 |
Từ ngày 19/2, nhiệt độ ở các bang miền Nam nước Mỹ đang ấm dần. AP cho biết đợt lạnh kỷ lục vừa qua khiến gần 70 người trên toàn quốc thiệt mạng, hàng triệu người khác rơi vào cảnh mất điện, không có nước sinh hoạt. Bang Texas là nơi chứng kiến hậu quả nghiêm trọng nhất cả về người và của.
Bị cúp điện giữa đợt rét, nhiều người dân chọn cách di tản sang các khu vực có điện, nước. Nhưng khi trở về nhà, họ phát hiện đường ống bị vỡ, sàn nhà ngập nước, trần nhà sập và không có nước sạch để sinh hoạt.
Các công ty bảo hiểm ước tính số tiền bồi thường hậu quả thiên tai có thể đến hàng tỷ USD. Câu hỏi được đặt ra là nguyên nhân nào dẫn đến hậu quả nghiêm trọng như hiện nay; ai là người chịu trách nhiệm chính; làm thế nào để phòng ngừa, giảm thiểu thiệt hại trong tương lai, theo Washington Post.
 |
| Người dân xếp hàng chờ được lấy nước sạch để sinh hoạt ở Texas. Ảnh: AP. |
Tại Texas, bang bị ảnh hưởng nặng nề nhất, hơn 14 triệu người ở 160 hạt vẫn chưa có đủ nước sinh hoạt. Các bang như Mississippi, Louisiana, Tennessee và một số khác cũng bị ảnh hưởng.
Houston, thành phố lớn thứ tư của Mỹ, khuyến cáo người dân nên đun sôi nước trước khi sử dụng. Tại Austin, thủ phủ của bang Texas, nhiều người dân ở đây không có nước sinh hoạt, trong khi đến ngày 19/2, các quan chức vẫn chưa thể khẳng định khi nào việc cấp nước bình thường trở lại.
Nước đóng chai "cháy hàng" trong các siêu thị và trạm xăng. Người dân xếp hàng dài trước cửa các cửa hàng tiện ích để mua thực phẩm.
“Chúng tôi biết rằng điều đó không thể chấp nhận được", Thống đốc Texas Greg Abbott nói trong cuộc họp báo chiều 19/2.
 |
| Nước đóng chai là mặt hàng được tiêu thụ nhiều trong những ngày mất điện, nước ở Texas. Ảnh: AP. |
Số tiền đền bù bảo hiểm khổng lồ
Trước những thiệt hại nặng nề về vật chất, sự chú ý giờ đây đổ dồn về phía các công ty bảo hiểm.
Hội đồng Bảo hiểm Texas - tổ chức đại diện cho các đại lý bảo hiểm nhà, ôtô và doanh nghiệp của tiểu bang này - cho biết cơn bão tuyết là “sự kiện đòi hỏi bảo hiểm lớn nhất trong lịch sử (Texas)", với hàng trăm nghìn yêu cầu bồi thường.
Camille Garcia, giám đốc truyền thông của hội đồng, cho biết: “Chúng tôi đã quen với những cơn bão ở Texas mang theo lốc xoáy, cuồng phong và mưa đá. Nhưng chúng đánh vào những khu vực nhỏ hơn. Còn cơn bão tuyết lần này bao phủ mọi nơi ở Texas".
Quy mô thiệt hại do bão tuyết gây ra và hậu quả kéo theo vẫn đang được thống kê.
Theo Karen Clark, giám đốc điều hành công ty ứng phó thảm họa Karen Clark and Company, khoản thiệt hại được bảo hiểm chi trả trong thảm họa lần này có thể lên tới 18 tỷ USD. Tuy nhiên, tổng thiệt hại trên thực tế có thể cao hơn do hậu quả lan rộng trên 20 tiểu bang, phần lớn là ở Texas.
Ngoài thiệt hại về tài chính, cơn bão tuyết và ảnh hưởng hậu bão còn khiến gần 70 người thiệt mạng, trong đó khoảng một nửa số ca tử vong là ở Texas, theo Washington Post.
Các bên đổ lỗi lẫn nhau
Theo Washington Post, Quốc hội Mỹ có khả năng mở cuộc điều tra vào tuần tới về quá trình ứng phó với bão tuyết ở Texas. Cơ quan lập pháp của tiểu bang này cũng sẽ tiến hành các phiên điều trần riêng.
