Trên xe về nhà lúc 2h30 sáng sau show diễn ở Cần Thơ, Suni Hạ Linh tranh thủ mở những hộp quà đầy ắp bánh kẹo cùng vài tấm thiệp nắn nót lời yêu thương của người hâm mộ. Bên cạnh, người quản lý Đông Âu dù mệt mỏi, vẫn nở nụ cười hài lòng.
Đông Âu đếm được đó là lần thứ mấy anh đồng hành với Suni tại các đêm diễn, nhưng cảm giác hồi hợp xen lẫn hạnh phúc lúc đứng sau cánh gà nhìn cô hát vẫn như ban đầu.
Những tràng vỗ tay, tiếng hò reo của khán giả khiến bản thân anh có nhiều động lực để tiếp tục với nghề.
"Với người quản lý, chỉ cần thấy nghệ sĩ mình được ủng hộ, tỏa sáng trước ánh hào quang, tôi đã thấy vui rồi", Đông Âu nói, gương mặt toát lên vẻ hài lòng trong cuộc gặp gỡ Zing.vn.
Thầm lặng phía sau
Quản lý là người đại diện cho nghệ sĩ về mọi mặt: Nhận show, thỏa thuận cát-xê, liên hệ stylist, make-up... Bên cạnh đó, họ còn đóng vai trò là "nhà tư vấn tâm lý", đưa ra lời khuyên khi nghệ sĩ gặp khó khăn trong công việc, cuộc sống.
 |
| Nhóm nhạc Zero 9 trở thành chủ đề bàn tán trên mạng xã hội khi vừa ra mắt. Ảnh: FBNV. |
Với tính chất nghề nghiệp đặc thù, thời gian người quản lý dành cho công việc không cố định, có khi phải theo sát nghệ sĩ 24/24.
Người quản lý của 8 ca sĩ, anh Vinny Vũ, kể: "Từ sáng sớm, tôi đã phải họp với khách hàng và nhóm sản xuất, nghe điện thoại, nhắn tin, email liên tục, có khi đến... sáng hôm sau. Việc này khiến tôi bị sót tin nhắn, không phản hồi kịp cho đối tác dẫn đến bị than phiền, trách móc".
Tuy nhiên, việc đối mặt với dư luận mới là áp lực lớn của họ. Khi nghệ sĩ gặp scandal, dù đúng hay sai, quản lý vẫn phải nhận trách nhiệm về mình, bảo vệ hình ảnh của người nghệ sĩ. Đó là một trong những gạch đầu dòng trong đạo đức, bản lĩnh nghề nghiệp.
Ví dụ như hồi tháng 4, Vpop đón tân binh mới - nhóm Zero 9 - do công ty của Tăng Nhật Tuệ quản lý. Thời điểm đó, 7 chàng trai bị tố đạo nhái phong cách Hàn Quốc, bị gắn mác "thảm họa", "HKT phiên bản 2018"...
Trước phản ứng tiêu cực của khán giả, Tăng Nhật Tuệ khẳng định nhóm không dùng chiêu trò để nổi tiếng. Tuy nhiên, vài ngày sau đó, anh tiết lộ rằng không còn sự lựa chọn nào khác để gây chú ý truyền thông ngoài việc gây tranh cãi.
Sau phát ngôn này, Tăng Nhật Tuệ cùng Zero 9 nhận thêm không ít "gạch đá". Dù vậy, để nói về vai trò, nhạc sĩ 32 tuổi đã làm tốt nhiệm vụ của người quản lý khi đứng ra nhận trách nhiệm về phía mình.
Nhưng một người quản lý chưa đủ kinh nghiệm khó lòng giúp nghệ sĩ vượt qua scandal. Khó khăn hơn là khi nghệ sĩ không có quản lý, họ phải tự đối mặt với sóng gió dư luận. Nếu không sáng suốt, hậu quả sẽ khôn lường.
Điển hình nhất là câu chuyện của diễn viên Huỳnh Anh. Hồi tháng 7, anh bị tố làm việc thiếu chuyên nghiệp, khiến cả ê-kíp 100 người của chương trình "Tần Số Tình Yêu" phải chờ đợi, lịch quay đảo lộn.
