Biệt danh “nữ hoàng chân dài” đầy hấp dẫn và nhạy cảm đó là mỹ từ dùng để chỉ những sếu đầu đỏ, hạc tiên, cò… những loài chim chân dài, yểu điệu, đài các, quý và hiếm từng được mệnh danh “Nữ hoàng Sếu” hay “Hạc Tiên”…
 |
| Vườn Quốc gia Tràm Chim. |
Vào thời điểm này, du khách có dịp về Vườn Quốc gia Tràm Chim sẽ tận mắt chứng kiến cảnh chuẩn bị tất bật cho Ngày hội Du lịch Đồng Tháp năm 2015 diễn ra trong tháng 12/2015, với chủ đề: “Tràm Chim mùa nước nổi”; đồng thời tận mắt chiêm ngưỡng đàn Sếu múa hót, chọn bạn tình; xem bãi chim sinh sản, bơi xuồng ngắm cảnh quan sinh thái, trải nghiệm cuộc sống ngư dân, thu hoạch lúa trời, săn chuột đồng, câu cá, cất vó, ăn uống, nghỉ ngơi… thật là một thú vui tao nhã, lý tưởng.
Cách TP Cao Lãnh - trung tâm tỉnh lỵ Đồng Tháp gần 40 km, du khách có thể mất gần 1 giờ ngồi xe đò để đến một thị trấn nho nhỏ được mọc lên giữa vùng đất khắc nghiệt đầy nắng và gió; cỏ năn và lúa trời; chua phèn và nước thúi; muỗi mồng và đỉa vắt; cá chim và rắn chuột... của Đồng Tháp Mười một thời vang danh: “Muỗi kêu như sáo thổi, đỉa lội tựa bánh canh, cỏ mọc thành tinh, rắn đồng biết gáy”. Đó là thị trấn Tràm Chim, huyện Tam Nông.
Nơi đây còn có điểm hẹn thật lý tưởng là Vườn Quốc gia Tràm Chim với tổng chu vi hơn 70 km, diện tích chiếm 7.313 ha. Đây là mô hình thu nhỏ cảnh quan thiên nhiên của vùng Đồng Tháp Mười nguyên sơ và là nơi trú ngụ của hơn 20.000 cá thể loài chim nước, trên 150 loài cá nước ngọt, 191 loài thực vật bậc cao cùng nhiều loài lưỡng cư, bò sát và các phiêu sinh vật khác...
Trong đó, có 231 loài chim quý hiếm của thế giới có giá trị bảo tồn như: Ngan cánh trắng, Cú lợn lưng nâu, Đại bàng đen, Chích chòe lửa, Ô tác, Cò thìa, Cò quắm, Công đất , Gà đãi, Giang sen, Diệc, Trích, Rồng rộc vàng...
Đặc biệt là loài Sếu (Hồng Hạc) đầu đỏ, cổ trụi - một loài chim quý hiếm đang được thế giới bảo vệ... Bên cạnh đó, Vườn Quốc gia Tràm Chim còn lưu giữ và bảo tồn gần 3.000 ha tràm và gần 1.000 ha lúa trời, sen, súng, cỏ, năn... Đây là điều kiện thuận lợi cho các loài chim và nhiều động vật khác đến trú ngụ, sinh sống...
 |
| Du khách nước ngoài tại Vườn Quốc gia Tràm Chim. |
Vườn Quốc Gia Tràm Chim đã được cấp Bằng công nhận là khu Ramsar về đất ngập nước thứ 4 của Việt Nam và thứ 2000 của thế giới. Ngày 16/10/2015, Vườn Quốc gia Tràm Chim cũng được Cục Di sản Văn hóa xếp hạng mục là Danh lam thắng cảnh. Đây là một trong 8 vùng bảo tồn chim quan trọng nhất của Việt Nam, sinh cảnh độc nhất vô nhị ở bán đảo Đông Dương.
Đến Tràm Chim, khi bình minh vừa ló dạng, sương mai còn đọng trên cành cây, ngọn cỏ… ngồi trên xuồng máy lướt sóng trên dòng kênh, ngắm nhìn hai bên bờ… chim chóc bay đi kiếm ăn rất nhiều, tiếng chim hót líu lo nghe thật vui tai… Bầy le le - vịt trời cả trăm con, nghe tiếng xuồng máy đến gần, vút bay lên cao rồi dang đôi cánh hướng về cụm rừng tràm xanh thẫm phía xa.
