NSƯT Minh Châu: ‘32 triệu một phim vẫn chưa đủ tiền đổ xăng’

Thời gian qua, bộ phim về đề tài gia đình Bánh đúc có xương của đạo diễn Đặng Thái Huyền đã thu hút sự chú ý và nhận được nhiều tình cảm của khán giả truyền hình khi được chiếu trên khung giờ vàng phim Việt trên kênh VTV1. Một trong những yếu tố tạo nên thành công cho bộ phim chính là diễn xuất của dàn diễn viên kỳ cựu, trong đó, không thể không kể tới vai bà Thiện của NSƯT Minh Châu - một tuýp nhân vật hoàn toàn khác với hình dung của người hâm mộ về người nghệ sĩ này.

Hẹn gặp bà Thường của Bí thư tỉnh ủy để giải đáp thắc mắc nơi công chúng về sự lột xác ngoạn mục trong phim mới, người viết hoàn toàn bất ngờ trước nhan sắc không tuổi và phong cách sành điệu của người nghệ sĩ đã gần bước sang tuổi 60. Nhận lời khen của người đối diện vì sự tươi trẻ, rạng rỡ, bà cười bảo, so với các bạn trong lớp diễn viên điện ảnh thời ấy, bà chưa từng được liệt vào "hàng người đẹp". Hơn nữa, với nghệ sĩ Minh Châu, cái đẹp không chỉ đơn giản là thứ đập vào mắt người nhìn mà còn là sự tổng hòa của nhiều yếu tố. 

Lo cho nhân vật từ cái quần, cái áo 

Chia sẻ về vai diễn ấn tượng nhất nhì phim, nghệ sĩ Minh Châu cười bảo, bản thân bà cũng cảm thấy ngạc nhiên trước hiệu ứng và sự thành công của nhân vật. Bây giờ ra đường, ai cũng nhìn bà, chỉ trỏ rồi cười ngả nghiêng. Thậm chí, có người còn thay tên đổi họ cho bà thành bà Thiện. "Với người nghệ sĩ như tôi, có được một chút thành công như vậy, được khán giả yêu mến và chấp nhận là niềm vui sướng, hạnh phúc vô bờ bến. Tình cảm của công chúng trở thành động lực để tôi tiếp tục làm việc, cống hiến hết mình với nghề" - NSƯT Minh Châu sẻ chia.

Ít ai biết, Minh Châu từng đắn đo rất nhiều, thậm chí đã từ chối vai diễn này. Bởi trước đây, bà từng đóng những vai như người chiến sĩ cách mạng Nguyễn Thị Minh Khai trong bộ phim cùng tên hay trưởng ban kiểm tra Đảng trong Bí thư tỉnh ủy… Những tuýp nhân vật đó đã đóng đinh trong tiềm thức của người xem về hình ảnh của Minh Châu và giờ đây, khi trải nghiệm với một vai diễn có tính cách, hoàn cảnh sống hoàn toàn khác, thuộc tầng lớp văn hóa thấp của xã hội, bà phải suy nghĩ rất nhiều. Cuối cùng, nhận được sự động viên của Đặng Thái Huyền, cộng với việc nữ đạo diễn này đồng ý để nghệ sĩ thay đổi từ hình tượng cho tới ngoại hình, tính cách của “bà Thiện”, thậm chí thêm đất diễn cho nhân vật, NSƯT Minh Châu đã gật đầu đồng ý.

Để chuẩn bị cho sự xuất hiện của nhân vật, tự Minh Châu đã phải đi tìm, mượn và lo trang phục. Bà muốn, hình thức sẽ góp phần làm bật lên tính cách của nhân vật Thiện. Thay vì chiều theo ý tưởng của đạo diễn, để người đàn bà này xuất hiện với mái tóc giả búi, ăn mặc quê mùa, Minh Châu lợi dụng tình tiết bà Thiện có cô con gái ở Hàn Quốc để biến gu thời trang của nhân vật trở nên ấn tượng hơn, phù hợp với tính cách đồng bóng của người phụ nữ nhiều chuyện, mê tiền nhưng văn hóa thấp, gu thẩm mỹ kém. NSƯT kể, ngay ngày đầu tiên tới trường quay, cả đoàn đã cười lăn cười bò vì tạo hình của nhân vật và khẳng định, không cần diễn nữa vì chỉ cần nhìn cũng biết bà Thiện đây rồi.

