Wang Miaoyi, 30 tuổi, một nhà phát triển game thành công trong thời điểm nền công nghiệp phần mềm Trung Quốc có nhiều khởi sắc. Tốt nghiệp một trường đại học hàng đầu rồi tự mở công ty, Wang gặt hái được nhiều thành tích nhất định: game của cô được ưa chuộng trên Nintendo Switch và có lượng tải về khủng trên Steam, cùng với nhiều hợp đồng đưa game lên các nền tảng di động khác.
Thành công là thế, nhưng Wang hiện chỉ mong muốn công ty của mình kiếm được đủ tiền bù vốn.
"Năm 2015, khởi nghiệp dễ như hít thở. Nhiều người trẻ lao đầu vào thành lập các công ty công nghệ vừa và nhỏ, lập trình game, kiếm tiền. Nhưng, tất cả chỉ còn là giấc mơ", Wang chia sẻ.
 |
| Wang Miaoyi phải đóng cửa studio, chuyển nhà ra vùng ngoại ô. Ảnh: Reuters. |
Theo Reuters, Wang phải đóng cửa studio, từ bỏ mọi hy vọng phát triển game tại thị trường Trung Quốc và chỉ sử dụng nguồn nhân lực tự do. Từ trung tâm thành phố Bắc Kinh, Wang buộc phải chuyển hẳn ra vùng ngoại ô nhằm cắt giảm chi tiêu đến mức tối đa.
Wang Miaoyi chỉ là một phần trong số đó. Những nhân tố làm việc trong ngành công nghiệp phần mềm bị ảnh hưởng bởi chiến tranh thương mại và chính sách kiểm duyệt hà khắc cũng chịu hoàn cảnh tương tự.
Nền công nghệ bị đóng băng
Trong năm ngoái, ngành công nghệ Trung Quốc phát triển đáng kể điển hình là mảng thương mại điện tử và game. Cụ thể, tập đoàn Alibaba và Tencent đều thông báo tăng gấp đôi doanh thu, đầu tư hàng tỷ USD vào công nghệ đám mây nhằm cải thiện dịch vụ.
Theo New York Times, kinh tế Trung Quốc, đứng thứ 2 sau Mỹ đang có dấu hiệu chững lại và thị trường công nghệ Trung Quốc đang dần đi xuống. Chiến tranh thương mại với Mỹ khiến nhiều công ty Trung Quốc bắt đầu chịu ảnh hưởng. Số lượng người tham gia tuyển dụng vào ngành này giảm hẳn.
Theo CNBC, bộ ba ông lớn công nghệ tại Trung Quốc Alibaba, Baidu và Tencent có nguy cơ bị ảnh hưởng nặng nề. Tại thị trường chứng khoán, các nhà đầu tư được cho là trung thành nhất lần lượt bán tháo khiến cổ phiếu của bộ ba này. Hơn nữa, cả 3 công ty mất 165 tỷ USD giá trị thị trường từ đầu năm đến nay vì nhiều lý do riêng.
 |
| Nhiều ông lớn công nghệ tại Trung Quốc lao đao. Ảnh: B.I |
Alibaba và Baidu được niêm yết ở Mỹ bị cuốn vào đợt bán tháo cổ phiếu Trung Quốc vì tâm lý nhà đầu tư lung lay giữa cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung Quốc. Trong khi đó, Tencent bị ảnh hưởng bởi các nhà quản lý trong nước.
Chính phủ Trung Quốc đổ lỗi cho Tencent về việc gia tăng nguy cơ các bệnh về mắt cho người dân nước này. Vì thế, Trung quốc hạn chế và kiểm soát gắt gao việc ra mắt game mới trong khi đây lại là nguồn thu chính của hãng này.
"Hiện nay, các khoản đầu tư vào ngành công nghệ gần như đóng băng hay chỉ có thể tính trên đầu ngón tay. Đây là lần đầu tiên trong vòng 30 năm người dân Trung Quốc sợ phải đầu tư vào một ngành có nhiều tiềm năng như vậy", Zhang Chenhao, chuyên gia kinh tế của Prometheus Fund sống tại Thượng Hải cho biết.