Có mấy con chim bói cá khoác màu lông xanh biếc, thảnh thơi đậu trên những nhánh tràm, cọc tre; có con nhanh nhạy sà xuống nước đớp mồi… trông thật ngoạn mục. Vài con chim trích mồng lông xanh thẫm, đuôi vanh vảnh… thoắt ẩn, thoắt hiện trong những đám cỏ năn ven bờ kênh…
Từ trên Đài quan sát nhìn xuống là cả một rừng tràm nguyên sinh. Thân tràm lớn - nhỏ hòa quyện nhau vươn lên trời cao, lá tràm vi vu - đong đưa xào xạc trong gió sớm, bông tràm tỏa hương thơm ngào ngạt, ngất ngây… Bất chợt một thoáng như mơ, như thực, du khách sẽ bắt gặp ẩn hiện trước cảnh bao la của đất trời Đồng Tháp mênh mông đầy nước những cánh hạc chấp chới, nhẹ nhàng như những áng mây bồng bềnh, rồi thả cánh xuống Tràm Chim - giữa đồng nước có lõm rừng tràm nguyên thuỷ - nơi trú ngụ của những “nữ hoàng Sếu” và các loài chim muông quý hiếm...
Người Nam bộ xem Hạc là loài chim thiêng quý phái, đài các như “Hạc Tiên” với dáng vẻ thanh thoát, yểu điệu và thong dong. Hạc đầu đỏ, mỏ dài, chân và cổ cao, có bộ lông màu da, có dáng đi đủng đỉnh, khoan thai, gợi mở về một cảnh sống hòa bình, an lạc...
Hạc cân nặng từ 8 -10 kg, cổ không lông, tuổi lên 3 có màu đỏ... Hạc thường ngủ ở gò và rất cần nơi yên tĩnh. Nguồn thức ăn nuôi sống sếu là chất bột như: Củ năn, lúa trời và có thể ăn thêm cua, ốc, cá, tép...
 |
| Sếu mùa tại Vườn Quốc gia Tràm Chim. |
Ngoài thời gian kiếm ăn nơi đồng vắng, trống trải, có nước - đất màu mỡ, Sếu dành thời gian múa hót và lúc đến với bạn tình cần phải có bãi trống. Sếu về Tràm Chim vào tháng Giêng và tìm bạn tình vào tháng Năm (trước mùa mưa). Sau đó, di chuyển tìm địa bàn có môi trường thích hợp để đẻ trứng và nuôi con - vào mùa nắng nhất thiết sẽ có nước ngọt.
Trong cấu tạo địa hình Tràm Chim là môi trường sinh thái rất lý tưởng, phù hợp cho Sếu thường trú vì có nhiều nguồn thức ăn và nhiều cây che khuất đảm bảo yên tĩnh... Điều may mắn là hiện nay Tràm Chim không bị phá huỷ, con người sống chan hoà với thiên nhiên. Người dân Đồng Tháp rất tự hào với hình ảnh của Sếu bay lượn chập chờn, múa hót vang trời trên vùng đất Tràm Chim...
Theo quan sát, đàn Sếu múa điệu xòe, nhịp nhàng rất đẹp không kém gì con người nhảy múa bên lửa trại. Hai con đứng cách nhau thẳng hàng cùng tấu điệu nhạc nửa như tiếng kêu, nửa như tiếng hót. Những con chim khác họp thành vòng tròn. Chính giữa có mấy con xoay ngược chiều.
Nhạc công thì tấu nhạc - vũ công thì xòe cánh ra, co chân lên rồi hạ xuống, lại co chân kia lên xong lại hạ xuống. Chúng cúi đầu xuống ép vào bộ lông ngực màu như chiếc áo tu sĩ, ngẩng đầu lên rồi lại cúi đầu xuống. Bầy Sếu lặng yên múa, lúc thì vụng về, lúc lại mềm mại - khéo léo. Cuộc vui rất trang nghiêm. Cánh Sếu rung rung, lên lên - xuống xuống như cánh tay người dang ra uốn éo…
Gió chiều Tràm Chim - Tam Nông (Đồng Tháp) lướt nhẹ trên cành cây, ngọn cỏ. Mặt nước rập rờn. Ánh hoàng hôn nhuộm màu hồng lông Sếu. Bầy Sếu múa trong một khung cảnh diễm huyền. Nước gợn sóng lăn tăn, cỏ rung rinh xào xạc... Cả trời, đất, gió, mây và cả bóng chiều tà cũng múa theo nhịp điệu của bầy Sếu...
Sếu sống hiền hoà, giản dị và còn báo hiệu cho con người biết được sự thay đổi khí tượng, thời tiết, nắng mưa... để tạo điều kiện trong công việc đồng áng! Thiên nhiên nơi đây đã và đang thu hút nhiều du khách trong và ngoài nước đến tham quan, du ngoạn và nghiên cứu khoa học. Thật là tuyệt diệu.
