Dạy thêm, học thêm vừa là nhu cầu, mong muốn của học sinh và gia đình, đồng thời là cách giáo viên bổ sung kiến thức cho học trò. Ngoài ra, đó cũng là nguồn thu nhập thêm cho thầy, cô giáo.
Vài ngày nay, đọc nhiều bài báo, diễn đàn, tôi thấy đề cập nhiều chuyện dạy thêm, học thêm trong trường học mà không khỏi suy nghĩ. Những giờ dạy là công sức lao động, mồ hôi, chất xám của giáo viên bị gọi là "vấn nạn".
Nhu cầu học thêm của gia đình, học sinh rất lớn
Khi nghe thấy dạy thêm, nhiều người nghĩ ngay đến việc chúng tôi ép học sinh đi học, cha mẹ phải "oằn mình" trả tiền học đắt cắt cổ vì sợ con bị thầy cô phân biệt đối xử, bị "đì" ở trường.
Sự thật, gia đình có nhu cầu cho con đi học thêm với nhiều lý do: Con học yếu, muốn thi vào trường chất lượng cao... Thậm chí, có cha mẹ sợ con nhiều thời gian rảnh, nhờ thầy cô phụ đạo để trẻ bớt thời gian chơi điện tử, lêu lổng.
Đơn cử kỳ thi vào lớp 10 vừa qua, 100% học sinh lớp tôi tham gia các "lò" luyện thi. Những em có lực học vừa phải sẽ tới lớp đại trà. Học sinh có nhu cầu đỗ trường chuyên phải đến đúng địa điểm ôn thi vào trường đó học.
Với lượng kiến thức trong sách vở hiện nay và số thời gian cho một tiết học, giáo viên khó ôn thi cho các em. Một tác phẩm văn học trong sách giáo khoa, phần ghi nhớ có vài dòng, thêm câu hỏi gợi ý 4 tới 5 câu, cô và trò chỉ có 90 phút. Nhưng đến khi thi, đề sẽ hỏi những câu kiến thức cao, cần tư duy nhạy bén, khả năng viết văn chắc tay.
Ví dụ tác phẩm Những ngôi sao xa xôi của tác giả Lê Minh Khuê, sách chỉ hỏi học sinh "phân tích nhân vật Phương Định", nhưng trong đề thi, các em phải trình bày "suy nghĩ về thế hệ tuổi trẻ Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước".
Nếu chỉ cần vài dòng, tôi cam đoan học sinh làm được. Nhưng để viết được vài trang giấy, cô và trò cần nhiều giờ học về một tác phẩm, tìm hiểu lịch sử, cho các em tư liệu, luyện đề... Việc này chương trình học ở lớp không thể đáp ứng được.
Con gái tôi học lớp 11, với mong muốn du học sau khi tốt nghiệp THPT, cháu phải luyện thi IELTS, GMAT, TOEFL, cần nói tiếng Anh trôi chảy, nghe tốt tiếng Anh. Nếu việc học ở lớp đáp ứng được nhu cầu này, tôi cũng không cho con học thêm.
 |
| Ảnh minh họa: Người Lao Động. |
Bất cứ cha mẹ nào khi nhìn vào cuốn sách giáo khoa và đề thi đều hiểu được rằng, không cho con đi học thêm, con không thể có kiến thức nâng cao, khả năng thi đỗ rất thấp.
Đó là với những học sinh giỏi, còn học sinh yếu, giờ học thêm là lúc giảng dạy kỹ kiến thức. Việc này mất nhiều thời gian và công sức của cả thầy lẫn trò.
Không những thế, có cha mẹ nào chọn gửi gắm con em cho những giáo viên không uy tín? Thầy cô không có tay nghề vững vàng, chuyên môn không giỏi, phụ huynh có đến xin cho con học, học sinh có muốn học tiếp?
