Đầu năm ngoái, một nhóm các nhà nghiên cứu đã thả ba xác cá sấu xuống vịnh Mexico ở độ sâu hơn 1,6 km. Mục đích là để xem những con vật nào sẽ xuất hiện để ăn chúng.
Khi cá voi chết và những khúc gỗ lớn rơi xuống đáy vịnh, "một loạt các loài được tìm thấy trên chúng mà không được phát hiện ở bất cứ nơi nào khác trên đại dương", Craig McClain, nhà sinh vật học biển sâu ở Louisiana, cho biết.
Theo New York Times, loài cá sấu có niên đại từ kỷ nguyên Mesozoi, khi biển chứa đầy những loài bò sát biển khổng lồ. Khi những loài bò sát này chết, hóa thạch cho thấy động vật ăn xác thối đã dọn dẹp chúng.
Bữa ăn béo bở
Vì vậy, Tiến sĩ McClain và nhóm của ông đã đưa ra giả thuyết rằng các sinh vật đại dương độc đáo có thể đang chờ đợi bữa ăn cá sấu.
"Chúng tôi tự hỏi nếu chúng tôi thả cá sấu xuống, chúng tôi có thể khôi phục các loài khoa học chưa từng biết tới - những loài cổ xưa và tàn lụi thời bò sát biển thống trị đại dương hay không. Chúng ta có thể khám phá ra một động vật cổ đại không?", ông nói.
 |
| Cá sấu được tìm thấy trong môi trường sống ven biển từ Texas đến Nam Carolina và đôi khi chúng còn mạo hiểm vào vùng nước mặn. Ảnh: Alamy. |
Nghiên cứu được công bố vào tháng trước trên PLOS ONE không chỉ tìm thấy một loài mới phát triển mạnh trên xương cá sấu, mà còn tiết lộ những điều ngạc nhiên về mạng lưới thức ăn nằm sâu bên dưới vịnh Mexico, bao gồm cả việc carbon từ bề mặt Trái Đất được tái chế trong đại dương.
Thông thường, phòng thí nghiệm của Tiến sĩ McClain nghiên cứu cách các sinh vật biển sâu ăn cây bị cuốn vào đồng bằng Mississippi. Nhưng họ bắt đầu tự hỏi chuyện gì đã xảy ra với cá sấu.
"Có ba con vật bơi sau nhà tôi ở bến cảng. Điều đó khiến phòng thí nghiệm của tôi suy nghĩ về cá sấu nói chung như một loại thức ăn tiềm năng", Tiến sĩ McClain nói.
Cá sấu được tìm thấy trong môi trường sống ven biển từ Texas đến Nam Carolina, và đôi khi chúng mạo hiểm vào vùng nước mặn. Khi chúng chết, một số chìm xuống đại dương sâu thẳm.
Vì cá sấu được bảo vệ ở Louisiana, nhóm của nhóm Tiến sĩ McClain đã làm việc với các quan chức nhà nước để có được ba xác cá sấu. Họ đã chọn ba địa điểm xung quanh hẻm núi Mississippi dưới đáy biển và hạ từng xác từ con tàu lên một cái giỏ, hay "thang máy đáy nước".
Nhóm nghiên cứu đã để lại những con cá sấu vùi trong bùn sâu. Khi họ đưa một thiết bị hoạt động từ xa trở lại một ngày sau đó để kiểm tra một trong những xác chết, họ đã bị sốc.
Tiến sĩ McClain và các đồng nghiệp của ông đã đoán rằng việc giấu xác cá sấu sẽ khiến những động vật ăn xác thối gặp khó khăn, thậm chí không thể tìm thấy chúng. Nhưng xác con cá sấu bị hàng loạt động vật giáp xác ăn xác thối, một loài giáp xác có kích thước bằng quả bóng bầu dục, bu quanh. Chúng chui được dưới da cá sấu bằng cách nhai qua những điểm mềm hơn dưới nách.
Lộ diện các loài bí ẩn
Đó không phải là bất ngờ duy nhất. Tám ngày sau khi được thả xuống, một con cá sấu khác đã bị mất tích. Nhóm của Tiến sĩ McClain ban đầu nghĩ rằng họ đã nhớ sai địa điểm cho đến khi họ tìm thấy dấu kéo lê. Con cá sấu nặng 20 kg bị kéo xa 9 m với sợi dây bị cắt đứt.
"Điều đó hoàn toàn khiến chúng tôi chết lặng", Tiến sĩ McClain cho biết. Ông cho rằng con cá sấu có lẽ đã bị một con cá mập sáu mang hoặc cá mập Greenland kéo đi.
"Đó là hai con cá mập duy nhất đạt được chiều dài đủ lớn và sống đủ sâu trong vịnh Mexico", ông nói.
 |
| Hai con cá sấu nằm trên sân golf ở Avondale, Los Angeles năm 2016. Ảnh: AP. |
Con cá sấu cuối cùng cũng phủ đầy động vật ăn xác thối. 51 ngày sau khi được đặt xuống, nó bị róc thịt hoàn toàn sạch sẽ. Phần xương được bao phủ bởi loài "giun thây ma" Osedax.
Tiến sĩ McClain cho biết loài Osedax khác cũng ăn sâu vào xương của xác cá voi nhưng những con giun này là loài đầu tiên được biết đến ở vịnh Mexico và đại diện cho một loài mới đối với khoa học.
Nghiên cứu bổ sung có thể chứng minh liệu những con giun zombie này có phải là kẻ thống trị kỷ nguyên Mesozoi chuyên ăn các loài bò sát chết trong đại dương hay không. Hiện tại, nghiên cứu có khả năng tiết lộ điều gì đó về vai trò của cá sấu trong việc nuôi sống các sinh vật biển khác.
Đáy đại dương không có ánh sáng Mặt Trời, ngăn cản quá trình quang hợp duy trì hầu hết hệ sinh thái. Vì vậy, động vật sống trong sa mạc dưới đáy biển phụ thuộc vào carbon từ các sinh vật phân rã từ trên cao.
"Điều mà chúng tôi thấy thực sự thú vị là cá sấu có thể là nguồn thức ăn và một nguồn thực phẩm được tiếp cận nhanh chóng và có thể xâm nhập vào mạng lưới thức ăn dưới biển sâu bằng nhiều cách khác nhau. Loài giáp xác. Giun. Cá mập", Tiến sĩ McClain cho biết.
Nói cách khác, khi một con cá sấu rơi xuống đại dương sâu thẳm, nó phát ra âm thanh: Tiếng chuông báo giờ ăn tối.
