Tại cuộc họp báo về công tác tư pháp quý II/2019 do Bộ Tư pháp tổ chức chiều 30/7, báo chí đặt câu hỏi về vụ việc cơ quan quản lý Nhà nước vừa qua thu hồi hàng trăm sổ đỏ của các hộ dân ở dự án chung cư của tập đoàn Mường Thanh.
Theo đó, ngay sau khi cơ quan điều tra Công an Hà Nội khởi tố ông Lê Thanh Thản về hành vi lừa dối khách hàng, Sở TN&MT Hà Nội đã yêu cầu thu hồi sổ đỏ hơn 400 hộ dân ở Mường Thanh. Quyết định này sau đó bị Bộ TN&MT tuýt còi. Chính sự bất nhất trong quyết định của các cơ quan quản lý đã khiến nhiều người dân lo lắng.
Vậy có căn cứ nào để người dân được cấp lại sổ đỏ, và nếu các quyết định thu hồi là sai, người dân có thể kiện các quyết định hành chính này hay không?
Chủ đầu tư sai, người mua dự án không sai
Trả lời câu hỏi, ông Lê Đại Hải, Phó vụ trưởng Vụ Pháp luật - Dân sự - Kinh tế (Bộ Tư pháp) nói việc giải quyết vướng mắc liên quan đến cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà và các tài sản khác gắn liền với đất của người mua nhà ở các dự án của Mường Thanh thuộc trách nhiệm UBND Hà Nội và Bộ TN&MT, các cơ quan quản lý Nhà nước về việc cấp giấy chứng nhận.
 |
| Ông Lê Đại Hải, Phó vụ trưởng Vụ Pháp luật Dân sự - Kinh tế (Bộ Tư pháp). Ảnh: Hoài Vũ. |
“Bộ Tư pháp không phải cơ quan quản lý Nhà nước về vấn đề này, nhưng về mặt pháp lý, việc thu hồi sổ đỏ theo quy định Luật Đất đai 2013 thì cần phải căn cứ pháp lý”, ông Hải nhấn mạnh.
Cung cấp thông tin cụ thể hơn, ông Hải dẫn Điều 106 của Luật Đất đai 2013 quy định “Giấy chứng nhận cấp không đúng thẩm quyền, không đúng đối tượng sử dụng đất, không đúng diện tích đất, không đủ điều kiện để cấp, không đúng mục đích sử dụng đất hoặc thời hạn sử dụng đất theo quy định của luật đất đai”… thì sẽ bị thu hồi.
Tức là phải có căn cứ pháp lý đúng theo quy định của Luật Đất đai thì mới được thu hồi.
Thu hồi sai, người dân có thể khởi kiện
Về thẩm quyền thu hồi, Phó vụ trưởng Vụ Pháp luật Dân sự - Kinh tế nhấn mạnh cơ quan nào có thẩm quyền cấp thì cơ quan đó có thẩm quyền thu hồi, muốn thu hồi được phải đáp ứng căn cứ nêu trên.
 |
| Nếu cơ quan quản lý ra quyết định thu hồi hơn 400 sổ đỏ của các hộ dân ở chung cư của Mường Thanh là sai, người dân có thể khởi kiện ra tòa quyết định không đúng này. Ảnh: Việt Linh. |
Nêu cụ thể ở dự án Mường Thanh, ông Lê Đại Hải cho rằng cần có sự phân biệt tách bạch giữa quyền sở hữu của người mua nhà và trách nhiệm pháp lý của người có hành vi vi phạm.
"Chúng tôi không có điều kiện thẩm định, kiểm tra toàn bộ hồ sơ các dự án đó nhưng giả sử Mường Thanh sai phạm tại các dự án lớn thì sai phạm đó là của ông chủ dự án, còn người mua nhà thì không", ông Hải nói.
Ông cũng dẫn quy định của Bộ luật Dân sự, trường hợp người mua nhà, đất mà chủ dự án đã có quyết định của cơ quan Nhà nước cho phép thực hiện dự án đó và cho phép bán nhà cho dân, thì nếu sau này quyết định đó có vấn đề, bị sửa đổi, bổ sung, thay thế hay hủy bỏ vẫn không ảnh hưởng gì đến quyền của người mua nhà đất.
Về việc người dân có căn cứ nào để kiện các quyết định thu hồi không đúng, cụ thể trong việc Sở TN&MT Hà Nội thu hồi hơn 400 sổ đỏ của các hộ dân ở chung cư của Mường Thanh, ông Hải nêu rõ khi thực hiện, chắc chắn cơ quan Nhà nước phải có quyết định hành chính về việc thu hồi sổ đỏ của hộ dân.
Theo quy định, nếu quyết định hành chính đó không đúng thì người dân hoàn toàn có thể khiếu nại, thậm chí kiện ra tòa về quyết định hành chính không đúng.
“Lúc đó phải trả lại sổ đỏ cho người dân, thậm chí nếu có ảnh hưởng thì phải bồi thường theo quy định của pháp luật”, ông Hải nhấn mạnh.