Tháng 5/2012, Bộ GD&ĐT ra thông tư số 17/2012/TT-BGDĐT, ban hành quy định về việc dạy thêm, học thêm. Theo đó, trường và giáo viên không được dạy thêm đối với học sinh tiểu học, trừ các trường hợp: Bồi dưỡng về nghệ thuật, thể dục thể thao, rèn luyện kỹ năng sống.
Tuy nhiên, tình trạng dạy thêm, học thêm vẫn diễn ra tràn lan, không hiệu quả khiến nhiều người dân bức xúc.
Tháng 10/2015, tại buổi họp báo thường kỳ, đại diện Bộ thừa nhận chưa thể giải quyết triệt để vấn nạn dạy thêm do vướng mắc nhiều vấn đề.
Thu nhập chính của giáo viên từ dạy thêm
Bạn bè, gia đình thường gọi vui những giờ dạy thêm của tôi là "tăng ca", cũng như những người công nhân làm việc tăng cường sau 8 tiếng ở công trường.
Những lúc ấy, tôi chỉ cười buồn, có ai học sư phạm, được cả xã hội gọi là "thầy" mà vẫn phải kiếm sống như một anh công nhân như chúng tôi?
Tôi và đồng nghiệp thường nói với nhau, giáo viên không chết đói được nhưng đói gần chết. Dạy học hơn chục năm, tính thêm cả phụ phí, lương của tôi là 5,4 triệu đồng một tháng. Với hai đứa con đang tuổi ăn học, thêm bố mẹ già hai bên, chắc chắn lương của tôi không đủ.
Đó là tôi còn dạy môn chính, những giáo viên dạy môn phụ, muốn kiếm thêm cũng khó.
Ai không dạy thêm được sẽ phải làm nghề tay trái như bán hàng online, buôn bán. Nếu ở vùng quê, thầy cô phải làm nông nghiệp. Tôi từng nghe có người nói: "Cô giáo mà còn đi bán hàng". Phải chăng chúng tôi không cần kiếm sống?
Bản chất dạy thêm, học thêm không xấu. Nhiều ngành khác được làm thêm để tự mưu sinh: Bác sĩ được hành nghề ngoài giờ, thậm chí một buổi tối khám cho 70-80 bệnh nhân. Công nhân có thể tăng ca, dạy thêm cũng là tăng ca.
Chúng tôi, những thầy giáo, tại sao không được lao động lương thiện, kiếm đồng tiền bằng chính nghề của mình?
Xã hội có sự phân công lao động, ai cũng có quyền lợi và trách nhiệm của mình. Ngành giáo dục là một phần của xã hội, tốt hay xấu, xin hãy nhận xét công tâm.
Tôi khẳng định có nhiều giáo viên vì tiền, lợi dụng vị trí, ép học sinh học thêm. Nhưng những người thầy có tâm với nghề, mong được làm nghề chân chính là đa số.
Với suy nghĩ của tôi, hành động dạy thêm, học thêm không có lỗi gì. Bản thân tôi chưa từng làm những việc như ép đi học thêm, cho điểm kém nếu không đi học thêm.
Giáo viên, dù dạy chính hay dạy thêm, vẫn hoàn thành đúng nghĩa vụ của một người "thầy" đúng với những giá trị mà xã hội trân trọng bấy lâu nay.
Làm việc với lãnh đạo Bộ GD&ĐT ngày 7/6, Bí thư Thành ủy TP HCM Đinh La Thăng chỉ đạo Giám đốc Sở GD&ĐT Lê Hồng Sơn nghiêm cấm dạy, học thêm ở trường từ năm học tới.
Nhiều bạn đọc cho rằng, chỉ đạo này là đúng nhưng khó thực hiện vì liên quan nhiều vấn đề, trong đó có việc giáo viên thu nhập thấp.
Liên quan vấn đề này, cô giáo Trần Minh Thương chia sẻ với Zing.vn bài viết "Vì sao tôi dạy thêm?", thể hiện quan điểm cá nhân của cô Thương về vấn đề đang thu hút sự quan tâm của dư luận.