Ở nhà, Minh Châu có một tủ quần áo riêng để phục vụ cho nhân vật. Chiếc quần ấn tượng của bà Thiện, mà chỉ cần nhìn thấy cái ống quần phe phẩy, người hâm mộ đã đoán ngay ra sự xuất hiện của người đàn bà chuyên lọc lừa, là do một người bạn Minh Châu tặng. Khi nhận được món quà này, bà thực sự không biết mình sẽ mặc khi nào. Rồi một ngày đẹp trời, cầm trong tay kịch bản của Bánh đúc có xương, bà biết, đây chính là trang phục dành cho bà Thiện.

Đối với một người diễn viên như bà, vai nào cũng phải trải nghiệm. Bản thân bà cũng muốn khai quật tất cả khả năng của bản thân, qua đó, cống hiến hết mình cho nghệ thuật và khán giả. Về việc đòi thay đổi nhân vật, Minh Châu chia sẻ, nếu như một diễn viên làm việc theo kiểu “ăn sẵn”, không thích động não, họ cứ thế diễn theo kịch bản. Nhưng với người “tham lam” và luôn đau đáu với nghề với từng vai diễn đồng ý tham gia như bà, sẽ luôn tìm tòi và phát triển nhân vật. Lúc nhận kịch bản, bà cũng luôn đòi bản đầy đủ để biết được mối quan hệ của nhân vật do mình thủ vai với các nhân vật khác, đồng thời khám phá đời sống của các nhân vật trong phim, thay vì chỉ đọc những phân đoạn của mình.

Nghề diễn chưa ráo mồ hồi đã hết tiền

Nhiều năm gắn bó với nghiệp diễn, Minh Châu bảo, bà có quá nhiều kỷ niệm nhưng có một chuyện cả đời này không bao giờ quên. Đó là khi đi làm phim với Người thừa với người Pháp, vừa thực hiện cảnh quay cuối cùng trong phim, Minh Châu được tất cả đoàn làm phim mở rượu sâm-panh chúc mừng.

Liên tiếp những tiếng bật nút chai và tràng vỗ tay không ngớt, cả ê-kíp thực hiện người nước ngoài đều nâng ly rồi lấy ngón tay chấm rượu lên má bà như một sự cảm ơn dành cho nghệ sĩ. Quá bất ngờ và xúc động trước tình cảm của mọi người, Minh Châu đã òa khóc. "Lần đầu tiên trong cuộc đời đi làm phim, tôi thấy sao mình được trân trọng đến thế. Đó là những cảm xúc không bao giờ quên được" - NSƯT Minh Châu chia sẻ.

Đam mê với nghiệp diễn là thế nhưng cũng có thời kỳ, Minh Châu dừng đóng phim, thậm chí định bỏ nghề. Bà bảo, sau một bộ phim mì ăn liền không thể từ chối được, cảm thấy không thoải mái và quyết định thôi. Bà không thích cứ kết hợp giữa diễn viên thị trường và diễn viên có nghề. Rồi sau 3 ba năm rời xa màn ảnh, NSƯT trở lại khi nhận được lời mời tham gia bộ phim Nguyễn Thị Minh Khai của đạo diễn Bạch Diệp.

Chia sẻ về chuyện làm phim ngày ấy - bây giờ, bà Thường của Bí thư tỉnh ủy bảo, bây giờ, đi làm phim không còn như ngày xưa. Trước đây, cả một đoàn phim như một gia đình, gắn bó với nhau cả nửa năm trời, ăn với dân, ngủ với dân. Lần nào cũng vậy, cứ chia tay với mọi người là khóc. Còn giờ cuộc sống quá hối hả, con người cũng không còn được như xưa. Đời sống làm phim thay đổi rất nhiều. Trước đây, diễn viên nhận được kịch bản trước cả nửa năm, một năm để nghiền ngẫm kịch bản, nghiên cứu nhân vật, thậm chí đi thực tế và trải nghiệm cuộc sống của nhân vật. Bây giờ, đạo diễn chuyển kịch bản trước chỉ 2 tuần đến một tháng, khiến người diễn viên làm việc một cách hối hả. Đây cũng chính là một trong những lý do khiến phim Việt giờ không sâu, bị khán giả chê trách.

