Lương y Phùng Tuấn Giang, Chủ tịch Viện nghiên cứu phát triển y dược cổ truyền Việt Nam, cho biết mặc dù nhãn cung cấp chất dinh dưỡng và chất chống oxy hóa nhiều hơn các loại trái cây như quả mọng, cam, kiwi hoặc xoài, loại quả này cũng là nguồn cung cấp một số polyphenol, vitamin C, vitamin nhóm B, magie, kali và phospho.
Chất chống oxy hóa hơn cam, kiwi, xoài
Theo đó, nhãn có chứa chất chống oxy hóa như polyphenol, có tác dụng chống lại các gốc tự do, viêm nhiễm, nhiễm trùng và stress oxy hóa.
Một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Molecules đã xác định 4 polyphenol và flavonoid có hàm lượng cao nhất trong quả nhãn đó là axit gallic, ethyl gallate, corilagin và axit ellagic.
Nhãn còn chứa các hợp chất hoạt tính sinh học như anthocyanins, corilagin, axit methylgallic, flavone glycoside, quercetin và kaempferol.
Không chỉ sử dụng dưới dạng quả tươi, y học cổ truyền còn sử dụng nhãn làm thuốc với tên gọi long nhãn hay long nhãn nhục, là cùi nhãn sấy khô.
Theo ghi chép trong y văn cổ Trung Quốc, Lý Thời Trân (y gia nổi tiếng thời nhà Minh), coi quả nhãn là một loại thuốc bổ tự nhiên và gọi nó là “vua của các loại trái cây”.
 |
| Một số người không nên ăn “vua của các loại trái cây”. |
Mặc dù công dụng chữa bệnh của long nhãn còn chưa được y học hiện đại nghiên cứu nhiều nhưng y học cổ truyền đã sử dụng long nhãn để chữa các chứng bệnh như: Đau và sưng, đau dạ dày, chữa rắn cắn (hạt nhãn), mệt mỏi, suy nhược thần kinh, mất ngủ, căng thẳng, giảm trí nhớ và nhận thức…
Theo lương y Phùng Tuấn Giang, nhãn là loại trái cây an toàn nhưng sử dụng lượng vừa đủ sẽ nhận được nhiều lợi ích đối với cơ thể. Mỗi ngày, chúng ta có thể ăn khoảng 200-300 g nhãn, nếu ăn quá nhiều có thể bị nóng (nhãn có tính ấm), mất cân bằng âm dương trong cơ thể.
Ai không nên ăn nhãn?
Vào tháng 7-8 hàng năm là mùa nhãn chín rộ, lương y Phùng Tuấn Giang cho rằng đây là thời điểm chúng ta có thể thưởng thức nhãn tươi ngon nhất.
Vì có hương vị thơm ngon nên nhãn thường được sử dụng một cách đơn giản là tách vỏ, ăn phần cùi trắng mọng nước mà không cần chế biến.
Tuy nhiên, chúng ta có thể biến tấu các món ăn khác từ nhãn tươi như làm thạch, mứt, trà thảo mộc…
Cùi nhãn còn được bóc tách cẩn thận, khéo léo, sấy khô tạo thành vị thuốc long nhãn nhục trong y học cổ truyền.
Long nhãn là vị thuốc quan trọng trong các phương thuốc bổ khí huyết, dưỡng tâm, kiện tỳ, an thần với liều dùng mỗi ngày từ 6 đến 18g.
Không chỉ vậy, vị thuốc long nhãn còn xuất hiện trong công thức các món ăn bài thuốc như món tiềm, yến chưng, chè dưỡng nhan…
Ngoài việc ăn phần cùi trắng, hạt và vỏ nhãn còn được sử dụng để làm các sản phẩm tẩy rửa thiên nhiên như dầu gội đầu, nước rửa bát. Vỏ và hạt đã được chứng minh là có hàm lượng chất chống oxy hóa cao.
Tuy nhiên lương y Phùng Tuấn Giang cho biết, trong quá trình khám, bốc thuốc cho nhiều người ông luôn nhận được câu hỏi, bà bầu có được ăn nhãn không.
Trả lời câu hỏi này, lương y Phùng Tuấn Giang cho biết nếu sử dụng lượng vừa đủ trong ngày, nhãn sẽ đem đến cho phụ nữ có thai những tác dụng như nâng cao sức khỏe, cải thiện tiêu hóa, bổ sung vitamin…
Tuy nhiên, nếu mẹ bầu ăn quá nhiều nhãn cùng lúc và ăn liên tục nhiều ngày sẽ có thể bị nóng, gây ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi, thậm chí là xuất huyết và gây sảy thai.
Đặc biệt, không nên ăn nhãn trong thời điểm mẹ bầu có dấu hiệu dọa sảy thai, mắc tiểu đường thai kỳ, tăng huyết áp, đang bị dị ứng mẩn ngứa.
Ngoài ra, các chuyên gia cũng nhấn mạnh, người bệnh tăng huyết áp, gan nhiễm mỡ cũng không nên ăn nhãn. Bởi tương tự xoài hay mít, nhãn cũng là loại quả người bị bệnh tăng huyết áp không nên ăn vì trong những loại quả này có tính nhiệt cao, nếu ăn vào sẽ gây áp lực cho tim mạch, dẫn đến tăng huyết áp, không tốt cho sức khỏe.
Bên cạnh đó, người béo phì nên ăn ít nhãn. Lý do là bởi, nhãn có nhiều chất chất xơ và dinh dưỡng. Nếu người béo phì ăn nhiều nhãn, lượng đường trong quả này tích tụ trong cơ thể, sẽ gây ra béo phì nặng hơn.
Ngoài ra, do quả nhãn có tính ôn nên người béo phì ăn nhãn sẽ gây nóng trong người, mụn nhọt nhiều hơn.