Chính sách bóp nghẹt
Ngành công nghệ tại Trung Quốc đang phải đối mặt với thách thức từ nhiều phía. Theo Reuters, chỉ số GDP của Trung Quốc trong quý III đang ở mức thấp nhất kể từ lúc khủng hoảng kinh tế toàn cầu bùng nổ.
Bên cạnh đó, Trung Quốc đang siết chặt chính sách kiểm duyệt thông tin. Điều này làm cho ngành công nghiệp game và nền tảng mạng xã hội sụt giảm lợi nhuận đáng kể, khoảng 25% so với năm ngoái. Phát biểu tại diễn đàn công nghệ Wuzhen, giới chức Trung Quốc cho rằng đây là một nước đi đúng đắn nhằm bảo vệ thông tin người dùng.
 |
| Tencent chịu ảnh hưởng nặng nề từ chính sách kiểm duyệt của Trung Quốc. Ảnh: Reuters. |
"Bất luận cho ngành công nghệ thông tin tại Trung Quốc có lớn như thế nào, chúng ta cần phải quản lý chặt chẽ", Gao Xang, Bộ trưởng bộ Công nghệ thông tin Trung Quốc phát biểu.
Sau khi chính sách kiểm duyệt mới được ban hành, nhiều ứng dụng giải trí, kênh livestream, game mang tính bỡn cợt đều bị xóa bỏ. Động thái này gây nên sự lo ngại cho ngành công nghệ Trung Quốc vì đã hạn chế sự sáng tạo của những nhà phát triển.
Không ai còn muốn làm trong ngành IT
Theo trang web tìm kiếm việc làm Zhaopin.com, tỷ lệ tìm kiếm việc làm trong ngành IT hoặc Internet đã giảm khoảng 51% so với năm ngoái. Đặc biệt, tại Alibaba và Tencent, các ngành nghề như sale, phát triển phần mềm và quản lý nhân sự có số người nộp hồ sơ giảm đáng kể.
"Nhìn chung, số người chịu vào làm việc tại các công ty này giảm hẳn hoặc các ông lớn công nghệ không muốn chi nhiều tiền thu hút nhân lực", Mocca Wang, giám đốc của một công ty nhân lực đối tác với Alibaba, Baidu và Tencent chia sẻ.
Wang cho rằng nếu tình hình này tiếp tục diễn ra, các công ty khởi nghiệp nhỏ hơn sẽ bị phá sản. Với chính sách kể trên, những công ty thuộc tư nhân tuy mạnh nhưng sẽ không thể trụ nổi như hãng sản xuất smartphone Xiaomi và dịch vụ giao đồ ăn Meituan Dianping của Tencent.
"Theo lẽ thường, để thu hút đầu tư chúng ta sẽ quăng ra các mỹ từ như blockchain, AI, big data hay machine learning. Tuy nhiên, thời điểm này không ai muốn mạo hiểm", Benjamin Speyer, CEO của công ty tư vấn tài chính Hangzhou nói.
 |
| Ngành công nghệ đang dần bớt sức hút tại Trung Quốc. Ảnh: Reuters. |
Sự sụt giảm của ngành công nghệ tại Trung Quốc ảnh hưởng trực tiếp đến mức sống của những kỹ sư lập trình, buộc họ phải bỏ nghề tìm công việc khác.
Liu Wangwei, lập trình viên cho một dự án start-up đắt giá nhất vào năm 2014. Liu thuê trọ tại một căn hộ 2 phòng ngủ ở trung tâm Bắc Kinh cùng với người mẹ già. Tuy nhiên, Liu dự định chuyển sang một công ty khác và ra vùng ngoại ô hoặc ở một thành phố nhỏ hơn. Mức lương của anh hiện không đủ để duy trì cuộc sống. Nhà nước không hề có chính sách hỗ trợ, đài thọ cho kỹ sư công nghệ.
"Sau khi tốt nghiệp ngành học này, tôi mơ ước mình sẽ gia nhập một công ty công nghệ nổi tiếng và không bao giờ lo lắng về tiền bạc. Các giáo viên khuyến khích chúng tôi trở thành một Steve Jobs hay Jack Ma. Nhưng, đời không như là mơ", Liu Wangwei chia sẻ.
