến lúc giải ngân. Từ đó cho thấy, các ngân hàng có những quy định, cơ chế riêng trong việc cho khách hàng vay vốn tín dụng xuất khẩu, trong đó có Công ty Phương Nam.
Ông Nguyễn Thế Thắng (nguyên Giám đốc VDB Sóc Trăng) cho biết, sau khi tiếp nhận hồ sơ của Phương Nam, Chi nhánh thẩm định, làm thủ tục vay vốn rồi đề nghị Tổng giám đốc VDB phê duyệt. Nếu được cấp trên đồng ý, tiền sẽ được VDB giải ngân cho Phương Nam theo tài khoản của doanh nghiệp này tại các ngân hàng khác.
"Chi nhánh không giữ tiền nên việc giải ngân là từ Hội sở ngoài Hà Nội. Sau khi giải ngân, Phương Nam mới ký khế ước nhận nợ với ngân hàng. Lỗi của bị cáo là chủ quan, đánh giá không hết năng lực tài chính của doanh nghiệp và quá tin Công ty Phương Nam khi làm hồ sơ", ông Thắng nói.
Trước khi đặt câu hỏi với nguyên cấp phó của ông Thắng là bị cáo Nguyễn Văn Xem, vị chủ tọa nói rằng, ông muốn làm rõ quy trình phê duyệt hồ sơ vay vốn cũng như đơn vị nào trực tiếp giải ngân.
"HĐXX có thể khởi tố vụ án khác để điều tra trách nhiệm của một số người có trách nhiệm tại các hội sở ngân hàng", chủ tọa nói trước tòa.
 |
| Ông Đỗ Hùng Sở thừa nhận sai sót. Ảnh: Việt Tường. |
Trả lời HĐXX, ông Xem nói, bị cáo Thắng khai đúng sự thật. Theo ông Xem, cá nhân bị cáo có lỗi trong vụ án này là không biết được Công ty Phương Nam có những thủ đoạn gian dối trong hồ sơ vay vốn.
Đối với Sở Giao dịch Hậu Giang của LienVietPostBank, nguyên Giám đốc là ông Nguyễn Hùng Sở thừa nhận có việc cho vay lần sau để Phương Nam có tiền trả nợ cho khoản vay trước đó. Với cách thanh toán này của doanh nghiệp, ông Sở nói là "trả nợ cuốn chiếu".
Từ lời khai của ông Sở, HĐXX thấy rằng, quy trình giải ngân của LienVietPostBank Hậu Giang khác với VDB Sóc Trăng. Cụ thể, nếu như VDB Sóc Trăng làm hồ sơ và đề nghị cấp trên giải ngân thì LienVietPostBank Hậu Giang được cấp trên rót tiền về để ông Sở quyết định việc giải ngân cho doanh nghiệp.
"Công ty Phương Nam làm hồ sơ vay tiền, vay để làm gì thì đúng ra ngân hàng phải phải ngân theo tiến độ thực hiện công việc được ghi trong hợp đồng. Cái sai của các bị cáo là không giải ngân như vậy mà giải ngân vào tài khoản tiền tiền gửi của Phương Nam tại các ngân hàng nên số tiền này sau đã bị doanh nghiệp rút ra", chủ tọa phân tích cho bị cáo nghe trước tòa.
"Bị cáo giải ngân như vậy là theo cách làm của lãnh đạo cũ. Bị cáo rất hối hận vì giải ngân theo quy trình, lối mòn cũ. Bị cáo không nhận ra việc doanh nghiệp đã lợi dụng lòng tốt của ngân hàng", ông Đỗ Hùng Sở nói với HĐXX.
 |
| Bị cáo Lâm Minh Mẫn bị cho là Lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Ảnh: Việt Tường. |
Trước đó, hai người bị cáo buộc Lừa đảo chiếm đoạt tài sản là Lâm Minh Mẫn (nguyên Kế toán trưởng), Trịnh Thị Hồng Phượng (Phó giám đốc Công ty Phương Nam) rút kháng cáo phần "xin giảm nhẹ hình phạt".
Hai bị cáo này xin thay đổi tội danh từ Lừa đảo chiếm đoạt tài sản sang Vô ý gây thiệt hại nghiêm trọng đến tài sản và không phải chịu trách nhiệm dân sự trong việc bồi thường trên 638 tỷ đồng cho các ngân hàng.
Hôm nay (8/12), HĐXX tiếp tục làm việc với phần thẩm vấn các bị cáo còn lại.
Theo hồ sơ tố tụng, Công ty Phương Nam có vốn điều lệ 295 tỷ đồng do ông Lâm Ngọc Khuân làm Chủ tịch HĐQT. Phó giám đốc công ty là Trịnh Thị Hồng Phượng (35 tuổi), Lâm Minh Mẫn (35 tuổi) là Kế toán trưởng.
Từ khi thành lập đến tháng 9/2012, Công ty Phương Nam kinh doanh thua lỗ trên 996 tỷ đồng. Để đủ điều kiện vay vốn ngân hàng, doanh nghiệp đã lập 19 báo cáo tài chính gian dối về kết quả kinh doanh với nội dung năm nào cũng có lãi.
Từ những hồ sơ này, khi quan hệ tín dụng với 8 ngân hàng, Phương Nam đã vay từ năm 2008 đến 2012 lên đến trên 16.169 tỷ đồng. Ngày 30/11/2011, ông Khuân và vợ xuất cảnh sang Mỹ với lý do trị bệnh nhằm bỏ trốn. Lâm Ngọc Hân (con ông Khuân, Việt kiều Mỹ) thay cha làm giám đốc công ty và xuất cảnh trở lại Mỹ ngày 11/7/2012. Lúc này, dư nợ của Phương Nam tại các ngân hàng lên đến 1.679 tỷ đồng.
Theo cơ quan công tố, biết công ty kinh doanh thua lỗ nhưng Mẫn và Phượng vẫn lập hồ sơ khống theo chỉ đạo của Khuân. Trong 19 báo cáo tài chính thể hiện kết quả kinh doanh có lãi do Mẫn trình, ông Khuân ký duyệt 13 bản, Hân 4 bản, Phượng 2 bản.
Trong vụ án này có 25 bị cáo là cán bộ của 5 ngân hàng có chi nhánh tại Bạc Liêu, Sóc Trăng và Hậu Giang. Họ bị cho là bỏ qua hàng loạt các quy định trong việc cho vay khi giao dịch với Phương Nam, khiến các ngân hàng bị thiệt hại trên 784 tỷ đồng.
Bốn tháng trước, TAND tỉnh Sóc Trăng tuyên Mẫn 14 năm tù, Phượng 12 năm tù vì tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản. 25 bị cáo còn lại mỗi người lĩnh 2 đến 7 năm tù vì tội Vi phạm các quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng.
