Người đàn bà trong đêm, cuốn tiểu thuyết trinh thám của Cornell Woolrich, mở đầu câu chuyện bằng hình ảnh một người đàn ông lịch lãm mang tên Henderson với một tâm lý trái ngược đi trên phố đêm trong một ngày tháng năm. Phố thì ngọt ngào còn lòng anh ta thì chua chát. Phố thì đầy rẫy những chuyện vui vẻ, còn mình anh ta bực tức.
Hành trình đi tìm nhân chứng
Lấy bối cảnh một thành phố lộng lẫy với các trò tiêu khiển, giải trí đủ để một ai đó đang buồn rầu cũng có thể vui ngay lên được. Cuốn tiểu thuyết dẫn dắt bạn đọc đến với thế giới tưởng như mọi nỗi ưu tư, phiền muộn, mọi năng lượng tiêu cực đều có thể biến mất. Ở đó, dường như chỉ còn lại những yêu thương, phút phiêu bồng, những cuộc trò chuyện thân tình như các cặp tình nhân.
 |
| Sách Người đàn bà trong đêm. |
Henderson cũng như bao người trong đám đông ấy đã quen với một người đàn bà và cả hai cùng uống trà, xem phim với nhau cho đến quá khuya như một cặp tình nhân lâu năm thực thụ. Thế nhưng cả hai lại chẳng biết gì về nhau ngay cả tên tuổi, nơi ở.
Chính điều ấy đã gây khó khăn cho Henderson, khi người vợ Marcella của anh bị ám sát. Mọi chứng cứ đổ dồn về anh, bởi thời gian chênh lệch giữa lúc Henderson ra khỏi nhà và người vợ bị ám sát là 2 phút. Không có lý do nào xác đáng hơn để kết tội, còn chứng cứ ngoại phạm thì quá đỗi mong manh. Điều ấy đã khiến Henderson phải đối diện với án tử hình trên ghế điện.
Người duy nhất có thể cứu anh thoát khỏi án tử hình chính là người đàn bà trong đêm, người duy nhất ở bên cạnh anh suốt một buổi tối. Thế nhưng, người đàn bà ấy thế nào thì anh chỉ có thể rõ mặt khi gặp lại. Nhưng điều ấy hoàn toàn không thể xảy ra vì anh không biết mặt, không biết phải miêu tả thế nào và không ai có thể giúp anh tìm lại người đàn bà ấy.
Cấu trúc của cuốn tiểu thuyết tương đương với khoảng thời gian từ lúc Henderson rời khỏi ngôi nhà, sau khi cãi nhau với người vợ của mình cho đến khi bị hành quyết là ngày thứ 150 được đếm ngược. Khởi điểm là 6h tối khiến cho tốc tộ của cuốn tiểu thuyết càng thêm gấp gáp.
Đúng giây phút tuyệt vọng của Henderson thì người bạn anh ta là John Lobard trở về từ Nam Mỹ. John xuất hiện một cách bất ngờ, cố gắng đi tìm nhân chứng cho Henderson. Nhưng khi vừa tìm được nhân chứng, ngay lập tức những nhân chứng ấy bị giết hại.
Khi lòng tin bị lung lay và những giá trị ảo được thiết lập
Ở cuốn tiểu thuyết Người đàn bà trong đêm, mối quan hệ mang tính chất gia đình chỉ được đề cập một cách gián tiếp bằng những cuộc cãi vã, những nghi ngờ và những kế hoạch ngầm. Nói chính xác hơn đó là một cuộc ở chung đầy toan tính về của cải và dục vọng. Tất cả đều hều hợt, giả tạo, gượng ép.
 |
| Tác giả Cornell Woolrich. |
Cuốn tiểu thuyết cho thấy một xã hội lắm hoài nghi, nhiều bất trắc và đầy bất an. Những cặp đối lập được chứng minh rõ ràng để xác lập mâu thuẫn mơ hồ và tiềm tàng trong tâm can mỗi người. Các giá trị bị xem nhẹ trước cuộc sống tưởng như vững chãi và tốt đẹp. Điều đó đưa đẩy con người tới những lầm tưởng và ảo vọng về bản thân. Con người ở đó bị gài vào những tình huống dở khóc dở cười, thậm chí còn tạo ra cơ hội để kẻ xấu lợi dụng.
Trong cuốn tiểu thuyết, Cornell Woolrich đã thành công khi xây dựng những mảng đối lập giữa thiện và ác, giữa sự va chạm, đối mặt của đời sống hiện đại và đời sống tinh thần, những mảnh ghép giữa các thành viên trong gia đình trở nên rạn nứt và hoài nghi lẫn nhau.
Kết thúc cuốn tiểu thuyết, thay vì hả hê vì thủ phạm phải nhận án, lại là cảm giác day dứt, cảm thông cho những con người đáng thương trong một xã hội hiện đại, tiện nghi, điều gì cũng có thể dư thừa duy chỉ có nhân tình là thiếu.
Cornell Woolrich cũng là một trong những nhà văn trinh thám có nhiều tác phẩm được dựng phim nhất. Riêng đạo diễn danh tiếng Alfred Hitchcock đã chọn đến năm truyện của Cornell Woolrich để chuyển thể, trong đó nổi tiếng nhất là Rear Window (Vụ án mạng nhà bên) - bộ phim nhận được bốn đề cử Oscar và được đánh giá là một trong những bộ phim hay nhất của Alfred Hitchcock.
