Trong bối cảnh xã hội hiện nay, hiện tượng trẻ yêu sớm, quan hệ tình dục và nạo phá thai ở trẻ vị thành niên, lệch lạc đồng tính đang trở thành vấn đề nóng không những làm cho các gia đình có con ở tuổi vị thành niên quan tâm, lo lắng mà còn được nhà trường và toàn xã hội đặc biệt quan tâm.
Khi việc giáo dục giới tính cho trẻ dậy thì cần thiết và quan trọng như vậy thì sự có mặt của sách giáo dục giới tính dành cho lứa tuổi này trên thị trường sách Việt Nam đã và đang có những gì?
“Viết tầm bậy tầm bạ”
Mang quyển sách Tuổi dậy thì (tác giả BS Tố Hoài, NXB Thanh Niên) mà chị Ng. Thanh H. tình cờ phát hiện trong cặp đứa con gái 10 tuổi đến gặp tôi, chị H. kể trong sự bức xúc: "Chị không biết cháu mua từ khi nào hay mượn của bạn. Chưa từng đọc bất kỳ cuốn sách nào nói về tuổi dậy thì nên chị cũng tò mò muốn biết con gái đọc gì ở cuốn sách này.
Viết cái gì kỳ kỳ, tầm bậy tầm bạ hết sức. Cái gì mà “Cách thức tinh trùng gặp trứng, sự khoái cảm trong quan hệ nam nữ và bệnh thượng mã phong (đột tử) khi đang quan hệ tình dục”.
“Đó là sự miêu tả quá mức hiểu biết ở trẻ độ tuổi tiểu học” - chị H. lo lắng nội dung cuốn sách làm ảnh hưởng không tốt đến con.
 |
| Những khái niệm của người lớn trong sách giáo dục giới tính cho trẻ. |
Cuốn sách mà chị H. mang tới chia làm ba phần gồm giới tính (có kinh và rối loạn kinh nguyệt, tuổi mãn kinh, tránh thai, hút thai, đoạn sản và vô sinh); các bệnh lây qua đường tình dục (HIV, viêm nhiễm âm đạo do quan hệ tình dục và bệnh ung thư cổ tử cung, ung thư vú với các loại thuốc điều trị) và bản năng tình dục của nam và nữ (các giai đoạn hưng phấn, khoái cảm, cực khoái…).
Chưa hết, trong sách còn giảng giải chuyện co thắt âm đạo, rối loạn cực khoái, rồi cả chuyện vô sinh. Đó là chưa kể những hạt sạn từ cuốn sách này như dùng từ ngữ khó hiểu, dung tục, dài dòng và hình ảnh mờ nhạt.
Trong quá trình tư vấn, tôi cũng nghe nhiều phụ huynh cho biết từng rất băn khoăn không biết phải chọn sách giáo dục giới tính kiểu gì giữa một rừng sách. Một chị có con học THCS chọn mua cuốn Bạn được sinh ra như thế nào? Vì thấy sách do NXB Phụ nữ in, dịch, có hình ảnh khá sinh động. Nhưng việc vẽ hết mọi thứ ấy và giải thích từ A đến Z thì theo chị sách này không phù hợp với trẻ cấp tiểu học và THCS.
Dạy giới tính sai lệch
Không ít bậc phụ huynh rơi vào tình huống lúng túng, bế tắc khi con bước vào lứa tuổi dậy thì. Việc cha mẹ muốn trao đổi, trò chuyện, hướng dẫn sự chăm sóc cơ thể, giúp con hiểu rõ những cơ chế gây kích thích các bộ phận sinh dục, sinh sản cùng với việc trang bị cho con những kỹ năng, thái độ ứng xử trong phát triển giới tính, phát triển tình dục là một việc mà cha mẹ cũng cần phải học không kém gì trẻ thì mới có thể trò chuyện, giáo dục cho con được, chưa kể nhiều cha mẹ cho biết cũng ngại dạy con biết sớm những chuyện đó.
 |
Giải pháp của cha mẹ là mua sách giáo dục giới tính, sách viết về tuổi dậy thì cho con tự hiểu về bản thân, biết tự bảo vệ mình, biết yêu thương những người xung quanh…
Thế nhưng có một thực tế có những cuốn sách viết về tuổi dậy thì lại chỉ gói gọn trong sức khỏe sinh sản, trong khi những kiến thức về phát triển giới tính, các mối quan hệ giới, kỹ năng làm chủ bản thân thì rất sơ sài và khó hiểu.
Nhiều người còn hiểu lầm giáo dục giới tính là dạy cách quan hệ, hay đơn giản là dạy cách nhận biết về sự khác biệt giữa con trai và con gái về cấu tạo cơ thể, về hệ sinh sản. Chính suy nghĩ tiêu cực này đôi khi bị dung tục hóa bởi chương trình giáo dục giới tính. Giáo dục giới tính theo kiểu sai lệch như vậy càng khiến trẻ dễ va vấp hơn.
Tùy từng lứa tuổi, trẻ cần được cung cấp một nền giáo dục tích cực và phù hợp
Đối với trẻ mẫu giáo và tiểu học, ý nghĩa giáo dục giới tính không nằm trong việc giới thiệu về bộ phận sinh dục, các quá trình phát triển của con người. Điều đó không cần thiết và trẻ cũng chưa đủ sức để hiểu vấn đề một cách sáng sủa. Giáo dục giới tính ở đây cần hiểu là xác lập cho trẻ một khái niệm chung về sự khác nhau giữa nam và nữ, hiểu được mình thuộc giới tính nào và cách thể hiện giới tính ấy trong cuộc sống.
Trẻ cần được biết về cơ thể mình, cũng như những nguyên tắc xử sự tương tác với giới khác. Đôi khi chỉ đơn giản là ý niệm con trai rất nên ga-lăng với con gái, hay con trai không nên đánh bạn gái, hoặc con gái ở nơi công cộng cần phải có tác phong kín đáo.
Ở một số trường tiểu học nước ngoài, người ta đề nghị bố mẹ cho con gái để tóc dài, con trai để tóc ngắn, con gái nhất thiết phải mặc váy, con trai mặc quần, đặc biệt không khuyến khích bé trai đeo hoa tai... Có người cho như thế là áp đặt nhưng chí ít đó cũng là cách xác lập cho trẻ một định nghĩa về bản thân, tránh một phần nào những lệch lạc giới tính phát sinh (không bẩm sinh).
