Các cặp đôi có chồng bị bất thường, khiếm khuyết về tinh trùng, trên thế giới và cả Việt Nam có hai xu hướng: cố gắng chữa nhờ vào kỹ thuật hiện đại giúp cho những người có ít tinh trùng, tinh trùng yếu vẫn có thể thụ tinh trong ống nghiệm; hoặc tới ngân hàng để xin tinh trùng.
Tinh trùng hiến tuyệt đối phải vô danh
Tiến sĩ Nguyễn Mạnh Hà, Trưởng bộ môn Mô - Phôi, Đại học Y Hà Nội; Phó Giám đốc Trung tâm Hỗ trợ sinh sản và Công nghệ mô ghép cho biết việc xin - cho tinh trùng là một hành động ý nghĩa.
Đây là một trong những cơ sở được phép tiếp nhận tinh trùng hiến và hỗ trợ các ca xin tinh trùng để có con.
Tuy nhiên, ngay với bản thân người nhận vẫn còn tồn tại nhiều e ngại. Trước hết là việc lo sợ bị đòi hoặc chia sẻ con. Nhiều cặp hiếm muộn sau khi nhận tinh trùng thường chọn cách chuyển chỗ ở, thay số điện thoại vì sợ người hiến sẽ tìm đến nhận con.
Về điều này, chuyên gia cho biết quy định cho và nhận tinh trùng, nguyên tắc rất quan trọng cần đảm bảo là người hiến phải bí mật, tự nguyện và vô danh.
Theo ông, sau khi hiến và thu được mẫu tinh trùng đảm bảo chất lượng, toàn bộ thông tin của người cho sẽ được xóa bỏ, mẫu tinh trùng được mã hóa bằng con số.
Trong trường hợp người nhận dẫn theo người hiến đến cơ sở y tế, họ cũng không được phép dùng ngay mẫu tinh trùng của người đó để thụ thai. Khi đó, mẫu tinh trùng sẽ được đổi, thay thể bằng một mẫu ngẫu nhiên khác.
Do đó, đứa con sau khi được thụ thai thành công từ mẫu tinh trùng hiến tặng vĩnh viễn không thể biết được ai là người bố sinh học của mình, kể cả trong các trường hợp bắt buộc phải tìm huyết thống để chữa bệnh (ghép tạng, ghép tủy,…).
Chuyên gia chia sẻ một số trường hợp người đến hiến yêu cầu muốn biết người nhận là ai. Song theo quy tắc, các bác sĩ không thể tiết lộ. Thực tế, việc chọn mẫu tinh trùng để hỗ trợ sinh sản cho người nhận là ngẫu nhiên. Do đó, khả năng đòi con sau này sẽ không thể xảy ra.
 |
| Các mẫu tinh trùng hiến phải được kiểm tra kỹ lưỡng, đánh giá chất lượng trước khi cho người nhận. Ảnh: Duy Anh. |
Mối nguy khi cho - nhận tinh trùng chui
Việc cho - nhận tinh trùng phải được thực hiện với những quy định về pháp lý, chuyên môn rõ ràng. Trong đó, người hiến tình nguyện và người nhận không được phép biết mặt nhau. Thực tế, nhiều cặp vợ chồng đã chấp nhận việc xin tinh trùng chui bằng cách quan hệ trực tiếp.
Lý do là muốn giảm chi phí, ngại thủ tục hoặc quá sốt ruột khi ngân hàng tinh trùng khan hiếm. Điều này sẽ kéo theo nhiều nguy cơ.
TS Hà cho biết việc quan hệ trực tiếp không phải lúc nào cũng “trăm phát trăm trúng”, nhất là trong trạng thái căng thẳng khi đi xin tinh trùng chui. Do đó, đây không phải là cách làm khôn ngoan.
Hành động này sẽ khiến cả hai bên đứng trước nguy cơ mắc các bệnh lây qua đường tình dục như nhiễm HIV và các bệnh truyền nhiễm khác cho người mẹ, thậm chí cả người chồng.
Thậm chí, điều này còn tạo cơ hội cho nhiều kẻ muốn lợi dụng phụ nữ để thỏa mãn nhu cầu xác thịt. Đặc biệt, việc cho, thậm chí bán tinh trùng tràn lan, không được kiểm soát sẽ dẫn tới nguy cơ nhiều đứa trẻ cùng cha được sinh ra, tăng nguy cơ lấy người cận huyết.
Để tránh các nguy cơ trên, chuyên gia khuyến cáo việc thụ tinh nên được thực hiện tại các trung tâm uy tín để đảm bảo đứa con được hình thành từ những tinh trùng khỏe mạnh nhất.
 |
| Tiến sĩ Nguyễn Mạnh Hà, Trưởng bộ môn Mô - Phôi, Đại học Y Hà Nội; Phó Giám đốc Trung tâm Hỗ trợ sinh sản và Công nghệ mô ghép . Ảnh: Việt Hùng. |
Nguy cơ hôn nhân cận huyết khó xảy ra
Một trong những lý do khiến ngân hàng tinh trùng luôn khan hiếm là tâm lý e dè, lo ngại về nguy cơ kết hôn cận huyết giữa những đứa con sinh ra do tinh trùng của cùng một người bố.
TS Hà khẳng định điều này có thể xảy ra nhưng rất khó ở một nước có dân số như Việt Nam. Thậm chí ở nước ngoài, mỗi người có thể hiến cho 5-6 người nhận.
Ở nước ta, quy định về cho và nhận tinh trùng rất rõ ràng. Những người hiến tặng tại trung tâm chỉ được phép cho một lần duy nhất. Tinh trùng của người cho cũng chỉ được sử dụng cho một người nhận. Vì vậy, chuyện hai đứa trẻ sinh ra cùng mẫu tinh trùng gặp nhau, kết hôn là rất khó.
Tuy nhiên điều này chỉ đảm bảo nếu việc cho và nhận được thực hiện tại các bệnh viện, trung tâm uy tín được cấp phép và có nguồn tinh trùng rõ nguồn gốc, chất lượng đã được sàng lọc cẩn thận.