Thời điểm trả lời Zing.vn, Huỳnh Anh lúng túng với lý do mất điện thoại nên mất luôn cả lịch ghi hình. Đồng thời, xử lý thiếu tinh tế khi phát ngôn rằng "chưa biết nói gì" về lùm xùm lộ ảnh nóng, nam diễn viên đã thể hiện sự non kém trong cách ứng xử trước truyền thông. Điều mà đáng lẽ sẽ không xảy ra nếu anh có một quản lý hay ê-kíp chuyên nghiệp.
Chia sẻ trên báo chí thời điểm đó, anh thừa nhận: "Sau scandal này, tôi đã bắt đầu làm việc với quản lý để có được định hướng rõ ràng và tránh gặp phải trường hợp tương tự".
Song, vai trò quan trọng nhất của người quản lý vẫn là bệ phóng, đưa tên tuổi nghệ sĩ vụt sáng thành ngôi sao.
Trường hợp điển hình của việc này có thể nhắc tới Đan Trường và quản lý, anh Hoàng Tuấn. Chỉ sau lần tình cờ gặp nhau tại Thảo Cầm Viên năm 1997, bộ đôi quản lý - nghệ sĩ này đã gắn bó với nhau tới hiện tại.
 |
| Đan Trường và người quản lý Hoàng Tuấn đã gắn bó với nhau hơn 23 năm. Ảnh: H.T. |
Nghề đặc biệt và sự thành công đặc thù
Hoàng Tuấn định hướng Đan Trường theo dòng nhạc Cantopop, mở đầu là ca khúc Kiếp ve sầu. Nối tiếp thành công, các sản phẩm tiếp theo là Mưa trên cuộc tình, Bước chân lẻ loi, Cuộc tình cay đắng,.. đã giúp Đan Trường từ một người đi hát với đồng lương bèo bọt 25.000 đồng tăng lên mức 7-8 triệu đồng. Cùng với Lam Trường, Đan Trường là nghệ sĩ nam được săn đón nhiều thời điểm đó.
Trả lời báo chí, Hoàng Tuấn cho biết anh luôn quan niệm tìm tòi những hướng đi mới, tiên phong trong nhiều lĩnh vực từ quy mô nhỏ đến lớn, thay vì phải chịu cảnh “đụng hàng”.
Trao đổi với Zing.vn, anh cho rằng để giữ mối quan hệ bền vững sau 23 năm với Đan Trường chính là không bị ràng buộc bởi hợp đồng. "Chúng tôi đặt niềm tin vào đối phương. Khi cần bàn luận, chúng tôi hạ cái tôi của mình xuống, tin tưởng và lắng nghe nhau", anh nói.
"Quản lý đứng sau sân khấu để đẩy nghệ sĩ ra ánh hào quang, không phải giành lấy hào quang của nghệ sĩ" - M.T.
"Quản lý thành công là người đứng sau sân khấu để đẩy nghệ sĩ ra ánh hào quang chứ không phải giành lấy hào quang của nghệ sĩ", anh M.T, người có thâm niên trong nghề, quan niệm.
Thực tế, không có trường lớp chính thống nào đào tạo nghề này. Những người theo nghề đa phần đã có thời gian làm việc trong ngành truyền thông, báo chí hoặc có mối quan hệ thân thiết với nghệ sĩ như anh em, thành viên gia đình.
Đông Âu - quản lý Suni Hạ Linh tiết lộ anh đến với nghề khá tình cờ. "Năm 16 tuổi, từ một người hâm mộ, tôi bắt đầu bằng vị trí trợ lý cho ca sĩ Thủy Tiên, sau đó mới vươn lên làm quản lý ca sĩ. Đến nay tôi đã có 14 năm kinh nghiệm".
 |
| Đông Âu (phải) là quản lý hiện tại của ca sĩ Suni Hạ Linh. Ảnh: FBNV. |
Trong showbiz Việt có hai dạng phổ biến. Đầu tiên là mô hình công ty quản lý (có ê-kíp, studio, producer...), phù hợp với các ca sĩ mới, như nhóm Lip B, Uni5. Họ cần sự nâng đỡ, tạo quan hệ và hoạch định chiến lược phát triển đường dài cho một tập thể có nhiều tính cánh, suy nghĩ khác nhau.
