Phương Thanh - tay ngang đáng gờm của điện ảnh Việt

Khoảng thời gian từ năm 1997 - 2007, nhắc tới Phương Thanh, người ta nghĩ ngay tới một giọng ca máu lửa và đậm cá tính. Chị Chanh thời đó nổi tiếng với hàng loạt hit như Tình cờ, Giã từ dĩ vãng, Trống vắng, Một thời đã xa... Bằng giọng hát khàn buồn gần như bản năng, Phương Thanh đã chinh phục trái tim của bao người nghe.

Những năm gần đây, Phương Thanh được nhớ đến không chỉ với vai trò một ca sĩ thuộc hàng gạo cội của showbiz Việt mà còn là một diễn viên tay ngang có duyên với nghề. Năng khiếu diễn xuất thiên phú cùng sự hài hước, duyên dáng và những nỗ lực không ngừng nghỉ, những lần hy sinh, hết mình vì vai diễn đã giúp cô ghi điểm với khán giả.. 

Ít ai biết, nữ ca sĩ đã chạm ngõ điện ảnh từ năm 1999. Cô được mời đóng phim Tiếng hú nơi hoang dã cùng Việt Trinh và Trái tim không ngủ yên với Bằng Kiều, Hoàng Phúc trước khi tham gia một vai nhỏ trong Khi đàn ông mang bầu năm 2005. Tới nay, cô đã bỏ túi hàng loạt phim truyền hình, điện ảnh lớn nhỏ như Đẻ mướn, Nụ hôn thần chết, Những nụ hôn rực rỡ, Hot boy nổi loạn, Vừa đi vừa khóc...

Bộ phim Trái tim không ngủ yên với sự tham gia của Phương Thanh và Bằng Kiều từng tạo nên cơn sốt ở các rạp chiếu phim năm 1999 với doanh thu rất cao.

Biến hóa không ngừng qua từng vai diễn 

Nói đến vai diễn đầu tiên mang lại giải thưởng Cánh Diều Vàng 2007 cho Phương Thanh trong bộ phim Nụ hôn thần chết, nhiều người nhận xét, thành công của bà bói này đầu tiên phải kể tới khâu tạo hình. Mái tóc xoăn xù, những bộ trang phục lòe loẹt, đồng bóng và nốt ruồi ấn tượng giúp nhân vật gây được ấn tượng. Tiếp đó, nét diễn tự nhiên nhưng rất tinh tế, khắc họa rõ nét những tính cách đặc trưng của một người làm nghề đồng cốt của Phương Thanh đã mang lại những tiếng cười sảng khoái cho khán giả.

Đạo diễn Nguyễn Quang Dũng từng chia sẻ, vai thầy bói với cách diễn hài đậm chất "chanh" của Phương Thanh chính là điểm nhấn duyên dáng, góp phần làm nên thành công của bộ phim. 

Tạo hình và diễn xuất ấn tượng của Phương Thanh trong phim Nụ hôn thần chết.

Sau thành công này, người ta tiếp tục nhắc tới cái tên Phương Thanh trong nhiều dự án phim khác, trong đó có thể kể tới bà trùm ô sin đồng bóng, vàng đeo đầy người trong Kính thưa ô sin, cô giáo cực kỳ khó tính nhưng hài hước trong Giải cứu thần chết hay ca sĩ Phương Cam trong Những nụ hôn rực rỡ.

Từ bà trùm ô sin đồng bóng, vàng đeo đầy người...

... cho tới hình ảnh cô giáo nghiêm khắc, khó tính...

... hay cô ca sĩ cầm chổi hát, Phương Thanh đều gây để lại ấn tượng đậm nét với khán giả.

Thông thường, những tay ngang trong nghề thường diễn thiên về bản năng, có thế mạnh về cảm xúc. Vì thế, các đạo diễn thường dành cho họ những vai được đo ni đóng giày sẵn, gần giống với tính cách ở ngoài đời. Thế nhưng, với trường hợp của Phương Thanh thì không hẳn vậy.

Sau thành công với vai phụ trong những bộ phim của đạo diễn Nguyễn Quang Dũng, nhiều người khẳng định, chị Chanh chỉ hợp với những vai hài hước, tưng tửng kiểu như bà bói trong Nụ hôn thần chết, hay làm cô ca sĩ về già Phương Cam trong những Nụ hôn rực rỡ. Cuối năm 2013, người hâm mộ tiếp tục bất ngờ khi thấy hình ảnh đầu bù tóc rối, gương mặt phờ phạc của Phương Thanh khi cô lang thang trên biển. Đây là tạo hình của nhân vật Phương Thanh đang thủ vai, cảnh quay này là khi cô đang đi khắp nơi để tìm đứa con thất lạc.

