Trong khi Viện Pasteur và công ty dược phẩm Sanofi, hai đơn vị nghiên cứu dịch tễ học hàng đầu tại Pháp, đã thất bại trong cuộc đua sản xuất vaccine Covid-19, sản phẩm của công ty Valneva là niềm hy vọng lớn nhất của ngành công nghiệp dược phẩm Pháp.
Vaccine của Valneva được cho là có khả năng tạo ra phản ứng miễn dịch một cách rộng rãi hơn đối với các chủng virus Covid-19 khác nhau, bao gồm các biến chủng sẽ xuất hiện trong tương lai.
Giới khoa học kỳ vọng công nghệ vaccine này sẽ có khả năng bảo vệ lâu hơn, thay vì phải điều chỉnh trước các chủng virus mới.
Vaccine hứa hẹn
Valneva là nhà sản xuất vaccine có nhiều kinh nghiệm tại Pháp. Họ đã sản xuất thành công vaccine phòng bại liệt và viêm não Nhật Bản, cũng như đang thử nghiệm một số loại vaccine phòng bệnh Zika, Lyme hay Covid-19.
Vaccine phòng Covid-19 của Valneva, có tên VLA2001, sử dụng công nghệ vaccine bất hoạt toàn thể giống như vaccine phòng bại liệt hay một số chủng cúm. Bản thân Valneva cũng sử dụng công nghệ này trong các sản phẩm vaccine trước đó.
Virus được bất hoạt nhờ một loại hóa chất có tên beta-propiolactone (BPL). Hóa chất này được sử dụng rộng rãi trong công nghệ vaccine bất hoạt, bao gồm một số loại vaccine thử nghiệm để chống lại virus gây ra đại dịch SARS năm 2003.
 |
| Valneva là nhà sản xuất vaccine có nhiều kinh nghiệm của Pháp. Ảnh: Bloomberg. |
Với công nghệ vaccine bất hoạt toàn thể, cấu trúc của protein trong virus sẽ được bảo toàn, giúp tạo ra phản ứng miễn dịch mạnh mẽ. Sau khi được bất hoạt, vaccine sẽ được tinh chế và bổ sung một loại chất bổ trợ, giúp kích thích hệ miễn dịch.
VLA2001 không phải là vaccine Covid-19 đầu tiên sử dụng công nghệ bất hoạt. Vaccine của Sinopharm (Trung Quốc) và Bharat Biotech (Ấn Độ) cũng sử dụng công nghệ này. Tuy vậy, sản phẩm của Valneva là loại vaccine duy nhất được thử nghiệm tại Anh và châu Âu.
Công nghệ virus bất hoạt giúp hệ miễn dịch tiếp xúc với toàn bộ virus SARS-CoV-2, thay vì chỉ với protein gai trong virus như nhiều loại vaccine khác. Do đó, vaccine của Valneva có tiềm năng tạo ra phản ứng miễn dịch rộng rãi hơn.
Các kháng thể và tế bào trong hệ miễn dịch có thể nhận ra và chống lại nhiều bộ phận của virus hơn các loại vaccine khác. Điều này giúp vaccine Valneva hữu dụng với tư cách vaccine tiêm bổ sung.
Vaccine của Valneva cũng có thể được bảo quản trong hệ thống làm lạnh thông thường (từ 2 đến 8 độ C), không cần sử dụng hệ thống làm lạnh sâu như vaccine Pfizer.
Theo thông tin từ Valneva, vaccine của công ty này chưa đặt ra quan ngại về tính an toàn trong quá trình thử nghiệm. Tất cả tình nguyện viên được tiêm vaccine đủ liều đều sinh ra kháng thể chống lại virus. Dữ liệu cho thấy mật độ kháng thể sinh ra khi tiêm đủ hai mũi vaccine không thấp hơn những người từng mắc Covid-19.
Bên cạnh đó, vaccine còn tạo ra phản ứng miễn dịch với nhiều loại protein khác nhau trong virus, dấu hiệu cho thấy sản phẩm này có thể chống lại nhiều loại biến chủng.
Khó khăn còn đó
Hiện tại, vaccine Valneva đang trong giai đoạn thử nghiệm thứ ba tại Anh. Các nhà khoa học sẽ so sánh mức độ an toàn và tính hiệu quả của sản phẩm này với vaccine AstraZeneca. Dự kiến thử nghiệm hoàn tất trong mùa thu năm 2021. Nếu thành công, Valneva sẽ nộp hồ sơ xin cấp phép đến các cơ quan chức năng.
Nhiều quốc gia bày tỏ hứng thú với loại vaccine mới này, dù quá trình thử nghiệm chưa hoàn tất. Ngay từ đầu năm 2021, chính phủ Anh đã đặt trước 100 triệu liều vaccine này. Dự kiến vaccine được sản xuất tại vùng Scotland của Anh từ năm 2022.
 |
| Thủ tướng Anh Boris Johnson đến thăm một cơ sở nghiên cứu của Valneva tháng 1/2021. Ảnh: AFP. |
Australia cũng đã khởi động đàm phán với Valeneva, trong khi một số quốc gia thành viên Liên minh châu Âu (EU) muốn Brussels mua thêm sản phẩm này để đa dạng hóa nguồn cung vaccine.
Tuy vậy, thách thức đối với Valneva là không nhỏ. Theo tiết lộ của Financial Times, kết quả thử nghiệm tại Anh cho thấy vaccine Valneva không tốt bằng một số loại vaccine khác đối với mũi tiêm bổ sung.
Bên cạnh vấn đề chuyên môn, công ty này cũng phải đối mặt với nhiều khó khăn khác. Hôm 13/9, chính phủ Anh chính thức tuyên bố hủy bỏ hợp đồng mua 100 triệu liều vaccine trị giá 1,65 tỷ USD với công ty này.
Chính phủ Anh cáo buộc Valneva không thực hiện nghĩa vụ trong hợp đồng. Tuy vậy, hãng dược phẩm Pháp bác bỏ thông tin này. Valneva khẳng định họ đã phối hợp với phía Anh một cách “không mệt mỏi” và “với nỗ lực cao nhất”.
Hiện Valneva đang hướng đến các khách hàng tiềm năng khác, trong khi tiếp tục nỗ lực để vaccine Covid-19 của họ được cấp phép.
