Bước sang năm 2022, hàng loạt chính sách mới sẽ có hiệu lực, điều chỉnh nhiều hoạt động liên quan trong các lĩnh vực kinh tế, xã hội. Trong đó, một số chính sách được áp dụng ngay trong ngày đầu của năm mới.
Xả nhiều rác phải trả nhiều tiền
Đây là điểm mới trong Luật Bảo vệ môi trường 2020, sẽ có hiệu lực từ 1/1/2022. Luật này quy định chặt chẽ hơn về nghĩa vụ phân loại rác thải sinh hoạt của mỗi gia đình, cá nhân.
Cụ thể, hộ gia đình, cá nhân không phân loại rác sẽ bị từ chối thu gom, vận chuyển, thậm chí còn bị thông báo cho cơ quan có thẩm quyền để kiểm tra và xử lý theo quy định. Hiện nay, theo Nghị định 155 năm 2016, không phân loại rác có thể sẽ bị phạt từ 15 đến 20 triệu đồng.
Ngoài ra, Luật mới cũng quy định giá của dịch vụ thu gom, vận chuyển rác thải sinh hoạt sẽ được tính dựa trên khối lượng hoặc thể tích chất thải đã được phân loại. Kể từ ngày 1/1/2022, gia đình, cá nhân nào xả nhiều rác thì phải trả nhiều tiền.
 |
| Theo quy định mới, gia đình, cá nhân nào càng xả nhiều rác thì càng phải trả nhiều tiền. Ảnh: Việt Linh. |
Trước khi có luật mới này, phí thu gom rác thải được tính theo cơ chế cào bằng, người xả nhiều hay xả ít cùng đều đóng phí như nhau. Điều này được cho là không công bằng và không tạo động lực để người dân hạn chế xả rác, góp phần bảo vệ môi trường.
Xử phạt ôtô kinh doanh vận tải không lắp camera giám sát
Bắt đầu từ ngày đầu tiên của năm mới 2022, ôtô không có camera giám sát sẽ bị xử phạt theo quy định trong Nghị quyết 66 của Chính phủ.
Quy định xử phạt này lẽ ra được áp dụng từ ngày 1/7/2021 theo Nghị định 100. Sau đó, Chính phủ tiếp tục ra Nghị quyết 66 tạm ngưng việc xử phạt nêu trên hết ngày 31/12/2021.
Tức là, từ ngày 1/1/2022, ôtô kinh doanh vận tải gồm: taxi, xe khách, xe buýt, xe hợp đồng… bắt buộc phải lắp camera giám sát, nếu không sẽ bị xử phạt 1-2 triệu đồng.
Vay ưu đãi để xây dựng mới nhà ở tối đa 500 triệu
Ngày 30/11, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam ban hành Thông tư số 20 nhằm sửa đổi, bổ sung một số điều trong Thông tư 25 của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam hướng dẫn cho vay vốn ưu đãi thực hiện chính sách nhà ở xã hội.
Nội dung này cũng là điểm mới tại Thông tư 20. Theo đó, mức vốn cho vay đối với khách hàng vay vốn ưu đãi để xây dựng mới hoặc cải tạo, sửa chữa nhà ở của mình được quy định cụ thể là:
- Mức vốn cho vay tối đa bằng 70% giá trị dự toán hoặc phương án vay.
- Mức vốn cho vay tối đa không quá 500 triệu đồng và không vượt quá 70% giá trị tài sản bảo đảm tiền vay.
So với hiện hành, Thông tư 20 đã giới hạn mức vốn cho vay không quá 500 triệu đồng. Quy định này sẽ có hiệu lực từ 20/1/2022.
Tăng lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội
Kể từ 1/1/2022, mức lương hưu và mức trợ cấp của người lao động chính thức được tăng theo Nghị định 108 của Chính phủ về điều chỉnh lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội và trợ cấp hàng tháng.
Mức tăng sẽ là 7,4% so với mức lương hưu, mức trợ cấp bảo hiểm xã hội của tháng 12/2021.
 |
| Người lao động sẽ được hưởng mức tăng lương hưu, BHXH từ 20/1/2022. Ảnh: Hoàng Hà. |
Sau khi thực hiện điều chỉnh theo mức tăng trên mà mức lương hưu, trợ cấp Bảo hiểm xã hội, trợ cấp hàng tháng vẫn thấp hơn 2,5 triệu đồng/tháng, người nghỉ hưu trước năm 1995 còn được tăng thêm với với các mức cụ thể, gồm: Tăng 200.000 đồng/người/tháng nếu có mức hưởng từ 2,3 triệu đồng/người/tháng trở xuống; hoặc tăng lên bằng 2,5 triệu đồng/người/tháng nếu có mức hưởng từ 2,3 triệu đồng đến dưới 2,5 triệu đồng/người/tháng.
Tăng tuổi nghỉ hưu của người lao động
Thực hiện lộ trình tăng tuổi nghỉ hưu của người lao động theo Bộ luật Lao động 2019, năm 2022, tuổi nghỉ hưu của lao động nam và nữ tiếp tục được điều chỉnh tăng.
Cụ thể, năm 2022, lao động nam được nghỉ hưu khi đủ 60 tuổi 6 tháng, tăng 3 tháng so với tuổi nghỉ hưu quy định của năm 2021, lao động nữ được nghỉ hưu khi đủ 55 tuổi 8 tháng, tăng 4 tháng so với năm 2021.