Thứ hai là người quản lý cá nhân, nghệ sĩ. Trong trường hợp này, người quản lý sẽ vất vả hơn vì phải tự làm hết tất cả mọi công việc. Do đó rất dễ mắc sai lầm, thiếu sót trong các khâu sản xuất dự án.
Làm nghề quản lý, họ có lợi ở chỗ tạo được mối quan hệ với các ngôi sao trong làng giải trí, các nhãn hàng quảng cáo, nhà tài trợ. Cũng chính nhờ mối quan hệ trong showbiz, trong một số trường hợp, họ có thể dễ dàng xoay sở, giải quyết những khó khăn nảy sinh.
Bên cạnh đó, thù lao của người quản lý nhận được khá cao, ăn chia theo phần trăm hợp đồng với nghệ sĩ (tỉ lệ 4/6 hoặc 3/7 tuỳ theo thoả thuận).
Quản lý quyết định 60% thành công của nghệ sĩ
Nhưng trường hợp phổ biến nhất vẫn là quản lý nhận lương ổn định. "Với quản lý riêng về mảng truyền thông, thu nhập dao động từ 10-15 triệu đồng là ít", anh nói thêm.
Thu nhập chỉ là một phần của sự thành công, vì ngoài ra nó còn là sức ảnh hưởng lên khán giả và đồng nghiệp, là vị trí và tên tuổi của ca sĩ, người quản lý trên bản đồ nhạc Việt.
Trong cuộc phỏng vấn với Zing.vn, Hữu Anh - quản lý Chi Pu, tiết lộ để làm tốt công việc, người quản lý cần có kỹ năng giao tiếp tốt, tư duy phân tích sâu. Kiến thức vững chắc về báo chí, truyền thông hay digital marketing cũng là điều không thể thiếu.
 |
| Ca sĩ Chi Pu và quản lý Hữu Anh đã gắn bó với nhau hơn 4 năm. Ảnh: FBNV. |
Bài toán khó nhất hiện nay chính là giữa hàng trăm nghìn sắc màu, người quản lý phải giúp nghệ sĩ mình nổi bật hơn hẳn, để hình ảnh và sản phẩm của họ tiếp cận công chúng một cách gần nhất và trên diện rộng nhất.
Thị trường giải trí của Việt Nam đang dần nóng lên và chịu những tác động từ cuộc cách mạng 4.0. Chính vì thế, thời điểm này là lúc mà nghệ sĩ không chỉ quan tâm đến thực hiện sản phẩm mà họ còn phải lồng ghép nó vào những câu chuyện được đầu tư. Có như vậy, họ mới được nhắc nhớ và bàn tán nhiều hơn.
Nhà báo Nguyễn Phong Việt đồng tình với quan điểm này. Tuy nhiên, anh bổ sung thêm: “Câu chuyện chỉ phục vụ cho một quãng đường ngắn hạn. Để đi được đường dài thì tài năng vẫn là yếu tố quyết định. Không phải ngẫu nhiên mà chúng ta luôn nói đến câu: “Phong độ là nhất thời, đẳng cấp mới là mãi mãi!””.
Trong showbiz Việt, Tuấn Khanh - Noo Phước Thịnh, Lý Minh Tùng - Tóc Tiên hay Thành Trung - Hồ Ngọc Hà, là những trường hợp quản lý - nghệ sĩ nổi bật. Họ không rời bỏ nhau trên con đường đến thành công giữa showbiz phức tạp, đầy thị phi.
Nhà báo Nguyễn Phong Việt nhận định, người quản lý giỏi quyết định từ 60-70% đến thành công của ca sĩ. Bởi họ định hướng từ dòng nhạc, hình ảnh, đến truyền thông cho ca sĩ dựa trên kiến thức sẵn có hoặc tham khảo người có chuyên môn. Những phần trăm còn lại phụ thuộc vào tài năng, sự may mắn của ca sĩ.
Suy cho cùng, người quản lý chỉ là yếu tố cần, chứ không đủ để giúp nghệ sĩ chạm tới thành công.