Trong khi đó, Thống đốc Texas Abbott liên tục đổ lỗi cho bên điều hành lưới điện của bang, cho rằng họ thiếu sự chuẩn bị và kêu gọi họ từ chức.
 |
| Một người vô gia cư ngủ ngoài trời tuyết do ảnh hưởng của bão mùa đông ở miền Nam nước Mỹ. Ảnh: AP. |
Bên điều hành này là Hội đồng Tín nhiệm Điện lưới Texas (ERCOT). ERCOT tuyên bố có rất ít quyền kiểm soát đối với các nhà cung cấp điện và không thể buộc các bên này chuẩn bị tốt hơn cho thời tiết cực lạnh.
“Chúng tôi không sở hữu các đơn vị phát điện. Chúng tôi không sở hữu đường truyền. Việc chuẩn bị cho mùa đông băng giá không hoàn toàn là trách nhiệm của chúng tôi”, Giám đốc điều hành ERCOT Bill Magness nói.
Các nhà chức trách khác cho rằng trách nhiệm thuộc về Ủy ban Tiện ích Công cộng của Texas - cơ quan giám sát ERCOT. Ủy ban này đúng ra nên yêu cầu các nhà cung cấp chuẩn bị tốt hơn cho thời tiết khắc nghiệt và phạt các bên không tuân thủ.
Nếu không có hình phạt như vậy, các nhà cung cấp điện sẽ tiếp tục bỏ bê công tác chuẩn bị và gây ra hậu quả nhãn tiền.
“Để tiết kiệm hàng triệu USD, các máy phát điện không thể chống chọi với thời tiết, và hậu quả là nhiều người thiệt mạng. Chính phủ cũng phải tiêu tốn hàng tỷ USD để sửa chữa các công trình khác", Tom Smith, cựu giám đốc Văn phòng Công dân Texas, nói.
Để hỗ trợ các tiểu bang đối phó thảm họa, một số khoản kinh phí khắc phục hậu quả sau bão được lấy từ ngân sách chính phủ liên bang.
Tổng thống Biden ngày 20/2 phê duyệt tuyên bố tình trạng thảm họa nghiêm trọng đối với bang Texas.
Cơ quan Xử lý Tình huống Khẩn cấp Liên bang cho biết động thái này sẽ giúp mở rộng cung cấp tài trợ liên bang cho người dân Texas, Mỹ, bị ảnh hưởng, bao gồm hỗ trợ nhà ở tạm thời, sửa chữa nhà và các khoản vay chi phí thấp, theo Guardian.
 |
| Người dân đun sôi nước trước khi sử dụng vì lo ngại nước nhiễm bẩn ở thành phố Houston, bang Texas hôm 19/2. Ảnh: AP. |
Dấu hiệu phục hồi sau thiên tai
Đến ngày 19/2 (giờ địa phương), một số dấu hiệu cho thấy sự phục hồi sau thiên tai. Hàng triệu người bị mất điện vào đầu tuần trước đã có điện trở lại. ERCOT hôm 19/2 tuyên bố "hoạt động bình thường" sau nhiều ngày bị cắt điện luân phiên.
Trên khắp các bang Texas, Louisiana và Mississippi, số lượng cư dân không có điện sinh hoạt giảm xuống còn khoảng 300.000 người vào chiều 19/2.
Sau đợt lạnh kỷ lục, thời tiết ở khu vực này cũng bắt đầu ấm dần lên.
Tuy nhiên, ngay cả khi băng tuyết tan, mối đe dọa vẫn rình rập người dân ở các khu vực chịu ảnh hưởng của bão tuyết. Nhiệt độ tăng đột ngột có thể khiến đường sá bị hư hỏng và đường ống nước vỡ.
Đó là những thiệt hại mà người dân khu vực này không có khả năng đối phó.
Tại bang Louisiana, Thống đốc John Bel Edwards cho biết các nhà chức trách "phải giao nước đóng chai và bình nước cho rất nhiều cư dân của tiểu bang" hôm 19/2, do gần một triệu người không thể tiếp cận với nước uống sạch một ngày trước đó.
Thống đốc Edwards cho biết nhiệt độ xuống mức thấp kỷ lục một lần nữa vào cuối ngày 19/2, sau đó ấm dần lên. Ông hy vọng có thể tạo điều kiện cho các công ty điện nước và chính quyền bang sửa chữa cơ sở hạ tầng để phục vụ người dân.
