 |
TuneCore - đơn vị phân phối, xuất bản và cấp phép nhạc kỹ thuật số độc lập có trụ sở ở Brooklyn, New York - định nghĩa người quản lý (theo mô hình cá nhân) là một trong những nhân vật ảnh hưởng nhất tới sự nghiệp ca sĩ.
Quản lý được chia làm nhiều dạng: quản lý chuyên môn, quản lý truyền thông, quản lý tài chính... Nhưng cũng có một số quản lý đảm đương toàn bộ công việc này.
Mỗi ngày, họ phải xử lý mọi việc, từ thỏa thuận hợp đồng, lên lịch diễn, chiến lược hình ảnh, PR, ngoại giao với báo chí, đóng vai trò cố vấn hướng đi và chuyên môn nghề nghiệp.
Có nhiều ca sĩ chỉ làm việc với một quản lý trong suốt sự nghiệp, chẳng hạn như Neil Young và cộng sự Elliot Roberts. Trong khi số khác thường ngược lại.
Thu nhập của nghề quản lý ca sĩ
"Sẽ có hợp đồng liệt kê tất cả điều khoản thiết yếu để đảm bảo quyền lợi hai bên. Hợp đồng ràng buộc thường kéo dài từ 2 đến 5 năm, tùy thỏa thuận", TuneCore cho biết.
Thỏa thuận chính thức bằng văn bản không thể làm cho ca sĩ và người quản lý phù hợp hơn với nhau. Tuy nhiên, quá trình thảo luận có thể giúp cả hai suy nghĩ về chung một vấn đề. Ngoài ra, thỏa thuận sẽ giúp giảm thiểu khả năng xung đột trong tương lai.
Theo cách The Guardian viết, nếu chẳng may xảy ra tình trạng "cơm không lành, canh không ngọt", thì quan hệ giữa ca sĩ và quản lý được ví như cuộc hôn nhân trên bờ vực sụp đổ. Vụ kiện tụng giữa ban nhạc The Killers và quản lý nhiều năm trước được xem là điển hình.
 |
| Selena Gomez bên người quản lý tài năng của mình. Ảnh: Twitter. |
Nghệ sĩ và quản lý rất hạn chế nhắc đến vấn đề nhạy cảm là lương bổng. Thống kê do công ty việc làm ZipRecbeaner cung cấp là dựa trên mặt bằng chung ở thị trường Mỹ.
Theo số liệu mới nhất vào ngày 6/6, lương trung bình cho quản lý ca sĩ ở xứ cờ hoa là 109.905 USD/năm. Con số này tương đương 52,84 USD/giờ, 2.114 USD/tuần hoặc 9.159 USD/tháng.
"Quản lý cao nhất được ghi nhận có lương 400.00 USD/năm và thấp nhất là 17.000 USD/năm. Phần lớn mức lương dao động trong khoảng 41.000 USD-101.500 USD. Con số thay đổi theo từng năm cho thấy có nhiều cơ hội thăng tiến và tăng lương dựa trên trình độ kỹ năng, vị trí và số năm kinh nghiệm", ZipRecbeaner viết.
Công ty cũng công bố tên 10 thành phố có mức lương quản lý ca sĩ cao hơn mức trung bình trên toàn quốc. Đứng đầu danh sách là thành phố Santa Clara (bang California) - trên 109.905 USD.
Tạp chí Billboard tiết lộ người quản lý kiếm được 15-20% trên tổng thu nhập của ca sĩ. Dễ hiểu hơn, quản lý sẽ bỏ túi 10% trên cát-xê 100.000 USD của ca sĩ, 15% cho thu nhập trên 500.000 USD, 20% đối với mức cao hơn nữa. Đó là chưa kể lương cứng mà quản lý được nhận.
Với những bản hợp đồng từ 2 đến 5 năm, hoặc thậm chí hơn thế nữa, người quản lý có thể kiếm vài triệu USD là chuyện bình thường.
Hơn cả mối quan hệ công việc
Mối quan hệ giữa quản lý - ca sĩ vẫn luôn được báo chí khai thác, vì đây là chủ đề chưa bao giờ khiến công chúng ngừng quan tâm trong vài thập kỷ.
Trong bài báo Phía sau âm nhạc: Khi nghệ sĩ và quản lý nảy sinh vấn đề đăng trên The Guardian, tác giả nhận định rằng: "Xét cho cùng, quan hệ của nghệ sĩ với người quản lý vẫn là quan trọng nhất. Người quản lý phải bảo vệ, quan tâm và đấu tranh để có được lợi ích tốt nhất cho ca sĩ".
Quan điểm thể hiện rõ ở trường hợp của Britney Spears. Thực tế, người yêu nhạc toàn cầu đều biết xung đột dai dẳng giữa "công chúa nhạc pop" và cha ruột. Ông James Parnell Spears vẫn luôn muốn kiểm soát con gái. Theo People, nếu không nhờ quản lý Larry Rudolph đứng ra gánh vác mọi việc, có lẽ nữ ca sĩ đã không thể trụ vững.
Larry Rudolph gắn bó với Britney Spears từ 1998 - 2004 và 2008 đến nay. Anh từng tuyên bố sẽ không can thiệp vào đời tư của nghệ sĩ, nhưng với Spears, Rudolph khó đứng ngoài cuộc.
  |
Larry Rudolph đứng sau thành công và những thăng trầm của Britney Spears. Ảnh: Us Weekly. |
Hồi tháng 5/2019, Rudolph có dòng tâm sự gây chú ý: "Tôi không muốn cô ấy làm việc, ít nhất là cho đến khi cô ấy sẵn sàng cả về thể chất, tinh thần và niềm đam mê. Nếu thời điểm đó không trở lại thì cũng không có màn trở lại nào cả. Khi cô ấy muốn tái xuất, tôi sẽ ở đây cùng cô ấy. Và nếu cô ấy muốn nghỉ ngơi, tôi sẽ ở bên để phân tích cho cô ấy hiểu đó là ý tưởng hay ho hay tồi tệ".
