Bên cạnh tình hình kinh tế xã hội, công tác phòng chống dịch Covid-19 và việc triển khai các giải pháp đặc biệt trong chống dịch cũng là nội dung được các đại biểu Quốc hội bàn trong phiên thảo luận tổ sáng 21/10.
Tại tổ thảo luận số 2, Bộ trưởng Y tế Nguyễn Thanh Long đã dành hơn 27 phút trong phần phát biểu của mình để chia sẻ về quãng thời gian chống dịch trong 2 năm qua.
“Cuộc chiến” chưa có tiền lệ và những quyết định khó khăn
Với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị và sự ủng hộ của nhân dân, người đứng đầu ngành y tế khẳng định dịch cơ bản được kiểm soát tốt, kể cả ở những vùng tâm dịch như TP.HCM, Bình Dương, Long An… khi các chỉ số về ca nhiễm, ca tử vong giảm rõ rệt.
Ông Long nói chống Covid-19 là “cuộc chiến” chưa có tiền lệ, nhưng phạm vi và mức độ ảnh hưởng rất lớn, tác động sâu sắc, toàn diện đến mọi mặt đời sống kinh tế, xã hội và sinh hoạt của nhân dân, đặc biệt đã ảnh hưởng sinh mạng, sức khỏe người dân.
Nói về đợt dịch bùng phát lần thứ 4, ông Nguyễn Thanh Long nêu nhiều yếu tố cho thấy tính phức tạp của tình hình. “Với biến thể Delta, thế giới coi đây như một đại dịch mới, làm đảo ngược tất cả thành tựu chống dịch của các nước, kể cả nước phát triển và có tỷ lệ tiêm chủng cao”, Bộ trưởng Y tế nhận định và nói Việt Nam cũng “rất căng thẳng” khi ứng phó với biến chủng này.
 |
| Bộ trưởng Y tế Nguyễn Thanh Long chia sẻ về những quyết định khó khăn trong 2 năm chống dịch. Ảnh: Hoài Vũ. |
Sau 2 năm chống dịch, người đứng đầu ngành y tế chia sẻ có nhiều quyết định rất khó khăn, điển hình như việc giãn cách xã hội.
Việc giãn cách xã hội được áp dụng từ tháng 4/2020 sau quyết định của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, nhưng khi đó số ca nhiễm không lớn. Còn với giai đoạn vừa qua, ông Long cho biết giãn cách xã hội rất khó khăn, nhất là với 19 tỉnh, thành phía nam. Sau đó, lệnh tăng cường giãn cách xã hội tiếp tục được áp dụng ở một số nơi với tinh thần “ai ở đâu ở đó”, người dân hạn chế ra khỏi nhà.
Lần này, biện pháp cao hơn được áp dụng nhờ Nghị quyết 30 của Quốc hội đã mở đường cho Chính phủ thực hiện các biện pháp tương tự trường hợp khẩn cấp, nhưng không ban bố tình trạng khẩn cấp.
Dẫn chứng điển hình ở TP.HCM, Bộ trưởng Y tế cho biết khi đưa ra quyết định giãn cách, tăng cường giãn cách đã phải rất cân nhắc, tính toán vì câu chuyện lo an sinh cho 4 triệu người dân với thành phố là một thách thức rất lớn.
Một quyết định lịch sử khác được ông Long nhắc đến là việc điều động nhân lực với số lượng lớn chưa từng có, lên tới 300.000 lượt cán bộ chiến sĩ, gồm cả lực lượng y tế, công an và quân đội. “Đây là lần điều động lớn nhất, là quyết định rất cam go trong thời khắc lịch sử”, ông Long nhấn mạnh.
 |
| Trung tâm Hồi sức cấp cứu với quy mô 500 giường được lập tại Bệnh viện dã chiến số 16 ở quận 7, TP.HCM. Ảnh: Chí Hùng. |
Quyết định thứ ba là việc thiết lập các phòng cấp cứu và trung tâm hồi sức tích cực ở TP.HCM và các tỉnh phía nam.
