Ngày 26/5, một phụ nữ tại An Giang bị vị khách nam xin ngủ nhờ dùng hung khí khống chế, hiếp dâm trong đêm. Sau khi nạn nhân giả chết, hung thủ bỏ trốn, đến trưa 27/5 thì ra đầu thú.
Theanh28 Entertainment - fanpage có gần 5 triệu lượt theo dõi trên mạng - dẫn lại vụ án, thêm thắt nhiều từ ngữ nhạy cảm, thiếu nghiêm túc và mô tả không đúng sự thật rằng nạn nhân đồng thuận quan hệ tình dục với đối tượng phạm tội.
Bằng lời lẽ cợt nhả, xuyên tạc, fanpage này đã đưa thông tin đến hàng triệu người một cách sai lệch, biến nỗi đau của nạn nhân thành trò đùa giải trí trên mạng.
Trước đó, không ít fanpage, diễn đàn, hội nhóm trên mạng xã hội tự nhận là nơi cập nhật, chia sẻ thông tin đến người theo dõi cũng bị lên án vì truyền tải nội dung sai lệch, đặc biệt là lấy chuyện quấy rối, hiếp dâm ra câu view.
  |
Theanh28 bị nhiều người chỉ trích và tố cáo khi đăng tin một cách cợt nhả về vụ án hiếp dâm. |
Rape joke, Sex joke - “trò đùa” không đáng cười
Tối 9/6, Theanh28 đã gỡ bỏ bài đăng gây tranh cãi về vụ án hiếp dâm ở An Giang tại fanpage của mình. Tới ngày 10/6, fanpage gần 5 triệu lượt theo dõi cũng đã được khóa lại.
Dù vậy, bài đăng của fanpage này đã được nhiều người chụp lại, chia sẻ và bày tỏ sự bức xúc, kêu gọi tẩy chay, tố cáo.
Trước đó, trang này cũng từng đăng nhiều bài viết “xào” lại nội dung các vụ án được đăng tải trên báo chí bằng lời văn cợt nhả hoặc đăng tin thêu dệt với ngôn từ phản cảm.
Cụ thể, trong ngày cưới của một nữ streamer nổi tiếng, Theanh28 từng đăng một bài viết với nội dung mỉa mai, nhắc lại tin đồn nhạy cảm trong quá khứ của cô. Sau đó, nữ streamer phải bức xúc lên tiếng tại trang cá nhân, khẳng định những tin đồn này là sai sự thật.
 |
| Những trò đùa về tấn công, quấy rối tình dục phụ nữ không hề "vui", dù với bất cứ bên nào. Tranh: R Fresson. |
Hài hước, bình thường hóa và biện minh cho bạo lực tình dục là không thể chấp nhận được. Hiếp dâm cũng không bao giờ là một chủ đề hài hước.
Đại diện page Nhóm tâm lý - pháp lý Tổ Kén (Tổ Kén) - một trong những trang đầu tiên lên tiếng về sự việc - nhận định với Zing hành động của page Theanh28 là xuyên tạc sự thật, đăng thông tin sai sự thật trên mạng, ảnh hưởng xấu đến nạn nhân.
Theo trang này, hành vi trên sẽ góp phần tiếp tay, truyền bá “văn hóa hiếp dâm” hay “văn hóa hãm hiếp” - khái niệm xã hội học cho một bối cảnh trong đó hiếp dâm lan rộng và được bình thường hóa do thái độ xã hội về giới tính và tình dục.
Hành vi thường liên quan đến văn hóa hiếp dâm bao gồm đổ lỗi cho nạn nhân, đổ lỗi cho phụ nữ, không chịu công nhận hiếp dâm, từ chối thừa nhận những tổn hại do bạo lực tình dục hoặc một số kết hợp giữa các yếu tố này.
“Khi bạn cợt nhả về tấn công tình dục, quấy rối, hiếp dâm và cố chứng minh điều đó là điều bình thường, bạn đang lan truyền tư tưởng ‘bình thường hóa tấn công và lạm dụng tình dục’.
Thậm chí, khi bạn tỏ ý mong đợi những cuộc tấn công tình dục, thể hiện thái độ đồng tình và ‘khen ngợi’ những kẻ quấy rối/hiếp dâm, đổ lỗi cho nạn nhân, khiến lan truyền tư tưởng ‘quấy rối là hành vi mạnh mẽ, ngầu’, ‘bị hiếp là sướng’... bạn tưởng chỉ đùa trên mạng ảo cho vui thôi thì có sao đâu, nhưng ảnh hưởng của trò đùa đó đến tư tưởng của những người tiếp nhận nó là có thật”, trang này nhận định.
 |
| Hiếp dâm chưa và không bao giờ là một chủ đề hài hước. Tranh: Hanna Barchot. |
Một nghiên cứu của Thomas E. Ford trên tạp chí SAGE Journal cho thấy nam giới thường cho rằng chuyện đùa cợt về vấn đề tấn công, quấy rối tình dục là điều bình thường hoặc chấp nhận được.
Tương tự, theo khảo sát của Times, những người đàn ông thừa nhận đã kể chuyện hoặc đùa cợt về tình dục có khả năng tham gia vào các hành vi quấy rối khác cao gấp 5 lần người khác.
Bên cạnh đó, với mỗi trò đùa riêng lẻ cộng lại theo thời gian sẽ khiến đàn ông tin rằng họ có quyền hạ thấp người khác và thể hiện sự dâm dục mà không sợ hậu quả.
“Thời gian qua, chiến dịch #MeToo đã cho thấy hành vi tấn công, quấy rối và lạm dụng tình dục đối với phụ nữ không phải là một hiện tượng mới. Không chỉ vậy, nó cũng đặt ra loạt câu hỏi về việc loại bạo lực này đối với phụ nữ được bình thường hóa trong cuộc sống như thế nào.
Theo đó, việc lồng ghép yếu tố hài hước, xem nhẹ trong việc truyền đạt thông tin đóng vai trò không nhỏ”, Sharon Lockyer (Giảng viên cao cấp về Xã hội học và Truyền thông tại Đại học Brunel London, Anh) và Heather Savigny (Giáo sư về Giới, Truyền thông và Chính trị tại Đại học de Montfort, Anh) nhận định trong loạt bài đăng tải trên Tandfonline.
