Tên lửa Tomahawk được phóng từ đâu để bắn vào Syria?

Sáng sớm ngày 14/4, tàu chiến và máy bay Mỹ đã tấn công vào các mục tiêu Syria theo lệnh của Tổng thống Donald Trump. Quyết định tấn công được đưa ra sau một tuần cân nhắc các giải pháp. Theo 2 quan chức quốc phòng Mỹ, 3 tàu chiến ở Biển Đỏ đã phóng loạt tên lửa hành trình Tomahawk vào Syria. Các máy bay ném bom chiến lược siêu thanh B-1B Lancer cũng được sử dụng trong đợt tấn công.

Hai vị trí bị liên quân không kích hôm 13/4. Đồ họa: New York Times.

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ James Mattis cho biết quân đội Mỹ đã sử dụng lượng vũ khí gấp đôi so với cuộc không kích vào tháng 4/2017. Cuộc tấn công nhắm vào 3 mục tiêu, gồm một trung tâm nghiên cứu khoa học nằm ở thủ đô Damascus, một cơ sở được cho là nơi lưu trữ vũ khí hóa học nằm ở phía tây Homs và một kho chứa vũ khí gần mục tiêu thứ 2.

Biển Đỏ, điểm tấn công chiến lược

Để phát động cuộc không kích bằng tên lửa Tomahawk vào Syria, quân đội Mỹ có khá nhiều lựa chọn. Tomahawk có tầm bắn khoảng 2.500 km, điều này cho phép Mỹ có thể phóng từ nhiều vị trí khác nhau nằm rất xa so với mục tiêu nên đối phương rất khó đáp trả.

Tên lửa Tomahawk phóng đi từ tàu chiến Mỹ ở Biển Đỏ. Ảnh: AP.

Địa Trung Hải là vị trí lý tưởng để phát động tấn công. Tàu chiến Mỹ hoạt động ở vùng biển này có thể tấn công toàn bộ khu vực Trung Đông và Tây Á. Syria có bờ biển tiếp giáp với Địa Trung Hải nên việc phóng tên lửa từ khu vực này rất dễ dàng vì không phải bay qua không phận quốc gia nào.

Tuy nhiên, tên lửa bắn từ Địa Trung Hải thường phải bay qua khu vực gần căn cứ hải quân Nga ở cảng Tartus. Căn cứ này có sự hiện diện của hệ thống phòng không tối tân S-400, Pantsir-S1, đặc biệt là tổ hợp S-300V4 được thiết kế riêng cho nhiệm vụ phòng thủ tên lửa.

Một hướng tấn công khác là từ Vịnh Ba Tư. Tuy nhiên, hướng tấn công này tên lửa phải bay qua không phận Iran. Tehran đã lên tiếng phản đối lời đe dọa tấn công của Tổng thống Trump trước đó, nên phát động tấn công từ đây sẽ không thực sự hợp lý, thậm chí có thể nguy hiểm cho tàu chiến Mỹ nếu Iran đáp trả.

Vị trí tàu chiến Mỹ phát động tấn công được bao bọc xung quanh bởi các quốc gia đồng minh. Ảnh: Google Maps.

CNN cho biết Hải quân Mỹ phát động đợt tấn công từ Biển Đỏ, điều đó cho thấy Mỹ đã chọn đường bay tránh khu vực căn cứ quân sự lớn nhất của Nga. Tên lửa phóng từ Biển Đỏ sẽ bay qua không phận Saudi Arabia, Jordan, 2 quốc gia đồng minh với Mỹ để tiếp cận Damascus.

Khu vực này được bảo bọc bởi các quốc gia đồng minh và đối tác thân thiện của Mỹ. Bên cạnh đó, tàu chiến hoạt động từ khu vực này sẽ tránh được nguy cơ đụng độ với tàu chiến Nga ở Địa Trung Hải. Hải quân Nga đã điều động phần lớn tàu chiến của họ ở Tartus ra Địa Trung Hải, ngay sau lời đe dọa tấn công của ông Trump.

Tấn công hỗn hợp

Nếu như phản ứng sau vụ tấn công hóa học xảy vào tháng 4/2017, Mỹ chỉ đáp trả bằng loạt 59 quả tên lửa Tomahawk, đợt không kích năm nat sử dụng hỗn hợp cả máy bay và tàu chiến với khoảng hơn 100 quả tên lửa. Cuộc tấn công lần này có sự tham gia của Anh và Pháp, cho thấy một liên minh đã được hình thành để đáp trả vụ tấn công nghi sử dụng vũ khí hóa học vào ngày 8/4.

Tên lửa hành trình không đối đất AGM-158 JASSM bên trong khoang máy bay ném bom B-1B chuẩn bị cất cánh không kích Syria. Ảnh: Twitter/Tyler Rogoway.

Không quân Mỹ đã điều động máy bay ném bom chiến lược B-1B Lancer tham chiến. Phi cơ này có thể phóng tên lửa hành trình không đối đất từ ngoài không phận Syria. Tài khoản Twitter Tyler Rogoway đăng ảnh các tên lửa hành trình không đối đất AGM-158 JASSM bên trong khoang chứa vũ khí của B-1B trước khi xảy ra vụ không kích.

Tên lửa JASSM có tầm bắn từ 370-1.000 km tùy phiên bản. Đây là một trong những tên lửa “đẹp và thông minh” theo cách mô tả của Tổng thống Trump vài ngày trước cuộc tấn công. Bộ Quốc phòng Mỹ không tiết lộ vị trí xuất kích của B-1B, cũng như vị trí mà nó phóng tên lửa.

Bộ Quốc phòng Anh cho biết 4 cường kích Tornado GR4 đã tham gia đợt tấn công, phóng tên lửa hành trình không đối đất Storm Shadow vào một căn cứ quân sự cách khoảng 15 km về tây Homs, Syria. Bộ Quốc phòng Pháp đã điều động tiêm kích Mirage-2000 và Rafale tham chiến. Các tiêm kích Rafale sử dụng tên lửa hành trình không đối đất Storm Shadow để tấn công các mục tiêu ở Damascus.

Chưa có báo cáo chính thức nào về thương vong đối với thường dân. Nga và Iran lên án cuộc tấn công. Đại sứ Nga tại Mỹ cảnh báo về những hậu quả đối với các nước thực hiện cuộc không kích. Tổng thư ký Liên Hợp Quốc António Guterres kêu gọi các bên liên quan kiềm chế, tránh các hành động leo thang làm phức tạp thêm tình hình.