Khoảng 10 - 20 năm trước - thời điểm sau Chiến tranh Lạnh - nước Nga hậu Xô Viết phải đối mặt với làn sóng suy thoái nhân khẩu học. Đến hôm nay, thế hệ ít ỏi sinh ra vào những năm đầu thập kỷ 1990 lại bước vào độ tuổi sinh đẻ và kéo theo một cuộc khủng hoảng mới.
Theo Phó Thủ tướng Nga Tatyana Golikova, trong 8 tháng qua, xu hướng giảm dân số tự nhiên của Nga rất đáng lo ngại. Tính tới đầu năm nay, số người dân Nga đã giảm gần 92.000 người, còn từ tháng 8/2018 - giảm 170.500 người.
Nước Nga đã thất bại trong việc cải thiện tình hình nhân khẩu học, trong đó tỷ lệ những bà mẹ tử vong và những người nghiện rượu bia không thuyên giảm, bất chấp mọi biện pháp khuyến khích sinh đẻ đã được tung ra từ hỗ trợ tài chính cho bà mẹ sinh con đầu lòng đến giảm thuế cho các gia đình đông con.
 |
| Nam giới Nga cần loại bỏ lối sống không lành mạnh để giúp cải thiện tình hình nhân khẩu học. Ảnh: TASS. |
Chính phủ đau đầu
Hãng tin RIA Novosti vào tháng 1 dẫn số liệu của cơ quan thống kê quốc gia Nga Rosstat cho biết trong năm 2018, nước Nga đã bị "bốc hơi" 87.000 người. Cụ thể, dân số Nga vào thời điểm tháng 1/2019 là khoảng 146.793.000 người, trong khi tháng 1/2018 có tới 146.880.000 người. Trước đó, lần gần nhất quốc gia này bị sụt giảm dân số là vào năm 2008.
Một trong những lý do đơn giản là tất cả phụ nữ có thể sinh thì đã sinh con rồi. Số này khoảng 35 triệu người, chỉ trừ những trường hợp muốn hưởng trợ cấp của nhà nước cho đứa con tiếp theo mới tiếp tục sinh con.
Nga phải chấp nhận thực tại không có nhiều phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ trong số các công dân của họ, trừ khi những phụ nữ di cư ở độ tuổi sinh con đến nước Nga.
Trên thế giới, ngoại trừ những nước nghèo nhất, phụ nữ đang sinh con muộn hơn và số lượng con cũng ít đi. Sinh con sớm hay gia đình đông con được coi như hình thức "hưởng an sinh xã hội của cha mẹ khi về già".
Nga vẫn còn 2 lựa chọn để cải thiện tình hình nhân khẩu học tự nhiên. Một là khuyến khích những người có thể sinh con tiếp tục sinh đẻ. Hai là giảm tỷ lệ tử vong ở tất cả các nhóm dân số, đặc biệt là đối với nhóm người có tỷ lệ tử vong cao.
Tổng thống Vladimir Putin đã nêu ra một loạt biện pháp nhằm khuyến khích các gia đình Nga như hỗ trợ tài chính cho các gia đình sinh con; giảm thuế cho các gia đình sinh nhiều con; hạ lãi suất các khoản vay thế chấp đối với những gia đình có con nhỏ, đặc biệt để mua nhà hoặc xây nhà trên đất của mình; giảm thuế cho các nhà đầu tư xây dựng nhà ở xã hội, trường học, nhà trẻ, trường mẫu giáo,…
 |
| Phụ nữ các nước phát triển hiện nay có xu hướng ngại sinh con. Ảnh: TASS. |
Rượu bia, ma túy và sức khỏe nam giới
Ngoài vấn đề an sinh xã hội, nam giới là một yếu tố quan trọng. Một trong những nguyên nhân khiến tình hình nhân khẩu học của Nga trở nên tồi tệ là số nam giới tử vong ngày càng tăng.
Việc lạm dụng rượu bia là một trong những nguyên do hàng đầu. Ngoài ra, họ cũng đối mặt với một vấn đề toàn cầu khác nữa là "suy giảm tinh trùng". Vấn đề này đã được đưa ra thảo luận tại các cuộc họp của chính phủ Nga.
Ở miền Bắc phát triển của Nga, số lượng tinh trùng ở nam giới đã giảm 52,4% trong vòng 40 năm qua. Theo dữ liệu từ Hiệp hội Y khoa Andrology Mỹ, lượng tinh trùng đã giảm từ 99 triệu/ml tinh dịch xuống còn 47 triệu/ml tinh dịch. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng thụ thai một đứa trẻ, ngay cả khi họ muốn có nó.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), những người đàn ông có ít hơn 40 triệu tinh trùng/ml tinh dịch, khả năng thụ thai đứa trẻ bị hạn chế và ở nồng độ dưới 15 triệu tinh trùng/ml tinh dịch thì việc thụ thai tự nhiên là hoàn toàn không thể.
Nước Nga đã đưa chỉ số này về sức khỏe của nam giới vào danh sách các tiêu chí để đánh giá chất lượng công việc của chính quyền khu vực.
Ngoài ra, trên thế giới đàn ông thường có tuổi thọ thấp hơn phụ nữ. Ở Nga, khoảng cách này cao khủng khiếp, tới 12 năm. Lý do cho điều này khá nhiều, có thể liên quan đến bia rượu, ma túy, tai nạn giao thông hoặc phạm tội.
Tỷ lệ người dân hút thuốc đã giảm, nhưng vẫn đạt gần 30% dân số ở các nước phát triển. Ở Nga con số này còn cao hơn.
Nga có tỷ lệ giết người cao so với các nước châu Âu và có "dân cư nhà tù" cao nhất, với tỷ lệ 418/100.000 người dân (chủ yếu là nam giới). Tỷ lệ này ở châu Âu trung bình là 102. Ngoài ra, tỷ lệ tử vong trong các nhà tù của Nga cũng cao nhất châu Âu.
