Tác phẩm mới của Netflix When they see us, phát sóng vào ngày 31/5, gồm 4 tập phim, hiện được chấm số điểm 9.0 trên trang IMDb. Phim nhận được sự chú ý của dư luận khi chuyển thể từ vụ án rúng động, đề cập trực diện đến vấn đề phân biệt chủng tộc nhức nhối, nỗi cô đơn cùng sự bí bách của con người trong một xã hội đầy định kiến gây ám ảnh cho người xem.
Đêm 19/4/1989, công viên North Woods ở Manhattan xảy ra các vụ tấn công, cướp bóc của một nhóm hơn 30 thanh niên ở East Harlem (nơi tập trung sinh sống chủ yếu của người Mỹ gốc Phi).
 |
| Phim nhận được sự chú ý vì đưa vụ án từng chấn động dư luận lên màn ảnh. |
Cùng lúc này, Trisha Meili - một nữ nhân viên ngân hàng da trắng đang chạy bộ xung quanh công viên theo thói quen. Cô bị tấn công, cưỡng hiếp và tra tấn dã man. Meili được phát hiện sau đó trong tình trạng trần truồng, tay bị trói chặt, người dính đầy máu và bùn đất. Sau 12 ngày hôn mê, cô tỉnh lại nhưng não bộ bị tổn thương nghiêm trọng, không nhớ bất cứ điều gì về vụ việc xảy ra hôm đó.
Cảnh sát vào cuộc điều tra. Những người da màu có mặt ở công viên hôm đó đều là nghi phạm. Cuối cùng, năm trẻ vị thành niên Korey Wise, Kevin Richardson, Raymond Santana, Antron McCray và Yusef Salaam trong độ tuổi từ 14 đến 16 bị kết án có tội mà không hề có bất kỳ chứng cứ rõ ràng nào. DNA của năm người đều không khớp với các mẫu vật tại hiện trường, tinh dịch của họ không tồn tại trên người nạn nhân.
Dù đã cố gắng chứng minh mình vô tội, tuy nhiên dưới sự hà khắc của dư luận, sự ép cung từ phía cảnh sát, mỗi người trong số họ đều phải chấp nhận mức án từ 6 đến 13 năm tù cho các tội danh cố gắng giết người, tấn công và hiếp dâm.
Phải đến năm 2002, Matias Reyes, một kẻ bị kết án hiếp dâm và giết người hàng loạt mới thú nhận tội ác của mình gây ra tại công viên North Woods cho Trisha Meili. Kết quả kiểm tra DNA của hắn hoàn toàn trùng khớp với hiện trường vụ án năm xưa. Matias Reyes cũng khai rằng hắn đã thực hiện hành vi này một mình và không hề liên quan đến năm nghi phạm da màu đã bị bắt.
Từ đây, vụ án The Central Park Five (tên gọi khác của vụ án) khép lại, những thanh niên oan ức kia được trả tự do. Tuy nhiên, tòa án thành phố New York vẫn phủ nhận mọi hành vi sai trái trong quá trình điều tra.
 |
| Phân biệt chủng tộc là vấn đề nhức nhối ở nước Mỹ. |
Khi chuyển thể vụ án lên phim, tập 1 When they see us mô tả lại thực trạng tàn khốc của năm thanh niên da màu trẻ phải chịu trong 24 giờ bị bắt giam, không được ăn uống, không được tắm rửa và bị bức cung khi không có sự quan sát của người giám hộ.
Dù liên tục phủ nhận những cáo buộc tàn ác dành cho mình, những gì họ nhận lại được chỉ là những lời miệt thị, xúc phạm nhân phẩm từ những con người tự cho mình là "nhân danh công lý".
Để không phải tiếp tục chịu đựng sự hành hạ, những đứa trẻ da màu bị ép buộc phải thừa nhận rằng mình phạm tội. Phân cảnh phiên tòa khi những đứa trẻ lần lượt phải cúi đầu khiến khán giả xúc động.
Tông màu phim u ám thể hiện sự buồn bã, đau khổ và bế tắc của những nhân vật chính cùng gia đình họ. Không thiếu những cảnh cận cho thấy rõ đôi mắt bất lực của nhân vật nhìn về tương lai vô định phía trước. Cùng với đó là những cuộc đối thoại một chiều, luôn kết thúc bằng sự tổn thương sâu sắc cho mỗi đứa trẻ da màu.
Bộ phim tiếp tục với chuỗi ngày kinh khủng trong ngục tù và ngay cả khi đã được trả tự do, những đứa trẻ ấy vẫn tiếp tục phải đối diện với trại giam tàn nhẫn của cuộc đời. Thứ kìm hãm chúng đến với những mơ ước tương lai không phải là bốn bức tường lạnh ngắt, mà là ánh nhìn e ngại, kỳ thị, định kiến từ chính những người xung quanh.
Tác phẩm cũng gây chú ý khi nhận được sự bảo trợ của những nhân vật nổi tiếng như bà hoàng truyền thông Oprah Winfrey, Jonathan King, Jeff Skoll, Jane Rosenthal và Berry Welsh trong khâu sản xuất, phát hành.
When they see us là bộ phim mang đậm tính nhân văn, có chiều sâu trong nội dung, thể hiện được tiếng nói đấu tranh mạnh mẽ của những phận người bị đối xử bất công trong xã hội Mỹ một thời.