Tuy nhiên Minh Châu cũng cho rằng, diễn viên bây giờ diễn rất thông minh và may mắn có nhiều điều kiện để học hỏi, tiếp xúc với truyền hình hơn thế hệ ngày xưa. Đối với những diễn viên không chuyên, họ chỉ có thể diễn những vai giống họ ở ngoài đời, còn khi được giao những vai có chiều sâu sẽ bị bật ra ngay. Bởi để diễn được những nhân vật có nội tâm phức tạp, sâu lắng, cần có thời gian trải nghiệm, va vấp mới có thể lột tả được hết.  

Nhắc tới chuyện nghề, nghệ sĩ Minh Châu cười bảo, bà chưa ráo mồ hôi trên phim trường đã "nhẵn túi". Lần đi làm phim ở Vĩnh Phúc, đóng suốt một năm trời, nhận được 32 triệu nhưng nguyên chi phí đi lại liên tục giữa Hà Nội - Vĩnh Phúc bằng ô tô, cát-xê chẳng đủ tiền xăng, chứ chưa nói tới chuyện nuôi sống mình. Vì thế, bà hay đùa, mình đi chơi phim chứ không phải đi làm phim.

"Nhiều lúc tôi vẫn bảo, làm cái nghề này, thứ nhất phải có chồng, bồ hoặc con nuôi rồi tự mình phải bươn chải nữa thì mới sống nổi.Tôi cũng cảm thấy rất tự hào vì tự nuôi được mình và con ăn học đàng hoàng" - NSƯT Minh Châu nói.

Không có ý định đi bước nữa

Nhà chỉ có hai mẹ con song nghệ sĩ Minh Châu vẫn đành lòng để con gái sang Mỹ du học. Hiện Kiều Linh - con gái bà - đang định cư tại New York và làm công việc kiểm toán. Bà bảo, công nghệ bây giờ hiện đại, thế giới trở nên rất gần. Bà vẫn có thể gọi điện nói chuyện, thậm chí nhìn thấy hình ảnh của con gái mỗi ngày. Người mẹ ấy tâm niệm, sẽ cố gắng dành cho con những điều gì tốt nhất có thể, để con ra biển lớn vùng vẫy, chiến đấu rồi dần tự lập, trưởng thành và khẳng định bản thân. Còn gặp phải đứa con bất hiếu, dù nó ở đâu cũng không quan trọng nữa.

Người nghệ sĩ nổi đình đám với phim Cô gái trên sông những năm 1980 chia sẻ, bà luôn dạy con phải thành thật và cố gắng hết mình. Chưa bao giờ nghệ sĩ Minh Châu xin xỏ, chạy vạy cho con điều gì. Bà bảo, Kiều Linh thiếu thốn tình cảm từ nhỏ, bởi bà theo đoàn đi đóng phim suốt nhưng rất tự lập, mạnh mẽ, cá tính và rất cứng đầu, thậm chí hơn cả mẹ. "Có lần tôi đi quay phim mấy tháng mới về, con gái nhớ mẹ quá nhưng khi thấy mẹ thì dỗi, quay mặt vào tường và khóc, thương lắm", bà kể.

Giải đáp thắc mắc về việc sao không sang Mỹ định cư với con gái, bà bảo, vẫn sang thăm con thường xuyên nhưng nếu phải sống hẳn ở đó thì không. Bởi ngoài những lúc đi làm, con gái cũng đi chơi, giao lưu với bạn bè, sẽ có những lúc "bỏ rơi" bà ở nhà nên bà thích cuộc sống ở Việt Nam hơn. Lúc không theo đoàn, Minh Châu thường đi cà phê với bạn bè, chơi thể thao để giải tỏa hay đi học tiếng Anh để trau dồi kiến thức và tránh lão hóa.

Trước câu hỏi của người viết về việc đi bước nữa, người đàn bà đẹp của làng điện ảnh cười bảo, nghề của bà rất khó mang lại hạnh phúc cho người khác. Vừa lãng mạn, vừa có cái tôi quá lớn, lại luôn đau đáu và muốn cháy hết mình với nghề nên sẽ không chịu được sự quản lý, gò bó và cũng không thể chăm lo cho gia đình như những người phụ nữ khác. 

Theo Minh Châu, phải là một người vô cùng đàn ông, mạnh mẽ, thông minh nhưng lại cực kỳ rộng lượng, biết chia sẻ mới có thể đồng hành với phụ nữ làm nghề diễn viên. Trong cuộc đời, bà nghĩ mình đã gặp được một người đàn ông như thế - chính là người bạn khác giới của bà bây giờ. Song có lẽ, cứ làm bạn như thế sẽ tốt hơn.