Tối 6/11, khi Tổng thống Mỹ Donald Trump nhận được kết quả bầu cử với cảm xúc lẫn lộn, hai nhân vật quan trọng cũng có mặt cạnh ông tại Nhà Trắng. Một người là Corey Lewandowski, giám đốc chiến dịch tranh cử của ông Trump năm 2016, người còn lại là Brad Parscale, phụ trách chiến dịch tái tranh cử 2020.
Họ cùng xuất hiện tại Nhà Trắng ở nơi được gọi là tiệc theo dõi bầu cử giữa kỳ. Tuy nhiên, sự góp mặt của hai người cho thấy sự kiện đáng lẽ có thể được mô tả một cách chính xác hơn với cái tên "lễ khởi động không chính thức chiến dịch tái tranh cử tổng thổng năm 2020".
Dốc sức khởi động tái tranh cử
Khi khách khứa thưởng thức hamburger và hot dog, xung quanh ông Trump lúc đó không chỉ là chính khách cấp dưới, những người sẽ tiến hành chiến dịch, mà còn có cả một số mạnh thường quân, các nhà tài trợ tiềm năng, trong đó có thể kể đến trùm sòng bài Las Vegas Sheldon Adelson, giám đốc điều hành Marvel Ike Perlmutter và tỷ phú dầu mỏ Harold Hamm.
Bắt đầu từ 7/11, Tổng thống Trump, người đã dành nhiều tuần qua để vận động đám đông ủng hộ cho đảng Cộng hòa, sẽ quay sang dốc toàn tâm toàn lực cho chiến dịch bầu cử của chính ông vào 2020. Cấp dưới và những người thân cận với tổng thống đều dự đoán chiến dịch này sẽ là nơi ông đặt gần như toàn bộ thời gian và tâm trí trong 2 năm tới.
“Chiến dịch tái tranh cử bắt đầu từ hôm nay. Tất cả mọi nguồn lực sẽ được sử dụng và tất cả cũng sẽ được đặt lên bàn cược”, Politico dẫn lời Brian Walsh, chủ tịch ủy ban hành động chính trị thân Trump, America First Action.
Với tình trạng lưỡng viện chia rẽ khiến việc đạt được các thành tựu lập pháp trở nên khó khăn, Tổng thống Trump có lẽ sẽ tận dụng quyền lực tối đa của Nhà Trắng để giữ vị trí của mình.
Dù kết quả bầu cử giữa kỳ hôm 6/11 có thể là đòn giáng mạnh nhưng đó chưa phải là án tử hình đối với hy vọng tái tranh cử tổng thống. Trên thực tế, cựu tổng thống Bill Clinton và Barack Obama cũng đã có kết quả bầu cử giữa kỳ tồi tệ, thậm chí là tệ hơn người đương nhiệm, nhưng họ vẫn bật trở lại và tái đắc cử.
 |
| Chiến thắng của Cộng hòa tại các bang quan trọng có thể sẽ giúp thúc đẩy chiến dịch tái tranh cử của Tổng thống Trump. Ảnh: Getty. |
Việc Ủy ban Quốc gia Cộng hòa (RNC) chuyển hướng nguồn lực cho thấy chiến dịch Trump 2020 gần như sẽ khởi động ngay lập tức. Quan chức RNC cho biết nỗ lực huy động khổng lồ trong mùa bầu cử giữa kỳ là cuộc tổng duyệt cho chiến dịch lớn diễn ra trong 724 ngày nữa.
Trong suốt quá trình trước 6/11, đảng Cộng hòa đã đầu tư hơn 275 triệu USD cho các dự án, chương trình và tuyển hàng trăm nhân sự. Một khi chiến dịch tái tranh cử, do Parscale phụ trách, được kết hợp với RNC, kết quả có thể lên tới con số khổng lồ gần 400 triệu USD.
Một dấu hiệu khác cho thấy ông Trump đang chuyển trọng tâm, đó là việc hàng loạt quan chức Nhà Trắng hàng đầu dự kiến sẽ rời chức để tham gia chiến dịch tái tranh cử, trong đó có giám đốc chính trị Bill Stepien và Justin Clark, phụ trách văn phòng các vấn đề liên chính phủ.
