Năm nay, nhà toán học người Australia gốc Ấn, Akshay Venkatesh, 36 tuổi, hiện giảng dạy tại Đại học Stanford (Mỹ), là một trong 4 người được trao huy chương Fields - được ví như giải Nobel trong lĩnh vực Toán học.
Đây là giải thưởng danh giá nhất được trao 4 năm một lần cho những nhà toán học không quá 40 tuổi, có thành tựu và công trình nghiên cứu đặc biệt về Toán.
Venkatesh là người Australia thứ hai giành được giải thưởng Fields. Đây là thành tích tuyệt vời dành cho nhà Toán học 36 tuổi, người từng được gọi là thần đồng suốt những năm niên thiếu sống tại Perth, Australia.
 |
| Nhà toán học Akshay Venkatesh, 36 tuổi, là một trong 4 người nhận được giải thưởng Fields năm nay. Ảnh: Indianexpress. |
Nhà nghiên cứu nổi tiếng
Venkatesh từng được gọi là thần đồng khi còn nhỏ. Đến nay, ông trở thành nhà nghiên cứu nổi tiếng nhất trong lĩnh vực Toán học. Trong quá trình đó, ông giành được không ít thành tựu và giải thưởng.
Venkatesh được sinh ra tại New Delhi, Ấn Độ. Năm 2 tuổi, gia đình ông chuyển đến thành phố Perth, Australia. Khi đó, cậu bé Venkatesh có một tuổi thơ bình thường như những đứa trẻ khác ở vùng ngoại ô, với đầy sách và bạn bè.
Ở tuổi 11 và 12, ông tham gia Olympic Vật lý và Toán học - cuộc thi quốc tế hàng đầu cho học sinh trung học - và giành huy chương lần lượt ở hai bộ môn này.
Khi lên 13 tuổi, Venkatesh hoàn thành bậc trung học và được nhận vào Đại học Western Australia. Ông tốt nghiệp hạng nhất về Toán học năm 1997, ở tuổi 16.
Năm 2002, ông lấy bằng tiến sĩ ở tuổi 20. Kể từ đó, ông làm việc từ bậc sau tiến sĩ (Postdoc) tại Viện Công nghệ Massachusetts (MIT), cho tới nghiên cứu viên của viện Toán học Clay và giờ đây là giáo sư tại Đại học Stanford, Mỹ.
Venkatesh đã làm việc ở cấp độ cao nhất trong lý thuyết số, hình học đại số, cấu trúc hình học không gian, lý thuyết Ergod và tự đẳng cấu. Nghiên cứu của ông đã được công nhận với nhiều giải thưởng, bao gồm giải thưởng Ostrowski, Infosys, Salem và Sastra Ramanujan.
Trong một video được trình chiếu kỷ niệm Giải thưởng Fields, Venkatesh thổ lộ về những điều tuyệt vời mà Toán học mang lại: “Nhiều lúc, khi làm Toán, tôi bị bế tắc. Nhưng cũng có khoảnh khắc tôi cảm thấy biết ơn khi được làm công việc này. Bạn cảm thấy thật siêu việt như làm được điều gì đó thực sự có ý nghĩa”.
 |
| Venkatesh chỉ mất 3 năm để hoàn thành chương trình đại học và trở thành một trong những sinh viên tốt nghiệp trẻ nhất. Ảnh: Simons Foundation. |
Đứa trẻ phi thường
Khi 13 tuổi và tốt nghiệp trung học, Akshay Venkates trả lời ABC khi phóng viên phỏng vấn các học sinh tốt nghiệp đặc biệt: “Cháu muốn nghiên cứu về Vật lý hoặc có thể trở thành nhà toán học, hoặc một nghề gì đó tương tự như thế”. Hiện tại, vị giáo sư sinh ra tại Delhi, lớn lên ở Australia này, đã làm được điều đó.
Giáo sư Giudici nhớ lại thời sinh viên của mình với Venkatesh: "Tôi biết Venkatesh từ năm thứ tư đại học. Ông luôn là nhân vật chính trong nhóm, thảo luận về những thứ khác ngoài Toán học”.
Về điều này, bà Svetha Venkatesh, mẹ của vị giáo sư trẻ, bộc bạch đây chính là điều bà muốn nuôi dưỡng ở con trai: “Venkatesh là đứa trẻ bình thường, hạnh phúc và lớn lên trong một gia đình bình thường. Nó không bao giờ cố gắng làm điều gì đó đặc biệt vì giỏi môn Toán”.
