“Cậu ta là kỳ thủ khó nắm bắt. Đừng bao giờ đánh giá thấp cậu ta”, đây là nhận xét của đại kiện tướng Magnus Carlsen - đương kim vô địch cờ vua thế giới - về Alireza Firouzja.
Lời nhận xét trên hoàn toàn không khoa trương khi đại kiện tướng 17 tuổi là người trẻ nhất lọt vào danh sách 100 kỳ thủ hàng đầu thế giới và đứng ở vị trí 18 trong danh sách này.
 |
| Alireza Firouzja (giữa) đoạt huy chương vàng tại giải Vô địch Cờ vua trẻ châu Á, hạng mục dưới 12 tuổi. Ảnh: Chessbase. |
Ngôi sao lên nhanh của làng cờ vua thế giới
Trong giải vô địch cờ vua do Na Uy tổ chức tại Stavanger hồi tháng 4, Alireza Firouzja đứng thứ hai, chỉ sau Magnus Carlsen. Ván cờ giữa hai kỳ phùng địch thủ này được đánh giá là màn đối đầu hay nhất nhì trong lịch sử cờ vua thế giới đến từ người dưới 18 tuổi.
Tài năng, lối chơi thông minh của Firouzja giúp kỳ thủ trẻ nhận sự coi trọng, có phần dè chừng, từ tên tuổi lớn đang nắm giữ chỉ số cao nhất trong làng cờ vua năm 2020. Cậu cũng là một trong những kỳ thủ hiếm hoi khiến Carlsen kinh ngạc.
Thậm chí, The Guardian nhận định Alireza Firouzja (từ Iran) là ngôi sao lên nhanh của làng cờ vua thế giới. Đại kiện tướng 17 tuổi được cho là đang tiến bộ với tốc độ, thậm chí có thể vượt qua các mốc mà thiên tài Magnus Carlsen thiết lập cách đây hơn một thập kỷ.
Với chặng đường đại kiện tướng người Iran đi qua, nhận định trên hoàn toàn có căn cứ.
Theo Chessbase, Alireza Firouzja sinh ngày 18/6/2003 tại Babol, Mazandaran, Iran. Theo chia sẻ của bố em, ông Hamidreza Firouzja, Alireza Firouzja chơi bóng đá từ nhỏ, ở vị trí thủ môn. Huấn luyện viên thường khen em phản ứng nhanh, đoán đường bóng thông minh. Tuy nhiên, ngoài ra, Firouzja không có gì nổi trội.
Năm con trai 8 tuổi, vợ ông đăng ký cho con học các lớp đá bóng, bơi lội. Con trai lớn (lúc đó 12 tuổi) muốn học thêm cờ vua nên vợ chồng nhà Firouzja cũng cho Alireza Firouzja học luôn.
Là kỹ sư ngành điện, ông Hamidreza Firouzja không hề ngờ rằng quyết định tình cờ đó lại mở đầu chặng đường đi đến vinh quang cho cậu con trai nhỏ. Cậu bé thực sự là thần đồng cờ vua dù trưởng thành trong gia đình không có truyền thống chơi cờ.
Năm 2015, Firouzja đoạt huy chương vàng tại giải Vô địch Cờ vua trẻ châu Á, hạng mục dưới 12 tuổi. Một năm sau, ở tuổi 12, cậu trở thành nhà vô địch cờ vua trẻ nhất tại Iran. Cùng năm, Alireza Firouzja đạt danh hiệu kiện tướng cờ vua thế giới.
Tháng 2/2018, Firouzja tham gia giải mở rộng Aeroflot. Sau giải đấu này, tháng 4 cùng năm, kỳ thủ nhận danh hiệu đại kiện tướng cờ vua thế giới khi còn chưa tròn 15 tuổi. Như vậy, khoảng 7 năm sau ngày tiếp xúc lần đầu với cờ vua, thần đồng Iran đã đạt bước tiến xa trên đấu trường quốc tế.
 |
| Sau cuộc chạm trán tại giải vô địch cờ vua do Na Uy hồi tháng 4, Alireza Firouzja nhận được đánh giá cao từ nhà đương kim vô địch cờ vua thế giới Magnus Carlsen. Ảnh: FIDE. |
Đứng thứ 18 toàn thế giới ở tuổi 17
Sau khi trở thành đại kiện tướng, hành trình chinh phục những đỉnh cao mới của Alireza Firouzja chưa dừng lại. Tại Olympic Cờ vua lần thứ 43, Alireza Firouzja giành huy chương vàng ở phần thi đấu của kỳ thủ dưới 16 tuổi với chỉ số Elo đạt 2736.
