Toan tính của Saudi Arabia

Nếu Lionel Messi nâng cao chiếc cúp vô địch World Cup, điều đó sẽ không chỉ đại diện cho một chiến thắng đối với đội trưởng tuyển Argentina, mà còn với Saudi Arabia - quốc gia ký hợp đồng quảng bá với ngôi sao bóng đá vĩ đại bậc nhất thế giới, theo Guardian.

Tuyển Saudi Arabia đã có chiến thắng địa chấn trước Argentina trong trận ra quân của bảng C. Tuy nhiên, Messi, đại sứ quảng bá cho Saudi Arabia theo một hợp đồng trị giá khoảng 30 triệu USD, có thể giúp nước này mang đến một giải thưởng dài hạn với giá trị lớn hơn nhiều. Đó chính là cơ hội nối bước Qatar và đăng cai World Cup 2030.

Về câu chữ, bản hợp đồng với Messi không nhắc gì đến mong muốn tổ chức ngày hội bóng đá lớn nhất hành tinh của Riyadh, mà chỉ hướng đến mục tiêu phát triển du lịch.

Tuy nhiên, nỗ lực đăng cai World Cup 2030 của Saudi Arabia được cho gắn liền với thúc đẩy du lịch nói chung. Bên cạnh đó, chúng đều là một phần của kế hoạch “Tầm nhìn 2030” mà Riyadh theo đuổi.

Cải thiện vị thế của Saudi Arabia trên trường quốc tế

Sau khi giành quyền đăng cai World Cup vào tháng 12/2010, Qatar đã viết nên cách sử dụng sức mạnh mềm của sự kiện thể thao lớn nhất thế giới để đạt được mục tiêu của mình. Quốc gia này đã nỗ lực để cải thiện hình ảnh của họ về nhân quyền.

Đối với Saudi Arabia, việc đăng cai World Cup vào năm 2030 có thể giúp cải thiện hình ảnh của Thái tử Mohammed bin Salman trên trường quốc tế.

Ban đầu, vị thái tử được ca ngợi là một nhà cải cách có thể dẫn dắt vương quốc này trên con đường hiện đại. Tuy nhiên, vụ việc nhà báo Jamal Khashoggi bị sát hại đã khiến hình ảnh của nước này xấu đi trên trường quốc tế.

Vai trò của quốc gia này trong vụ đánh bom ở Yemen, những hạn chế đối với quyền của phụ nữ,... đã làm tổn hại thêm danh tiếng trên trường quốc tế. Gần đây, quyết định của giảm sản lượng của OPEC+ do Saudi Arabia dẫn đầu cũng làm rạn nứt mối quan hệ với Mỹ, vốn đã không mấy nồng ấm.

Thái tử Mohammed bin Salman muốn tổ chức giải đấu để thuyết phục thế giới - và dân số trẻ của nước này - rằng ông có kế hoạch giúp quốc gia giảm phụ thuộc vào nguồn thu từ dầu mỏ, thông qua kế hoạch Tầm nhìn 2030.

Messi và các đồng đội đã có trận thắng 3-0 trước Croatia ở bán kết, từ đó tiến thẳng vào chung kết. Ảnh: Reuters.

Nếu Saudi Arabia có thể tiếp bước Qatar đăng cai World Cup, quốc gia này sẽ còn tỏa sáng hơn nữa trên trường quốc tế.

Kế hoạch “sportswashing" (sử dụng thể thao để gột rửa danh tiếng) của Saudi Arabia cho thấy nước này tập trung vào việc tài trợ cho nhiều môn thể thao, từ quyền Anh đến golf.

Aramco, gã khổng lồ dầu mỏ thuộc sở hữu chủ yếu của hoàng gia Saudi Arabia, đang nỗ lực nâng cao vị thế của mình trong lĩnh vực thể thao, với việc tài trợ cho giải vô địch bóng gậy T20 năm nay.

Nhiều sàn giao dịch chứng khoán trên khắp thế giới đã tranh giành để được công ty này niêm yết, qua đó nêu bật sức mạnh toàn cầu của công ty dầu mỏ trị giá 2.000 tỷ USD trên.

Nhiều người đã dành một thập kỷ phân tích cách Qatar được FIFA bầu chọn để đăng cai World Cup hồi năm 2010. Và Guardian cho rằng nếu Saudi Arabia thành công giành quyền đăng cai, họ cũng sẽ nhận được mức giám sát tương tự.

Tháng trước, Bộ trưởng Du lịch Ahmed Al Khateeb cho biết Saudi Arabia đang xem xét đấu thầu chung với Ai Cập và Hy Lạp để đăng cai Giải vô địch bóng đá thế giới 2030.

