“Tôi đẻ công ty ra, nhưng phải giải phóng nó để mạnh giỏi chứ không cứ èo uột mãi. Các bạn là cổ đông cũng phải ủng hộ. Tôi muốn công ty phải tốt, tốt nhất chứ không chỉ tốt vừa vừa”, ông Đoàn Nguyên Đức (bầu Đức) mở lòng với cổ đông khi thôi chức chủ tịch Công ty Cổ phần Nông nghiệp Quốc tế Hoàng Anh Gia Lai (HAGL Agrico).
Sau hai năm hợp tác chiến lược với Thaco, bầu Đức quyết định chuyển giao quyền kiểm soát HAGL Agrico cho phía tỷ phú Trần Bá Dương. Nhóm cổ đông Thaco sẽ sở hữu 63% cổ phần, qua đó trở thành công ty mẹ của HAGL Agrico. Ông Dương cũng làm chủ tịch công ty còn bầu Đức chuyển sang giữ chức phó chủ tịch HĐQT.
“Trước khi hợp tác với anh Dương, HAGL Agrico là cục nợ, có nhiều tài sản lớn nhưng không sinh lời”, bầu Đức trải lòng về gánh nặng nợ vay đè nặng lên doanh nghiệp nhiều năm qua.
“Tôi năn nỉ anh Dương thâu tóm”
Bầu Đức kể lại khi Hoàng Anh Gia Lai chuyển hướng từ một doanh nghiệp bất động sản lớn tại TP.HCM sang làm nông nghiệp vào năm 2008, giá cao su đang hơn 5.000 USD/tấn. Công ty ước tính với mức giá này có thể thu lợi nhuận 200-300 triệu USD.
Nhưng thị trường không thuận lợi. Đến năm 2012, vào thời điểm thu hoạch, giá cao su rớt còn 1.100 USD/tấn. Do đó, việc kinh doanh thua lỗ. Đến năm 2016, công ty mất thanh khoản.
Sau đó, nhờ các ngân hàng, đặc biệt là BIDV tái cấu trúc nợ cho Hoàng Anh Gia Lai, công ty của bầu Đức được ân hạn các khoản nợ. Ông nói may mắn thứ hai của ông là việc hợp tác với Chủ tịch Thaco Trần Bá Dương năm 2018.
 |
| Tỷ phú Trần Bá Dương thay bầu Đức làm Chủ tịch HĐQT HAGL Agrico từ ngày 8/1. Ảnh: Việt Đức. |
Bầu Đức kể lại sau khi đưa ông Dương tham quan nông trường ở Lào, Campuchia, hai doanh nhân chỉ thảo luận 1-2 ngày và cơ bản đồng ý các điều khoản. Thaco ngay lập tức rót cho Hoàng Anh Gia Lai 2.700 tỷ mà “không cần mảnh giấy”. Thời điểm này, nếu làm thủ tục phát hành trái phiếu, cổ phiếu sẽ mất thêm vài tháng và công ty bầu Đức sẽ không trụ nổi.
Nhưng qua hơn hai năm hợp tác với Thaco, HAGL Agrico vẫn còn nhiều khó khăn. Công ty giảm đáng kể gánh nặng lãi vay nhưng vẫn còn nợ ngân hàng, Thaco, công ty mẹ Hoàng Anh Gia Lai, nhà cung cấp, đối tác, nhân viên tổng số tiền hơn 16.000 tỷ. Do đó, ông Đức và ông Dương ngồi lại lần nữa để tiếp tục tái cấu trúc quyết liệt, đi đến quyết định đổi chủ HAGL Agrico.
“Có nhiều người nói anh Dương thâu tóm Hoàng Anh Gia Lai. Xin thưa tôi năn nỉ anh Dương thâu tóm, được thâu tóm là quá vinh dự. Nếu không có anh Dương, tôi không có ngày hôm nay đứng đây nói chuyện. Anh Dương có tài chính, chuyên môn, sự quản trị. Anh làm HAGL Agrico tốt hơn thì tôi cũng có lợi. Cá nhân tôi thấy đây là quyết định rất sáng suốt”, bầu Đức phát biểu tối 8/1.
Trả nợ trước, lời lỗ tính sau
Bầu Đức nhiều lần nhấn mạnh tương lai của HAGL Agrico rất sáng sau khi đổi chủ vì có thể trả hết nợ ngân hàng.