“Khi ca nhiễm tăng nhanh trong thời gian rất ngắn, hệ thống y tế không thể đáp ứng nổi. TP.HCM so với các nơi khác có nền tảng y tế tốt nhất, nhưng bệnh nhân tăng nhanh, rất nhiều bệnh nhân nặng cấp cứu nên chúng ta đã quyết định thành lập trung tâm hồi sức tích cực và phải điều những lực lượng thậm chí chưa bao giờ làm việc đó cùng vào cuộc”, người đứng đầu ngành y tế chia sẻ.
Giải pháp thống nhất để chấm dứt “ngăn sông cấm chợ”
Cũng từ cuộc chiến "chưa có tiền lệ", Bộ trưởng Y tế cho biết chúng ta đã rút ra được rất nhiều bài học kinh nghiệm quý.
Nhắc đến chiến lược vaccine, Bộ trưởng Y tế cho biết chúng ta đã phải vượt qua tất cả khó khăn về pháp lý để mua, nhập khẩu vaccine, chấp nhận toàn bộ rủi ro về việc giao hàng không đúng thời hạn, giá mua không được tính lại…
Nhưng với Nghị quyết 21 của Chính phủ đã mở đường cho tiếp cận vaccine và từ tháng 5, việc này được triển khai nhanh chóng hơn. “Hiện nay chúng ta có những hợp đồng, thỏa thuận cung ứng, tài trợ vaccine của các tổ chức với tổng số 191 triệu liều và con số này sẽ tiếp tục tăng trong thời gian tới”, ông Long thông tin.
 |
| Theo Bộ trưởng Y tế, giãn cách xã hội là một quyết định khó khăn. Ảnh: Nhật Sinh. |
Theo Bộ trưởng Y tế, sự thành công trong ngoại giao vaccine nhờ sự tích cực của các lãnh đạo Đảng, Nhà nước.
Với gần 70 triệu liều vaccine đã được tiêm, ngày kỷ lục tiêm được 2 triệu mũi, ông Long nêu kinh nghiệm chia nhỏ các khu vực, bố trí điểm tiêm cố định và lưu động với mục tiêu, quyết tâm phủ vaccine mũi 1 cho khoảng 80% người dân từ 18 tuổi trở lên và lên kế hoạch tiêm vaccine cho trẻ em.
Tư lệnh ngành y tế cho biết Việt Nam sẽ tham khảo, học hỏi và nghiên cứu để từng bước mở động đối tượng tiêm cho đối tượng 12-17 tuổi, sang năm có thể mở rộng thêm tiêm cho trẻ trên 3 tuổi.
Bằng việc chuyển giao công nghệ và nghiên cứu sản xuất vaccine trong nước, lãnh đạo Bộ Y tế tự tin về việc chủ động vaccine vào 2022. Việc các văn bản của Quốc hội, Chính phủ cho phép nhập khẩu nguyên liệu đã giúp Việt Nam chủ động về thuốc điều trị.
Cuối cùng, nhắc đến việc chuyển trạng thái chống dịch, ông Long cho rằng chúng ta phải chấp nhận một thực tế là virus ngày càng nhiều biến thể và không thể triệt tiêu hoàn toàn mầm bệnh.
“Chúng ta cũng không thể đưa số ca nhiễm của TP.HCM hay các tỉnh khác về con số 0 vì điều này là rất khó khăn. Ta phải chấp nhận tỷ lệ nào đó nhưng kiểm soát được vấn đề tử vong”, ông Long nói và cho biết để làm được điều đó, phải đảm bảo được 3 tiêu chí: Tỷ lệ bao phủ vaccine, chỉ số về mức độ lây nhiễm và chỉ số đáp ứng của hệ thống y tế.
Bộ trưởng Y tế nhấn mạnh muốn chuyển sang thích ứng, an toàn với dịch thì không còn cách nào khác là phải đảm bảo độ phủ vaccine. Và nếu hệ thống y tế không đáp ứng nổi phải nâng cấp độ dịch, triển khai biện pháp ngặt nghèo hơn.
“Khi mở cửa theo Nghị quyết 128, nếu không kiểm soát được thì phải nâng cấp độ”, ông Long nêu quan điểm và nhấn mạnh điều quan trọng là giải pháp thống nhất trên toàn quốc, chấm dứt chuyện “ngăn sông cấm chợ”, "mỗi nơi một thế giới”.
