TS.BS Nguyễn Ngọc Minh, giảng viên bộ môn Tai - Mũi - Họng, Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch (TP.HCM), chia sẻ đến hiện tại, tỷ lệ chính xác về hậu Covid-19 trên từng loại di chứng chưa có số liệu cụ thể.
Trong quá trình tư vấn cho bệnh nhân về di chứng hậu Covid-19, ông đã một số tình trạng điển hình sau:
Ho
Ho xuất tiết đàm nhớt, ho dai dẳng hậu Covid-19 là triệu chứng hậu Covid-19 thường gặp nhất trong số các bệnh nhân được bác sĩ Minh thăm khám.
Biểu hiện ho cũng rất đa dạng, từ ho rải rác từng tiếng trong ngày đến ho sặc sụa, chảy nước mắt và kéo dài từ ngày này qua ngày khác. Đối tượng gặp triệu chứng này cũng đa dạng, từ người lớn có bệnh nền, bệnh đường hô hấp (lao phổi, phổi tắc nghẽn mạn tính, thuốc lá...) đến người trẻ tuổi.
"Nhóm trẻ tuổi gặp tình trạng ho hậu Covid-19 chiếm ưu thế hơn", TS Minh nói.
Đau nhức
Đây là triệu chứng hậu Covid-19 thường gặp đứng thứ 2, sau ho. Các biểu hiện bệnh là đau lưng, đau mỏi xương khớp, ê ẩm khắp người như vừa vận động nặng hay ngã.
Đặc biệt, triệu chứng này xảy ra ở bất cứ lứa tuổi nào mà trước đây chưa từng gặp, khiến công việc và sinh hoạt gặp trở ngại. Tình trạng đau nhức lúc đầu mơ hồ, lâu dần càng rõ rệt hơn, gây cảm giác mệt mỏi, chán nản, lười vận động.
 |
| Đau vai và cánh tay là biểu hiện hậu Covid-19 khiến người mắc khó chịu, bị ảnh hưởng nhiều đến sinh hoạt và làm việc. Ảnh: Perimeterorthopaedics. |
Hay quên, sa sút trí nhớ
Tình trạng này xảy ra sau khi loại trừ những nguyên nhân như mất ngủ, mệt mỏi, suy nghĩ quá nhiều mà đột ngột quên. Ví dụ, trong thoáng chốc bạn quên mất tên một người hay địa điểm nào nào đó, sau đó không cách nào nhớ ra được cái tên này dù rất quen thuộc.
"Tình trạng rối loạn trí nhớ này không nghiêm trọng như bệnh Alzheimer, mức độ tương đối nhẹ, thoáng qua bất chợt. Các tài liệu thế giới gọi là sương mù não, tức trên vỏ não như có lớp sương mù", TS Minh phân tích.
Rối loạn tiêu hóa
Rối loạn tiêu hóa hậu Covid-19 được xác định khi đã loại trừ tiền sử bệnh rối loạn đại tràng, bệnh đường ruột, dạ dày trước đây. Người mắc có thể gặp cơn đau dạ dày bất ngờ, không liên quan chế độ ăn uống hay dùng chất kích thích.
Người bệnh sẽ khó chịu vì tiêu hóa kém, sau nhiều ngày thì bất chợt hết mà không tìm thấy nguyên nhân nào cụ thể.
 |
| Một số người có thể gặp di chứng hậu Covid-19 nặng, nhất là người có bệnh nền phải điều trị ICU giai đoạn cấp. Ảnh minh họa: Duy Hiệu. |
Mệt mỏi, hụt hơi
Theo TS Minh, sau khi khỏi Covid-19, nhiều người than mệt, không có sức làm việc, hụt hơi khi gắng sức. Tình trạng này thường xảy ra ở người trẻ. Dấu hiệu này rõ rệt hơn ở có bệnh nền tim mạch, hô hấp.
Rối loạn tâm lý
Các rối loạn tâm lý, trầm cảm hay stress hậu Covid-19 cũng là biểu hiện thường gặp ở một số người, nhất là lao động trẻ. Tuy nhiên, việc xác định mức độ trầm cảm, stress hay rối loạn tâm lý hậu Covid-19 hiện còn nhiều khó khăn do tình trạng này không mang tính chất cụ thể và khó xác định.
Rối loạn tâm lý có thể do sợ bệnh khi thấy ca mắc nặng, tử vong hay nhiều người gặp di chứng hậu Covid-19. Ngoài ra, với người trẻ, biểu hiện tâm lý có thể đến khi họ bị tổn thất về kinh tế, mất việc làm, thu nhập bị ảnh hưởng do Covid-19.
Làm gì để vượt qua?
TS.BS Nguyễn Ngọc Minh cho rằng người bệnh cần tỉnh táo xác định bản thân đang gặp tình trạng gì, kéo dài bao khi và biểu hiện này xuất hiện khi nào kể từ lúc khỏi Covid-19.
Theo các nghiên cứu, một số di chứng xuất hiện thoáng qua rồi biến mất. Lúc này, người bệnh hồi phục sức khỏe và cuộc sống trở về nhịp bình thường, các chức năng cơ quan không bị ảnh hưởng.
Tuy nhiên, cũng có những biểu hiện nặng, khó cải thiện hoặc gần như không thể hồi phục như giảm thính lực.
"Giảm thính lực là di chứng nặng, khả năng hồi phục không đơn giản. Ngoài ra, mất trí nhớ thường xuyên cũng ảnh hưởng chức năng não", TS Minh nói.
Chuyên gia này cho rằng với Covid-19, sức đề kháng của cơ thể từ chế độ ăn uống, thể thao và tinh thần lạc quan có vai trò quan trọng. Ông nhấn mạnh mặc dù lạc quan là liều thuốc tinh thần tốt cho miễn dịch và thần kinh, giúp cơ thể đủ sức chiến đấu với mọi loại bệnh tật.