Hình ảnh một bà mẹ già yếu ớt, mái tóc rối bạc màu, không có cả quần áo để mặc mà chỉ lấy bao bố che thân của Phương Thanh khiến không ít khán giả bất ngờ. Cô là một trong những ca sĩ dám hy sinh nhan sắc và hình tượng để hết mình với vai diễn.

Khi Phương Thanh quyết định thử mình với vai gái điếm trong Hot boy nổi loạn, rất nhiều người đã sợ hình ảnh đẹp bao nhiêu năm xây dựng, giữ gìn của cô sẽ bị ảnh hưởng. Song khi phim được công chiếu, những lo ngại ban đầu nhanh chóng tan biến. Thay vào đó, người ta không còn nhìn nhận Phương Thanh chỉ đơn giản là một ca sĩ đi đóng phim nữa. Bởi cô đã thể hiện rất đạt hình ảnh một cô gái đứng đường, sống dưới đáy xã hội với những ê chề và tủi nhục của thân phận gái điếm, nhưng thấp thoáng trong tâm hồn vẫn có những phẩm chất đáng quý.

Vai diễn cô gái điếm hết thời trong bộ phim Hot boy nổi loạn đã giúp Phương Thanh thoát mác ca sĩ đóng phim và ghi dấu ấn trong lòng khán giả. Lối diễn nội tâm sâu sắc của cô đã gây ấn tượng mạnh cho người xem.

Nói về sự cố gắng của Phương Thanh, đạo diễn Vũ Ngọc Đãng từng chia sẻ, khi quay phim Hot boy nổi loạn, anh rất thích cách cô xả thân, hết mình cho vai diễn. Đạo diễn 7X từng hứa, mỗi phim sẽ mời Phương Thanh đóng một vai. Và giữ đúng lời hứa của mình, trong dự án phim mới nhất, Vũ Ngọc Đãng đã viết riêng cho Phương Thanh vai diễn, lấy tên là Chanh.

Nhân vật Chanh của Phương Thanh trong Vừa đi vừa khóc có số phận bi kịch. Chanh là người phụ nữ vất vả, cuộc đời toàn nỗi đau và nước mắt. Cô làm nghề buôn bán lặt vặt, khi bán nước mía, lúc bán cafe ven đường để kiếm tiền nuôi chồng con. Chồng cô làm nghề đạp xe ba gác nhưng tối ngày nhậu nhẹt say xỉn nên không có việc và luôn đánh vợ con vì lý do không có con trai để nối dõi tông đường. Chanh đã nhiều lần đòi ly hôn để làm lại cuộc đời và lo cho con cái tốt hơn, nhưng bà nội của cô không đồng ý. Bà quan niệm, phụ nữ không được ly dị chồng. Nếu Chanh dám ly dị, bà sẽ từ mặt luôn. Vì chữ hiếu với bà nội, Chanh tiếp tục sống trong tủi hờn, cam chịu.

Chị Chanh vào vai một người đàn bà lam lũ, cơ cực sống với ông chồng suốt ngày say xỉn trong Vừa đi vừa khóc.

Mặc dù nhân vật có số phận mang nhiều nỗi buồn, nhưng đạo diễn Vũ Ngọc Đãng vẫn khai thác Phương Thanh ở góc cạnh hài hước, giang hồ, bộc trực của những người lao động chân chất. Vì thế, vai diễn của Phương Thanh vẫn mang lại cho khán giả nhiều tiếng cười. Với vai diễn lần này, người xem lại thốt lên rằng "Phương Thanh đóng vai khắc khổ đạt quá! Khóc ngọt quá!". 

Phương Thanh tiếp tục khiến khán giả thương cảm với nhân vật bởi những cảnh khóc chị diễn quá đạt. Nữ ca sĩ từng chia sẻ, vì dùng nước mặt thật, khóc thật nên chị gần như kiệt sức cho vai diễn lần này.

Ngoài ra, nữ ca sĩ đang được yêu thích với vai bà Chớp trong phim Về quê phát sóng trên HTV7 mỗi buổi tối trong tuần. Đây là vai diễn khác hẳn với hình ảnh đời thường của Phương Thanh và cũng khác hẳn vai diễn khắc khổ trong Vừa đi vừa khóc.

Trong phim của đạo diễn Trần Cảnh Đôn, Phương Thanh sẽ thỏa sức thể hiện cá tính qua vai bà hàng xóm của nhân vật chính - người rất hay thọc mạch, bất cứ chuyện gì, mâu thuẫn gì xung quanh vùng quê này đều bắt nguồn từ “cái miệng không bao giờ ngừng nói” của bà. 

Phương Thanh vào vai bà Chớp chuyên gia thọc mạch chuyện của người khác trong Về quê.

