Đột quỵ không chỉ xảy ra trong não mà còn ở mắt. Loại đột quỵ này còn được gọi là tắc động mạch võng mạc, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến mắt, thậm chí mù lòa.
Nguyên nhân
Theo Medical News Today, các mạch máu mang chất dinh dưỡng, oxy quan trọng đến mọi bộ phận trong cơ thể. Khi các mạch máu co lại hoặc bị tắc nghẽn do cục máu đông, nguồn cung cấp máu sẽ bị cắt đứt. Những khu vực không có máu nuôi sống sẽ bị tổn thương nghiêm trọng, còn gọi là đột quỵ.
Với đột quỵ mắt, sự tắc nghẽn ảnh hưởng võng mạc. Võng mạc là màng mỏng bao quanh bề mặt bên trong của mắt bạn. Nó gửi tín hiệu ánh sáng đến não của bạn để bạn có thể hiểu những gì mắt mình nhìn thấy.
Đột quỵ mắt là tình trạng tắc động mạch trung tâm võng mạc, làm bệnh nhân mất hoặc giảm thị lực một mắt. Bệnh lại xảy ra đột ngột, không đau, không triệu chứng nên rất khó nhận biết. Hiện chưa có phương pháp điều trị hiệu quả.
Khi các tĩnh mạch võng mạc bị tắc nghẽn, chúng sẽ rò rỉ chất lỏng vào võng mạc. Hậu quả là võng mạc bị sưng, ngăn cản oxy lưu thông, ảnh hưởng tầm nhìn.
Đột quỵ mắt được chia làm hai loại. Loại một là tắc nghẽn trong tĩnh mạch võng mạc chính, còn được gọi là tắc tĩnh mạch võng mạc trung tâm (CRVO). Khi xảy ra ở một trong các tĩnh mạch nhánh nhỏ hơn, nó được gọi là tắc tĩnh mạch võng mạc nhánh (BRVO).
 |
| Đột quỵ mắt có thể diễn biến âm thầm hoặc xảy ra đột ngột và cần cấp cứu càng sớm càng tốt. Ảnh: Freepik. |
Cách nhận biết
Các triệu chứng của đột quỵ mắt có thể phát triển chậm trong nhiều giờ, vài ngày hoặc thậm chí đột ngột. Manh mối lớn nhất để chúng ta phát hiện người bị đột quỵ mắt là dấu hiệu xuất hiện chỉ ở một bên mắt.
Các dấu hiệu khi bị đột quỵ mắt gồm xuất hiện đốm nhỏ máu xám lơ lửng trong tầm nhìn như hạt nước. Nổi nước xảy ra khi máu và các chất lỏng khác rỉ ra, tụ lại trong chất lỏng hoặc thủy tinh thể ở giữa mắt.
Ngoài ra, người bệnh còn cảm thấy đau, áp lực trong mắt; thị lực mờ dần hoặc nghiêm trọng hơn là mất hẳn ở một bên mắt. Dấu hiệu mất thị lực hoàn toàn thường xảy ra dần dần hoặc đột ngột.
Theo Hiệp hội Tim mạch Mỹ, mất thị lực vào thời điểm nào trong ngày cũng đáng lo ngại, dù là buổi sáng hay ban đêm. Tuy nhiên, mọi người có khả năng đột quỵ cao hơn 80% trong khoảng thời gian 6-0h, việc thức dậy với biểu hiện này là điều báo động. Các chuyên gia khuyến cáo tìm đến bác sĩ ngay lập tức.
Nhóm người có nguy cơ cao
Bất kỳ ai cũng có thể bị đột quỵ mắt, nhưng một số yếu tố nhất định làm tăng khả năng gặp phải.
Bệnh đột quỵ mắt thường gặp ở người trung niên và người cao tuổi. Khoảng 10% bệnh nhân bị bệnh thần kinh thị giác do thiếu máu cục bộ vùng trước ở độ tuổi dưới 45.
Bệnh tim mạch cũng làm tăng nguy cơ phát triển bệnh. Ở một số bệnh nhân mắc bệnh tim mạch, huyết áp giảm rõ rệt khi đang ngủ. Huyết áp thấp gây giảm lưu thông qua các động mạch, tăng nguy cơ đột quỵ mắt.
Đột quỵ mắt cũng phổ biến ở nam giới hơn phụ nữ.
Ngoài ra, một số bệnh làm tăng nguy cơ bị đột quỵ mắt như tiểu đường, bệnh tăng nhãn áp, huyết áp cao và cholesterol cao, hẹp động mạch cảnh hoặc động mạch cổ, rối loạn máu hiếm, hút thuốc...
 |
| Nguy cơ bị đột quỵ mắt tăng lên theo độ tuổi. Ảnh: iStock. |
Biến chứng
Người bệnh có thể hồi phục sau đột quỵ mắt, song, một số trường hợp gặp phải nhiều biến chứng nguy hiểm.
- Phù hoàng điểm hoặc viêm điểm vàng: Điểm vàng là phần giữa của võng mạc giúp thị lực sắc nét. Sưng phù bộ phận này có thể làm mờ tầm nhìn của bệnh nhân hoặc dẫn đến mất thị lực.
- Thoái hóa điểm vàng: Điểm vàng là một bộ phận nằm tại vùng trung tâm võng mạc ở phần sau nhãn cầu, là nơi tập trung nhiều tế bào thần kinh, đóng vai trò rất quan trọng trong việc thu nhận hình ảnh, đảm nhận tới 90% thị lực. Điểm vàng giúp nhận biết màu sắc, độ sắc nét của hình ảnh.
Thoái hóa điểm vàng là tình trạng các mạch máu mới, bất thường phát triển trong võng mạc. Những chất này có thể rò rỉ vào thủy tinh thể và gây ra tình trạng nổi đốm đen trong mắt.
Bệnh nhân sẽ mất khả năng nhìn chi tiết ở vùng trung tâm thị giác dẫn đến giảm thị lực trung tâm làm cho hình ảnh được nhìn thấy bị mờ, phần chính giữa hình ảnh bị méo mó, biến dạng. Trong trường hợp nghiêm trọng, võng mạc có thể bị bong ra hoàn toàn.
Một số biến chứng khác như tăng nhãn áp, mù lòa vĩnh viễn...
Thông thường, người bệnh được điều trị bằng phương pháp thở oxy cao áp và massage mắt. Tuy nhiên, các phương pháp này chỉ có hiệu quả khi người bệnh đến sớm trước 12 tiếng đồng hồ, tốt nhất là 2 tiếng sau khi tắc động mạch trung tâm võng mạc.
Để ngăn chặn tình trạng nguy hiểm này, các bác sĩ khuyến cáo người dân cần kiểm soát các bệnh lý nền làm tăng nguy cơ bị đột quỵ mắt, kiểm tra sức khỏe định kỳ...