Mặc dù kết quả bầu cử ngày 6/11 không gây nhiều thiệt hại như những gì Nhà Trắng lo ngại, các cố vấn của ông Trump thừa nhận họ sẽ phải tìm cách cải thiện chỗ đứng của tổng thống trong lòng cử tri nữ và ở ngoại ô. Kết quả đáng thất vọng của phe Cộng hòa ở Hạ viện với số ghế mất lên tới hơn 27 chủ yếu xuất phát từ việc đảng này không làm tốt ở những khu vực bỏ phiếu ngoại ô, nơi Tổng thống Trump sẽ cần nỗ lực hơn nữa để tạo sức ảnh hưởng.
Dẫu vậy, chiến thắng của đảng Cộng hòa ở các bang then chốt khiến triển vọng chiến dịch tranh cử 2020 thêm xán lạn. Ron DeSantis, một trong những đồng minh thân thiết của ông Trump ở quốc hội, giữ chức thống đốc bang Florida trong khi ứng viên Cộng hòa Mike DeWine đã giành chiến thắng trước đối thủ Dân chủ Richard Cordray trong cuộc chạy đua ở Ohio.
Tối 6/11, cấp dưới của Trump coi kết quả đó như ví dụ cho thấy con đường của họ tới 270 phiếu đại cử tri vào năm 2020 sẽ không bị tổn hại.
Chiến thắng của những đồng minh ở quốc hội như DeSantis giúp đẩy tinh thần tổng thống lên cao. Một quan chức thậm chí gọi bầu không khí hậu bầu cử là “phấn khởi”. Tuy nhiên, nó sẽ sớm biến thành trận đối đầu một khi ông Trump tập trung vào các hạ nghị sĩ Dân chủ, những người có quyền khởi động quá trình luận tội.
Hạ viện Dân chủ và "bóng ma" Mueller
Nếu trong thời gian chuẩn bị bầu cử giữa kỳ, ông Trump đối mặt với những "kẻ thù" là đoàn di cư đầy “tội phạm và người Trung Đông bí ẩn” hay phe Dân chủ mà ông ví như "Antifa chạy quanh" trước khi “trở về tầng hầm của mẹ”, thì giờ trước mắt ông là những chướng ngại vật thực sự.
Và một trong số đó là bà Nancy Pelosi, nhiều khả năng sẽ trở thành Chủ tịch Hạ viện khi phe Dân chủ bầu lãnh đạo vào tháng tới. Trong bài phát biểu chiến thắng tối 6/11, bà Pelosi đã tuyên bố sẽ “tháo nước ở vũng lầy” Washington của ông Trump.
Trong lúc đó, Tổng thống Trump đã chuyển sự chú ý sang các "kẻ địch" mới trước cả thời gian kiểm phiếu hôm 6/11. Ông tận dụng ngay khả năng bà Pelosi trở thành chủ tịch Hạ viện để vận động cử tri.
“Nếu bạn không muốn nói những lời giới thiệu kiểu ‘Thưa quý vị, Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi’ trong hai năm tới thì ngày mai bạn phải ra khỏi nhà và đi bầu”, ông Trump nói với đám đông ở Indiana hôm 5/11.
 |
| Bà Nancy Pelosi nhiều khả năng sẽ trở thành Chủ tịch Hạ viện. Ảnh: Getty. |
Bên cạnh đó còn một biến số lớn khác sẽ tác động tới triển vọng tái đắc cử của tổng thống Mỹ. Đó là công tố viên đặc biệt Robert Mueller cùng cuộc điều tra về việc phía ông Trump thông đồng với Nga trong năm bầu cử 2016, với những cáo buộc tồi tệ hơn và rất có thể là một bản cáo trạng gây tổn hại lớn cho ông Trump. Những người thân cận tổng thống cho rằng sự hiện diện của Mueller đang trở thành bóng đen lớn bao trùm tâm trí ông.
