Út 'Trọc' trục lợi từ thu phí cao tốc TP.HCM - Trung Lương ra sao?

Ông Đinh Ngọc Hệ (tức Út "Trọc"), ông Đinh La Thăng (cựu Bộ trưởng Bộ GTVT), ông Nguyễn Hồng Trường (cựu Thứ trưởng Bộ này) và 17 bị can khác vừa bị truy tố về tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản; Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí và Lợi dụng chức vụ quyền hạn gây ảnh hưởng đối với người khác để trục lợi.

Liên quan đến sai phạm trong việc đấu thầu và thu phí tuyến cao tốc TP.HCM - Trung Lương, Út "Trọc" bị cáo buộc đã sử dụng thủ đoạn gian dối để chiếm đoạt hơn 725 tỷ đồng.

Sửa chữa doanh thu thu phí cao tốc

Năm 2005, Hệ lập Công ty Yên Khánh và nhờ cháu ruột là Vũ Thị Hoan đứng tên làm giám đốc. Năm 2010, bị can lập thêm Công ty Khánh An và nhờ Lê Thị Thảo, kế toán Công ty xăng dầu Thái Sơn đứng tên làm giám đốc.

Ngoài ra, Hệ còn lập 4 công ty khác (Công ty CP Tập đoàn Đức Bình, Công ty CP Cái Mép, Công ty CP Xăng dầu Thái Sơn, Công ty CP An Hiền) và giao Phạm Văn Diệt làm Tổng giám đốc điều hành.

Ông Đinh Ngọc Hệ bị cáo buộc chiếm đoạt hơn 725 tỷ đồng liên quan đến thu phí cao tốc TP.HCM - Trung Lương. Ảnh: TTQS.

Tháng 2/2012, sau khi Thủ tướng chấp thuận đề xuất của Bộ GTVT về việc chuyển giao quyền thu phí trên cao tốc TP.HCM - Trung Lương, ông Đinh La Thăng đã gọi điện thoại cho Dương Tuấn Minh (Tổng giám đốc Công ty Cửu Long) để giới thiệu Út "Trọc". Cựu Bộ trưởng Bộ GTVT đề nghị ông Minh cho Công ty Yên Khánh của Út "Trọc" được tham gia đấu giá quyền thu phí cao tốc.

Qua tiếp cận đề án và quy chế bán đấu giá quyền thu phí, Út "Trọc" biết quy định bắt buộc của công ty tham gia đấu giá là "tình hình tài chính lành mạnh, kinh doanh 2 năm liên tiếp (2011 và 2012) không lỗ".

Song, thực tế trong 2 năm này, hai công ty Khánh An và Yên Khánh của Út "Trọc" đều thua lỗ, không đủ điều kiện tham gia đấu giá và cũng không đủ năng lực tài chính để thanh toán tiền trúng đấu giá.

Do đó, bị can này đã chỉ đạo nhân viên Công ty Yên Khánh và Công ty Khánh An thực hiện hành vi gian dối trong việc lập hồ sơ tham gia đấu giá, sửa chữa số liệu trong báo cáo tài chính để đủ điều kiện tham gia.

Vào thời điểm tổ chức buổi đấu giá, chỉ có Công ty Yên Khánh và Khánh An có hồ sơ tham gia. Út "Trọc" chỉ đạo Công ty Yên Khánh nộp bảo lãnh của ngân hàng số tiền đặt trước 21 tỷ đồng để đủ điều kiện tham gia đấu giá. Còn Công ty Khánh An không nộp tiền trước và cũng không tham gia đấu giá.

Ngay sau khi được tiếp nhận triển khai công tác thu phí, Đinh Ngọc Hệ chỉ đạo các bị can thuộc Công ty Yên Khánh thuê Công ty Xuân Phi viết phần mềm để xâm nhập, can thiệp vào hệ thống phần mềm quản lý doanh thu của Bộ GTVT. Các bị can đã che giấu doanh thu thu phí thực tế, gian dối trong báo cáo doanh thu để thoát khỏi sự kiểm soát của Bộ GTVT và các cơ quan chức năng, xóa dữ liệu thu phí sau khi can thiệp, tiêu hủy chứng từ và lập khống chứng từ kế toán.

Cáo trạng xác định tổng doanh thu thu phí thực tế của 4 trạm trên tuyến cao tốc TP.HCM - Trung Lương từ tháng 1/2014 đến hết tháng 12/2018 là hơn 3.266 tỷ đồng. Doanh thu đã bị các bị can điều chỉnh giảm còn 2.541 tỷ. Như vậy, hơn 725 tỷ đồng không đưa vào báo cáo tài chính bị Đinh Ngọc Hệ chiếm đoạt.

Trục lợi 3,4 tỷ đồng

Ngày 5/7/2011, Bộ GTVT có quyết định về việc lập Dự án đầu tư xây dựng cầu Việt Trì mới, giao Sở GTVT tỉnh Phú Thọ làm chủ đầu tư.

Do không bố trí được nguồn vốn đầu tư dự án nên ngày 25/3/2013, Bộ GTVT quyết định chuyển chủ đầu tư dự án sang cho Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam. Tuy nhiên sau đó dự án được chuyển sang cho Ban quản lý dự án Thăng Long. Đồng thời, Bộ GTVT cũng chuyển hình thức đầu tư dự án từ nguồn ngân sách Nhà nước sang hợp đồng BOT. Dự án này có tổng mức đầu tư là hơn 1.900 tỷ.

Ông Thăng tại phiên tòa vụ PVN mất 800 tỷ diễn ra năm 2018. Ông đang thụ án 30 năm tù. Ảnh: P.D.

Biết được chủ trương đó, Đinh Ngọc Hệ đã chỉ đạo Giám đốc Công ty Yên Khánh đại diện cho liên doanh 4 công ty gồm: Công ty Yên Khánh, Tổng Công ty xây dựng Công trình giao thông 1, Công ty CP đầu tư Thái Sơn Bộ Quốc phòng gửi bản đăng ký thực hiện dự án BOT cầu Việt Trì và được Bộ GTVT chấp thuận. Trong đó, 2 công ty của Út "Trọc" nắm 80% cổ phần góp vốn.

Do có mối quan hệ với ông Phạm Văn Thăng, Tổng giám đốc Công ty CP Licogi 13, Đinh Ngọc Hệ đặt vấn đề cho công ty của Thăng thi công hạng mục gói thầu XL.01-3. Đổi lại, Thăng bán rẻ lại cho Út "Trọc" căn biệt thự BT01 để cho ông ta trục lợi hơn 3,4 tỷ đồng.

Hành vi của Út "Trọc" đã phạm tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản và Lợi dụng chức vụ, quyền hạn gây ảnh hưởng đối với người khác để trục lợi, chịu trách nhiệm chính trong việc bồi thường cho Nhà nước về hậu quả đã gây ra.

Tuy nhiên, tại cơ quan điều tra, bị can này không hợp tác khai báo, không thừa nhận hành vi phạm tội, phủ nhận vai trò chủ mưu trong việc thực hiện các hành vi gian dối để chiếm đoạt tài sản.