Trong giải đấu năm 2018, Firouzja có màn thi đấu ấn tượng. Cuối năm đó, cậu tham gia giải Cờ nhanh thế giới. Được xếp hạng 169 trong số 206 người tham gia thi đấu, kỳ thủ người Iran gây bất ngờ lớn và kết thúc với vị trí toàn giải, chỉ đứng sau những tên tuổi lớn như Daniil Dubov, Shakhriyar Mamedyarov, Hikaru Nakamura, Vladislav Artemiev và Carlsen.
Ngay sau đó, Firouzja tham gia giải Cờ chớp Thế giới. Ở vòng thứ 8, cậu thua trước Carlsen. Với hai giải đấu này, đại kiện tướng 15 tuổi bắt đầu ghi dấu ấn trên trường quốc tế.
Năm 2019, Alireza Firouzja giành chức vô địch lần thứ 2 tại giải cờ vua Iran. Tháng 4 cùng năm, Firouzja tham gia giải vô địch Bullet Chess, dừng chân ở vòng tứ kết sau khi thua Hikaru Nakamura - nhà vô địch năm đó.
Cũng trong năm 2019, kỳ thủ người Iran tiếp tục tham gia các giải đấu khác và giành thành tích ấn tượng. Nhờ đó, tháng 7/2019, Firouzja trở thành người trẻ thứ hai trong lịch sử cờ vua thế giới đạt chỉ số Elo 2700.
Tháng 2/2020, đại kiện tướng Alireza Firouzja là người trẻ nhất trong top 25 kỳ thủ cờ vua hàng đầu thế giới và là kỳ thủ trẻ nhất có Elo trên 2700.
Ở tuổi 17, đại kiện tướng Alireza Firouzja nhận được sự đánh giá cao từ nhiều tên tuổi lớn. Đại kiện tướng Ivan Sokolov gọi Firouzja là Viswanathan Anand phiên bản trẻ tuổi với với tốc độ suy nghĩ nhanh. Sokolov dự đoán Firouzja sẽ vô địch thế giới trong tương lai.
“Firouzja để lại cho tôi ấn tượng về một kỳ thủ thực sự sắc bén. Việc cậu đánh bại những tên tuổi lớn không còn là điều bất ngờ”, đại kiện tướng người Ấn Độ đánh giá.
Chuyên gia tốc độ người Mỹ, Hikaru Nakamura, coi thần đồng đến từ Iran là một trong 3 kỳ thủ cờ chớp một phút hàng đầu thế giới.
Trong khi đó, khi được hỏi những gì con trai đạt được khi còn chưa trong 18 tuổi, ông Hamidreza Firouzja cho rằng tài năng lớn nhất của Alireza Firouzja là đam mê mãnh liệt với cờ vua.
“Alireza dành mỗi ngày, mỗi giờ để nghĩ về cờ vua. Kể cả khi đang di chuyển bằng máy bay, ôtô, cậu bé vẫn không thôi nghiền ngẫm. Tôi nghĩ ai cũng vậy thôi, dù là doanh nhân hay nhà khoa học, muốn thành công, phải tập trung cao độ cho công việc”, ông Hamidreza Firouzja chia sẻ.
Từ tháng 12/2019, Alireza Firouzja thông báo với Liên đoàn Cờ vua Iran việc muốn chuyển quốc tịch do liên đoàn cấm kỳ thủ Iran tham gia giải cờ nhanh và cờ chớp thế giới (nhằm tránh thi đấu với kỳ thủ Israel). Sắp tới, Firouzja sẽ thi đấu cho Pháp.