“Chúng tôi đang xem xét một cuộc đấu thầu với Hy Lạp và Ai Cập. Chúng tôi mong rằng đó sẽ là một cuộc đấu thầu thắng lợi”, ông Al Khateeb cho biết trong một cuộc phỏng vấn ở Riyadh, Bloomberg đưa tin ngày 30/11.

Thúc đẩy “Tầm nhìn 2030”

Hội đồng du lịch của nước này ít nhất là đã nắm bắt được những cơ hội từ World Cup 2022. Trong khi đó, chưa đầy một năm sau khi ký hợp đồng với câu lạc bộ Paris Saint-German thuộc sở hữu của ông chủ người Qatar vào tháng 8/2021, Messi đã được công bố là đại sứ du lịch, quảng bá cho Saudi Arabia.

Bên cạnh đó, Guardian cho rằng thậm chí có những dấu hiệu cho thấy bóng đá đã làm tan băng mối quan hệ băng giá trước đây giữa Qatar và các nước láng giềng. Đơn cử, cuộc tẩy chay đối với Qatar của 4 quốc gia Trung Đông do Saudi Arabia dẫn đầu, kết thúc vào đầu năm ngoái.

Chiến thắng trong cuộc đua giành quyền đăng cai World Cup thường đi kèm với khoản chi lớn vào cơ sở hạ tầng lớn và thường gây tranh cãi.

Kỳ World Cup ở Qatar là đắt nhất, với 229 tỷ USD được chi ra, trong đó có việc xây dựng 7 sân vận động từ đầu. Saudi Arabia có nhiều sân vận động hơn Qatar, mặc dù chỉ có hai sân có sức chứa hơn 60.000 và hầu hết là khoảng 20.000.

Bộ trưởng Thể thao, Hoàng tử Saudi Arabia Abdulaziz bin Turki ăn mừng trong trận đấu giữa Saudi Arabia và Argentina. Ảnh: Reuters.

Một kỳ World Cup sau tám năm nữa sẽ bổ sung cho “Tầm nhìn 2030” - kế hoạch của Thái tử Mohammed bin Salman nhằm xây dựng “một xã hội sôi động, một nền kinh tế thịnh vượng và một quốc gia đầy tham vọng”. Mục đích của kế hoạch là đa dạng hóa nền kinh tế khi thế giới ngừng sử dụng dầu mỏ.

Chiến lược giảm thiểu carbon của Saudi Arabia cũng liên quan đến việc xây dựng trung tâm lưu trữ carbon lớn nhất thế giới, nhằm cho phép tiếp tục sản xuất dầu. Được điều hành bởi Aramco, địa điểm này đã bị các nhà vận động xanh gọi là “giải pháp sai lầm”.

Trong khi đó, việc đăng cai World Cup 2030 cũng có thể giúp Saudi Arabia thúc đẩy hơn nữa quan hệ hợp tác với Vương quốc Anh - một đối tác quan trọng của nước này.

Anh đã từ bỏ mọi e ngại về việc hợp tác với Saudi từ lâu. Quốc phòng và ngoại giao đã gắn kết hai nước với nhau trong hơn một thế kỷ.

Công ty quốc phòng khổng lồ BAE Systems của Anh có khoảng 6.700 công nhân làm việc tại Saudi Arabia. Riyadh cho đến nay là một trong những thị trường lớn của công ty này.

Ngoài ra, Saudi và Anh đã ký một “bản ghi nhớ hợp tác” về năng lượng vào tháng 10.

Qatar đã nỗ lực thúc đẩy mối liên kết chặt chẽ hơn với Anh trong thập kỷ qua, và Saudi Arabia cũng vậy. Nhiều thành viên đảng Bảo thủ có mối liên hệ với Saudi Arabia, bao gồm cả cựu Thủ tướng David Cameron. Bên cạnh đó, Saudi Arabia cũng quan tâm đầu tư vào Anh.

Khoản đầu tư nổi tiếng nhất của Saudi Arabia tại Vương quốc Anh có lẽ thuộc về Quỹ Đầu tư công (PIF). Nó liên quan đến việc tiếp quản câu lạc bộ Newcastle United và kế hoạch của họ trong việc xây dựng đối thủ với Manchester City của Qatar.

Bộ trưởng Thể thao Saudi Arabia, Hoàng tử Abdulaziz bin Turki Al Faisal, hồi tháng trước cho biết chính phủ chắc chắn cũng sẽ hỗ trợ bất kỳ nỗ lực của công ty Saudi Arabia nào trong việc tiếp quản Manchester United hoặc Liverpool.