Trong trường hợp sức khỏe suy giảm hoặc làm công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm, hoặc làm việc ở vùng đặc biệt khó khăn, người lao động có thể nghỉ hưu ở tuổi thấp hơn 5-10 tuổi so với độ tuổi quy định nêu trên.
Việc tăng tuổi nghỉ hưu hàng năm của người lao động nhằm tiến tới đến 2028, nam nghỉ hưu khi đủ 62 tuổi và nữ nghỉ hưu khi đủ 60 tuổi.
Thay đổi cách tính thuế cho người thuê nhà
Có hiệu lực từ 1/1/2022, Thông tư 100 của Bộ Tài chính có quy định mới về cách tính thuế đối với người cho thuê nhà.
Theo Thông tư 40 được ban hành trước đó không lâu, cá nhân cho thuê nhà không phát sinh doanh thu đủ 12 tháng trong năm dương lịch, thì mức doanh thu từ 100 triệu đồng/năm trở xuống để xác định cá nhân cho thuê nhà không phải nộp thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập cá nhân là doanh thu tính thuế thu nhập cá nhân của một năm dương lịch (12 tháng).
Thông tư 100 điều chỉnh lại theo hướng nếu cá nhân chỉ có hoạt động cho thuê nhà, thời gian cho thuê không trọn năm, doanh thu từ 100 triệu đồng/năm trở xuống thì mới không thuộc diện phải nộp thuế giá trị gia tăng và thuế thu nhập cá nhân.
Cũng theo Thông tư 100, các sàn thương mại điện tử như Shopee, Lazada, Tiki… không bắt buộc phải nộp thuế thay cho người bán; nghĩa vụ này chỉ phát sinh nếu giữa sàn thương mại điện tử và người bán sinh có hợp đồng ủy quyền. Trong khi Thông tư 40 trước đó quy định đây là nghĩa vụ bắt buộc đối với các sàn thương mại điện tử.
10 ngày điều chỉnh giá xăng một lần
Có hiệu lực từ 2/1/2022, Nghị định 95 sửa đổi Nghị định 83 về kinh doanh xăng, dầu.
Nghị định 95 quy định giá xăng dầu sẽ được điều chỉnh vào các ngày mùng 1, 11 và ngày 21 hàng tháng, tức là 10 ngày một lần. Nếu trùng vào ngày nghỉ, ngày lễ thì được lùi sang ngày làm việc tiếp theo sau ngày nghỉ; nếu trùng vào dịp nghỉ Tết Nguyên đán thì được lùi sang kỳ điều chỉnh tiếp theo.
 |
| Giá xăng dầu sẽ được điều chỉnh vào các ngày mùng 1, mùng 11 và ngày 21 hàng tháng. Ảnh: Văn Hưng. |
Trước đây, Nghị định 83 quy định khoảng cách giữa hai lần điều chỉnh giá liên tiếp tối thiểu là 15 ngày đối với trường hợp tăng giá, tối đa là 15 ngày đối với trường hợp giảm giá.
Việc rút ngắn khoảng cách giữa hai lần điều chỉnh giá, xăng của Nghị định 95 nhằm tránh tình trạng tăng giá sốc, giảm giá chậm như hiện nay.
Tăng thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính về hóa đơn
Đây là nội dung đáng chú ý tại Nghị định 102 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của các Nghị định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thuế, hóa đơn; hải quan, kinh doanh bảo hiểm, kinh doanh xổ số... Nghị định chính thức có hiệu lực từ 1/1/2022.
Theo đó, thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính về hóa đơn là 2 năm, tăng gấp đôi so với quy định hiện hành.
Ngoài ra, Nghị định này còn bổ sung quy định về xử phạt hành vi làm mất, cháy, hỏng hóa đơn với mức phạt 4-8 triệu đồng khi có một trong các hành vi: Làm mất, cháy, hỏng hóa đơn đã phát hành, đã mua của cơ quan thuế nhưng chưa lập; làm mất, cháy, hỏng hóa đơn đã lập nhưng chưa khai thuế...
Lao động nước ngoài được hưởng BHXH một lần khi nghỉ việc
Theo khoản 2 Điều 17 Nghị định 143 của Chính phủ, chế độ BHXH một lần của người lao động nước ngoài sẽ được áp dụng từ ngày 1/1/2022.
Người lao động nước ngoài tham gia BHXH sẽ được lấy BHXH một lần khi có yêu cầu nếu thuộc một trong các trường hợp sau:
- Đủ tuổi hưởng lương hưu mà chưa đủ 20 năm đóng BHXH.
- Đang mắc bệnh nguy hiểm đến tính mạng như: Ung thư, bại liệt, xơ gan cổ chướng, phong, lao nặng, nhiễm HIV đã chuyển sang AIDS và những bệnh khác theo quy định của Bộ Y tế.
- Đủ điều kiện hưởng lương hưu nhưng không tiếp tục cư trú tại Việt Nam.
- Bị chấm dứt hợp đồng lao động hoặc giấy phép lao động, chứng chỉ hành nghề, giấy phép hành nghề hết hiệu lực mà không được gia hạn.
Như vậy, nếu sau khi chấm dứt hợp đồng lao động mà có nhu cầu rút BHXH một lần, người lao động nước ngoài có thể làm hồ sơ đề nghị hưởng theo quy định.