Justin Bieber nổi tiếng sau khi đăng đoạn cover lên YouTube năm 12 tuổi, đó cũng là video giúp anh lọt vào "mắt xanh" của ông bầu Scooter Braun. Nhờ sự dẫn dắt của Braun, giọng ca người Canada đã trở thành ngôi sao âm nhạc hàng đầu.
Tại các buổi phỏng vấn, Bieber vẫn luôn ca ngợi Braun như người hùng trong đời anh. Năm 2019, nam ca sĩ lên tiếng bênh vực người quản lý tài năng khi Braun và Taylor Swift nảy sinh mâu thuẫn.
"Việc cô đem chuyện với Scooter Braun kể trên mạng xã hội và khiến mọi người ghét anh ấy thực sự không công bằng. Cô đang cố đạt được điều gì từ việc đăng đó vậy? Với tôi, có vẻ như cô muốn được cảm thông và cô cũng biết rằng khi đăng tải bài viết đó thì fan của cô sẽ 'khủng bố' Scooter", nam ca sĩ viết trên Instagram.
Chưa bàn đến ai đúng ai sai, nhưng cách Bieber đạp lên dư luận, chấp nhận bị người hâm mộ và bạn bè của Swift công kích dữ dội vì không ngừng nói tốt cho Braun, đã chứng minh nam ca sĩ với quản lý có sự gắn kết chặt chẽ.
Góc khuất phía sau mối quan hệ cộng sinh
Thế giới âm nhạc muôn hình vạn trạng, và khi góc khuất đen tối của giới ca sĩ - quản lý bị khui ra, khán giả đã có được góc nhìn đa chiều về nhiều khía cạnh trong mối quan hệ tưởng chừng như cộng sinh này.
Theo The Hollywood Reporter, chuyện nghệ sĩ đưa quản lý ra hầu tòa vì bất đồng trong chia chác lợi nhuận, vi phạm hợp đồng hoặc nguyên nhân khác, liên tục xảy ra.
Vào tháng 6/2017, Alyssa Milano đã đệ đơn kiện 10 triệu USD chống lại quản lý cũ Kenneth Hellie. Ca sĩ người Mỹ cáo buộc Hellie và công ty của anh, Hellie, Hoffer & Co., đã giả mạo chữ ký của cô trong các tài liệu tài chính, không thanh toán hóa đơn chi tiêu, chứng từ thuế, và thuyết phục cô đầu tư vào các doanh nghiệp xấu.
Milano nói rằng cô thiệt hại hàng triệu USD và mất nhiều mối quan hệ trong công việc. Giới quan sát nhận định rằng vụ này tương tự vụ kiện của Johnny Depp với người quản lý trong cùng năm.
Cũng vào năm 2017, Alanis Morissette tố cựu quản lý vi phạm nghĩa vụ ủy thác, chuyển đổi, gian lận và sơ suất khiến cô bị lừa 4,7 triệu USD.
 |
| Ca sĩ kiêm diễn viên Alyssa Milano bức xúc trước cách hành xử của quản lý cũ. Ảnh: Fox News. |
Nghệ sĩ trao quyền quản lý cho người thân không phải chuyện lạ. Trên thực tế, mô hình quản lý gia đình đã được ưa chuộng từ nhiều thập kỷ nay. Song, cách vận hành này được xem là con dao hai lưỡi, nảy sinh nhiều bất cập.
Giới thạo tin cho biết Beyoncé cũng dừng hợp tác với cha đẻ vì phát hiện bị ông trộm đồ. Siêu sao âm nhạc đã rất khó khăn để đưa ra quyết định này.
Năm Aaron Carter 16 tuổi, bố mẹ anh ly hôn. Carter thời đó là ngôi sao ca nhạc đang lên đã phát hiện mẹ ruột kiêm người quản lý cuỗm mất 100.000 USD cát-xê, và ngăn cản anh gặp cha.
Giọng ca Crazy Little Party Girl đã nộp đơn ra tòa kiện mẹ mình, đồng thời tuyên bố cắt đứt mối quan hệ với gia đình. Quan hệ giữa họ đến nay đã phần nào được hàn gắn sau nhiều rạn nứt.
Margaret LeAnn Rimes Cibrian, nghệ danh LeAnn Rimes, từng tố Wibur Rimes - cha đẻ đồng thời là quản lý, ăn chặn 7 triệu USD suốt nhiều năm. Vụ việc chỉ lắng xuống khi hai phía đi đến thỏa thuận chung.
Trường hợp tương tự xảy ra với Mischa Barton. Người đẹp sinh năm 1986 bày tỏ thái độ bức xúc khi bị mẹ trộm 7,8 triệu USD từ tiền lương của cô để tậu căn biệt thự ở Beverly Hills. Sau vụ này, Barton quyết định sa thải mẹ khỏi vai trò quản lý.
 |
| Jena Malone cố gắng thoát khỏi sự quản lý của mẹ ruột. Ảnh: USA Today. |
Theo The Independent, nhạc sĩ Jena Malone đã chuyển nhà đến 27 lần hồi 9 tuổi cùng mẹ ruột và mẹ đỡ đầu. Cô trải qua tuổi thơ đáng buồn khi bị người thân bòn rút sạch tiền để đầu tư vào những thương vụ ảo. Tới năm 15 tuổi, Malone mới thoát khỏi tấn bi kịch và được sống đúng nghĩa bằng nguồn thu nhập của mình.