Sau khi phát hành thêm 741 triệu cổ phiếu cho Thaco để hoán đổi nợ và tăng vốn điều lệ thêm hơn 7.000 tỷ và đồng thời bán 4 công ty con cho phía tỷ phú Trần Bá Dương với giá hơn 9.000 tỷ, bầu Đức cho biết HAGL Agrico cơ bản xóa sạch nợ nần và thậm chí còn tiền mặt để đầu tư.
“4-5 năm đại hội, năm nào cũng nợ. Quan điểm của tôi rất rõ ràng, giải quyết nợ là ưu tiên số một, chuyện lời lỗ tính sau. Còn nợ lâu dài, công ty mãi không tốt được. Trước kia làm ra được đồng nào, phải trả lãi đồng nấy. Muốn phát triển được HAGL Agrico, phải không còn nợ. Từ năm nay trở đi, HAGL Agrico không còn khái niệm thiếu tiền”, bầu Đức khẳng định.
Ông nói thêm HAGL Agirco có diện tích đất hơn 35.000 ha, không còn nợ ngân hàng và áp lực trả lãi vay, có tiền mặt để đầu tư, có thị trường, có sẵn diện tích trái cây đang trồng chỉ đợi thu hoạch nên khả năng cao sẽ phát triển tốt, thành công nhanh dưới sự dẫn dắt của ông Trần Bá Dương thời gian tới.
 |
| Bầu Đức chia sẻ bên lề với cổ đông tại đại hội bất thường ngày 8/1. Ảnh: Việt Đức. |
“Bản thân tôi cách đây 4, 5 năm ra đường, họ nói xấu ông này nợ nhiều, tôi chịu. Nhưng hôm nay, lần đầu tiên, tôi rất tự hào có một công ty sẽ không còn nợ ngân hàng, chính thức thoát ra khỏi vùng luẩn quẩn. Đâu ai có quyền đòi nợ nữa”, bầu Đức bộc bạch.
Ông nhắc lại Hoàng Anh Gia Lai phải bán hàng loạt tài sản, công ty con suốt 2 năm qua để trả số nợ lên tới 28.000 tỷ đồng. Nay HAGL Agrico đã thực hiện được mục tiêu dứt điểm sạch nợ, bầu Đức cảm thấy nhẹ gánh. Còn dư nợ của tập đoàn Hoàng Anh Gia Lai giảm xuống 8.000 tỷ cũng là con số nhỏ nếu so với trước đây.
Làm lại với Hoàng Anh Gia Lai
Trả lời câu hỏi liệu Hoàng Anh Gia Lai có thoái nốt phần vốn còn lại (26,8% cổ phần) và rời bỏ HAGL Agrico, bầu Đức cho biết ông quyết tâm đồng hành cùng ông Dương vì nông nghiệp là tâm huyết do ông xây dựng nên. HAGL Agrico vẫn hoạt động bình thường sau khi đổi chủ nhưng ông Dương sẽ thay ông cầm lái công ty.
Tuy nhiên, việc có theo được hay không còn phụ thuộc nhiều yếu tố, ông không chủ động được. Hoàng Anh Gia Lai của ông Đức cũng còn nợ ngân hàng, gặp nhiều vấn đề, khó khăn hơn HAGL Agrico.
Bầu Đức không chia sẻ cụ thể về tương lai Hoàng Anh Gia Lai sau khi không còn kiểm soát HAGL Agrico và hẹn cổ đông sẽ giải đáp vào đại hội thường niên sắp tới. “Bây giờ không nói trước tương lai được. Đừng bao giờ nói trước điều gì trong kinh doanh. Thành công đừng tự hào, trên thương trường thất bại lúc nào không ai hay”, bầu Đức chia sẻ.
Ông kể lại thời điểm cao su có giá 5.000 USD/tấn, việc nhảy vào lĩnh vực này là đúng và nhiều người muốn đi theo Hoàng Anh Gia Lai mà không được. “Nhưng giá xuống còn 1.100 USD thì trách ai được. Bỏ vào gần 1 tỷ USD đầu tư hai loại cây không thu được đồng nào. Đã làm lớn là phải chịu”, bầu Đức tâm sự với cổ đông ông không có gì tiếc nuối vì “đi sai thì chịu”.
Ông cho biết Hoàng Anh Gia Lai sắp tới sẽ đi từ từ. Nếu tập đoàn sinh ra được HAGL Agrico thì cũng có thể tạo ra nhiều công ty con khác, miễn là còn sức khỏe. “Hoàng Anh Gia Lai còn làm tiếp, chưa giơ tay đầu hàng. Mình cố gắng từ từ, coi như xóa bài, làm lại từ đầu. Vẫn còn 400 triệu cổ phiếu HAGL Agrico và đội bóng”, bầu Đức nói đùa.