Thời gian này, khán giả còn được gặp nữ ca sĩ trong bộ phim Bếp hát. Chị Chanh vào vai nữ bồi bàn Thùy Như, một người nhiều tuổi và làm việc lâu năm nhất ở nhà hàng Avilon. Đây hứa hẹn sẽ là một vai diễn ấn tượng khác của người ngoại đạo.

Phương Thanh tham gia diễn xuất trong bộ phim Bếp hát được chiếu trên VTV3 vào tối thứ 6.

Và những giải thưởng... 

Phương Thanh tiết lộ, cô từng "cả gan" đi thi diễn viên điện ảnh nhưng rớt từ vòng gửi xe. Thế nhưng bằng sự nỗ lực, kiên trì không biết mệt mỏi của mình, nữ ca sĩ gốc Thanh vẫn gặt hái được những thành công đáng ngưỡng mộ trong lĩnh vực diễn xuất dù không qua trường lớp. 

Có thể nói, Phương Thanh là một trong số ít những ca sĩ đạt thành tích tốt khi đến với bộ môn nghệ thuật thứ bảy. Trong khi những đàn em vừa trẻ vừa đẹp như Mỹ Tâm, Thủy Tiên hay gần đây là Bảo Anh đều không được đánh giá cao khi lấn sân điện ảnh, Phương Thanh vẫn có chỗ đứng của riêng mình.

Ngay cả Lam Trường - người bạn diễn ăn ý nhất với Phương Thanh vào thập niên 1990 - cũng không đạt được thành công như mong đợi khi thử sức với nghề diễn. 5 năm sau vai diễn nhạt nhòa trong bộ phim Nữ tướng cướp, Lam Trường mới quyết định trở lại với phim ảnh bằng vai Đình Phong - một trong bốn vai chính của bộ phim truyền hình Ngôi nhà hạnh phúc - nhưng vai diễn này lại cho khán giả cảm giác anh đang níu kéo thời vàng son đang dần đi vào dĩ vãng.

Cũng mang trong mình giấc mơ mang tên điện ảnh song Lam Trường không gặt hái được thành công như người đồng nghiệp.

Phương Thanh thì khác, cô càng đóng phim càng nhận được nhiều tình cảm của khán giả. Dù chỉ là vào vai phụ song Chanh luôn biết cách làm khán giả nhớ đến mình. Mỗi nhân vật cô hóa thân đều mang tính cách, ngoại hình và số phận riêng biệt, không thể hòa trộn, nhầm lẫn. Xem Phương Thanh đóng phim, không ai nghĩ đó chỉ là diễn viên khách mời hay đơn giản là cái tên hút thêm một lượng fan yêu thích giọng hát Giã từ dĩ vãng. Trong khoảng 1999-2003, Lam Trường có thể cạnh tranh vị trí đầu tiên của bảng xếp hạng Làn Sóng Xanh hàng tuần với người bạn Phương Thanh. Song ở thời điểm hiện tại, nếu nam ca sĩ muốn chạy đua với đồng nghiệp trong lĩnh vực diễn xuất, hẳn là chuyện không dễ dàng.

Những cố gắng không biết mệt mỏi của Phương Thanh đã được đền đáp xứng đáng. Năm 2007, tại lễ trao giải Cánh Diều Vàng, chị được vinh danh ở hạng mục Nữ diễn viên phụ xuất sắc với vai thầy bói trong bộ phim điện ảnh Nụ hôn thần chết (đạo diễn Nguyễn Quang Dũng).

Bốn năm sau, thành công lại đến với Phương Thanh khi tiếp tục được xướng tên ở hạng mục Nữ diễn viên phụ xuất sắc tại Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 17, nhờ vai ca sĩ Phương Cam ấn tượng và chọc cười khán giả trong Những nụ hôn rực rỡ cũng của đạo diễn Nguyễn Quang Dũng. Đây là những giải thưởng mà ngay cả những người chuyên nghiệp cũng phải ghen tị.

Chỉ là một tay ngang trong nghề song Phương Thanh từng nhận được giải Cánh diều vàng cho Nữ diễn viên phụ xuất sắc nhất và tiếp tục được xướng tên ở hạng mục này trong LHP Việt Nam lần thứ 17.

Nữ ca sĩ từng chia sẻ: "Thật sự khi đến với phim ảnh, tôi không đặt nặng vấn đề giải thưởng, chỉ cố gắng hết sức để hoàn thành tốt các vai diễn. Tôi chỉ là một diễn viên tay ngang, chưa từng được học diễn xuất qua trường lớp nên khi đoạt giải tôi vui lắm. Tôi vui vì được các chú bác trên Hội điện ảnh chú ý và công nhận nỗ lực của mình. Bên cạnh đó, giải thưởng cũng là động lực lớn để tôi tiếp tục cố gắng cho những vai diễn kế tiếp".