Trong thời gian tiến tới bầu cử giữa kỳ vừa qua, quan chức chính quyền Trump đã được tận hưởng một quãng thời gian tương đối yên bình.
“Tôi gần như không nghe thấy những từ như 'sự thông đồng với Nga' trong suốt buổi tối”, cố vấn Nhà Trắng Kellyanne Conway “khoe” với phóng viên tối 6/11.
Tuy nhiên, “bóng ma” có thể sẽ quay lại bất cứ lúc nào. Mueller có khả năng sẽ trình báo cáo kết quả điều tra cuối cùng lên Bộ Tư Pháp trong những tháng tới, đồng nghĩa với việc cuộc điều tra sẽ xuất hiện trở lại trên trang nhất của mọi tờ báo. Theo Politico, Donald Trump Jr., con trai tổng thống và là một trong những nhân vật then chốt vận động bầu cử cho các ứng viên Cộng hòa, gần đây nói với bạn bè về khả năng sẽ bị truy tố.
Chánh văn phòng Nhà Trắng John Kelly và cựu cố vấn Don McGahn đã khuyên tổng thống chờ đến khi Mueller đệ trình báo cáo rồi mới sa thải Bộ trưởng Tư pháp Jeff Sessions và dọn sạch Bộ Tư pháp. Với mục tiêu đó, họ làm yên lòng tổng thống, cho rằng bản báo cáo sẽ chỉ là “chiếc burger không nhân”, tức là không có gì quan trọng, theo lời của một cựu quan chức Nhà Trắng.
Tuy nhiên, nhiều người cảnh báo nếu không vì một bản báo cáo cuối cùng có sức công phá lớn thì nhóm điều tra của Mueller đã không làm việc cật lực trong thời gian dài như vậy.
Và chỉ một ngày sau khi cuộc bầu cử giữa kỳ Mỹ kết thúc, Tổng thống Trump cũng đã buộc Bộ trưởng Sessions từ chức.
 |
| Tổng thống Mỹ Donald Trump tại cuộc họp báo hậu bầu cử giữa kỳ ngày 7/11. Ảnh: AP. |
Vượt lên thế bế tắc
Tổng thống Trump, người gần như không có kiên nhẫn với quốc hội và thường thích đơn phương ra quyết định, đã đạt được nhiều mục tiêu nhờ các sắc lệnh hành pháp.
Tuy nhiên, một Hạ viện, do phe Dân chủ kiểm soát, khiến triển vọng về những chính sách do Nhà Trắng khởi xướng được thông qua trở nên mờ mịt trong hai năm tới. Tổng thống Trump có thể cũng sẽ tập trung vào chính trường hơn là chính sách.
Thế bế tắc ở quốc hội cũng có thể khiến ông Trump hướng vào đối ngoại với hy vọng đạt được thành tựu thúc đẩy chiến dịch tái tranh cử, chẳng hạn như tiến trình phi hạt nhân Triều Tiên hay một thỏa thuận thương mại tiềm năng với Trung Quốc.
Theo cấp dưới của ông Trump, một điều chắc chắn là hướng tới tháng 11/2020, Tổng thống Trump sẽ dốc toàn tâm toàn lực mà không bị kiềm chế. Sự ra đi của McGahn đã tạo ra một khoảng trống và Cánh Tây thiếu đi tiếng nói mạnh mẽ nhắc nhở tổng thống về công việc của ông theo hiến định.
Dù chưa rõ Chánh văn phòng Kelly sẽ ở lại Nhà Trắng tới lúc nào, sự ra đi của các quan chức có thể khiến tổng thống lơ là những dấu hiệu cảnh báo về triển vọng của ông trong cuộc tái tranh cử, nhất là khi vị tổng thống Mỹ thường không chấp nhận khả năng thất bại.
Ngay cả khi đảng Dân chủ vỡ òa trong chiến thắng ở Hạ viện tối 6/11, Tổng thống Trump vẫn lạc quan. “Thành công to lớn trong tối nay. Cảm ơn tất cả các bạn!”, ông đăng trên Twitter.