Khi bắt đầu học đại học ở tuổi 13, một trong những cố vấn của Venkatesh là giáo sư Cheryl Praeger, thành viên của Học viện Khoa học Australia.
“Trong lần gặp mặt đầu tiên, tôi nói chuyện với bà Svetha trong khi Venkatesh ngồi ở bàn trong văn phòng tôi. Cậu ấy đọc những kiến thức trên bảng được trình bày bởi một nghiên cứu sinh tiến sĩ. Theo yêu cầu của cậu sinh viên nhỏ tuổi, tôi giải thích vấn đề. Cậu ấy thắc mắc khá nhiều chi tiết và tôi nhận thấy rằng cậu có thể dễ dàng nắm bắt được bản chất của nghiên cứu đó”, giáo sư Cheryl Praeger kể.
Rõ ràng, ngay từ đầu, Venkatesh đã là một tài năng. Ông quan tâm và ngay lập tức tham gia nghiên cứu với một loạt câu hỏi Toán học.
“Khi đó, tôi chắc chắn Venkatesh sẽ đạt được thành tựu lớn về lĩnh vực Toán và tôi thực sự vui mừng khi biết ông thành công rực rỡ khi được trao huy chương Fields”, giáo sư Cheryl Praeger nói thêm.
Trong thời gian nghiên cứu ở Princeton, Mỹ, Venkatesh nhanh chóng trở nên nổi bật bởi tài năng thiên bẩm của mình. Một lần, khi bạn cùng nhà Tony Wirth cho Venkatesh xem cuốn sách về lý thuyết khoa học máy tính, ông nhanh chóng nắm bắt được những khái niệm cốt lõi.
Wirth nhớ lại: “Tôi nhận thấy đó là một bộ óc tuyệt vời khi anh ấy hiểu rõ những kiến thức trong lĩnh vực của tôi chỉ trong vài phút và nắm được bản chất của nó”.
Trong lần đầu tiên Venkatesh đến gặp hướng dẫn của mình là Peter Sarnak để nhận tài liệu, Peter Sarnak quyết định thử Venkatesh nên đưa một cuốn sách về Lý thuyết biểu diễn các nhóm nửa đơn giản - kiến thức dành cho sinh viên tốt nghiệp năm nhất.
Sarnak dự kiến Venkatesh sẽ sớm quay lại và yêu cầu một thứ gì đó đơn giản hơn. “Nhưng một tháng sau, anh ấy quay lại văn phòng của tôi và giải thích về những gì mình đọc được, thể hiện rõ ràng rằng anh ấy không chỉ hiểu nó mà còn nhìn thấy tất cả vấn đề nó bao quát”, Sarnak, đang làm việc tại Hội đồng Kế toán Quốc tế, nhớ lại.
Theo Sarnak, Venkatesh luôn có những hiểu biết đáng chú ý. Rõ ràng, mọi thứ chỉ là vấn đề thời gian trước khi anh ấy sắp xếp lại với nhau theo những cách khác thường.
Cuộc sống đơn giản, bình thường
Giáo sư Venkatesh hiện là cha của hai cô con gái và có cuộc sống khá bình thường ở Mỹ.
 |
| Vị giáo sư hiện giảng dạy tại Đại học Stanford và có cuộc sống bình thường ở Mỹ. Ảnh: MensXP.com. |
“Huy chương Field thực sự là giải thưởng danh giá dành cho các nhà toán học trẻ, cả về những đóng góp trước đó và để khuyến khích họ tiếp tục làm điều đó”, ông nói với ABC sau khi nhận giải thưởng.
Nhà toán học kể ông có sở thích rất bình thường, như chạy bộ, đọc sách. Nhưng việc chăm sóc con nhỏ mới là công việc mất nhiều thời gian nhất. Khi có cơ hội, ông đọc sách hoặc chạy. Hầu hết thời gian rảnh, ông dành để chơi với con.
Đối với bà Svetha, giáo sư về Khoa học Máy tính tại Đại học Deakin, chia sẻ bà vô cùng tự hào về con trai: “Tất cả những gì tôi hy vọng là Venkatesh được hạnh phúc và yêu thích công việc của mình”.
