Tị nạn chiều là tập thơ riêng đầu tay của PGS.TS Nghệ thuật học Nguyễn Thị Minh Thái. Tác phẩm ra đời trong một hoàn cảnh đặc biệt: Vì lâm trọng bệnh, tác giả muốn tập hợp những bài thơ làm rải rác suốt mấy chục năm thành một tập thơ nhằm di dưỡng tinh thần trong cơn gian khó.
Nguyễn Thị Minh Thái cho biết bà không có ý làm thơ mà chỉ không thể không ghi lại những cảm xúc của mình trong tình riêng một cõi. Nhưng đến một đoạn gay cấn của cuộc đời, bỗng nhiên thơ lại trở thành sự cứu rỗi đối với bà.
“Tôi đang bệnh rất nặng nhưng tôi vẫn ngồi đây và tươi tỉnh. Thơ là cái gì đấy mà mình có thể trú ngụ được. Nói cách khác, thơ là thần hộ mệnh của đời tôi” – nữ tiến sĩ nghệ thuật học chia sẻ.
 |
| Bức ảnh do thi sĩ Phạm Thị Ngọc Liên chụp được sử dụng làm ảnh giới thiệu tác phẩm. Ảnh: Phạm Thị Ngọc Liên. |
Tị nạn chiều là bài thơ số 3, đồng thời cũng được đặt làm tựa đề cho cả tập thơ. Nữ tác giả cho biết bà viết bài thơ này trong trong khoảng 15-20 phút khi vừa bị lạc đường ở Sài Gòn, không biết "tị nạn" vào đâu, ngoài buổi chiều đẹp nhưng buồn.
“Khi tôi ở Liên Xô trở về, tôi vào TP.HCM để lập gia đình lần 2, một cuộc hôn nhân mà tôi mất nhiều thời gian để chờ đợi nhưng cuối cùng đổ vỡ. Không cứu vãn được, tôi buộc phải tìm nhà riêng để ở. Tôi không quen đường ở Sài Gòn nên bị lạc. Tôi chui vào một quán cà phê, không có người nào giúp đỡ. Tôi đã cầm bút và viết ngay bài này” – Nguyễn Thị Minh Thái nói thêm.
Nữ tác giả tuổi Dần khẳng định tị nạn là tình trạng chung của nhiều người. Nhưng không ai đặt nhan đề bài thơ là tị nạn như bà. Nguyễn Thị Minh Thái quyết định tị nạn vào thiên nhiên như một hành động tốt nhất có thể làm để cứu vãn khỏi nỗi cô đơn và cuộc tình tan vỡ.
Góp mặt trong buổi ra mắt của PGS.TS Nguyễn Thị Minh Thái, nhà thơ Nguyễn Quang Thiều cho biết: “Đọc thơ của Nguyễn Thị Minh Thái, tôi thấy chị ấy yêu như sóng thần, như hỏa hoạn, như động đất. Không ai yêu đến mức mang áo người tình rang lên để gọi vía người ấy trở về như chị. Và cũng không ai viết những câu thật đớn đau mà cũng thật hạnh phúc 'Anh đã vò nát em như lá' như Nguyễn Thị Minh Thái.
Hầu hết các bài thơ trong Tị nạn chiều viết về tình yêu. Chị đã rất trung thực và không thể không trung thực. Điều ý nghĩa nhất với cuộc đời một người đàn bà là tình yêu. Chị đã yêu như một người đàn bà chạy băng qua lửa” – tác giả Sự mất ngủ của lửa nhấn mạnh.
Nam nhà thơ kết lại phần bình luận của mình rằng nếu chỉ được mang một cuốn sách của Nguyễn Thị Minh Thái đến một nơi nào đó thì ông sẽ chọn Tị nạn chiều. Còn nhà báoNguyễn Thụy Kha thẳng thắn cho biết: “Sau tất cả, có lẽ cái cuối cùng mà Nguyễn Thị Minh Thái để lại là thơ”.
 |
| Tập thơ Tị nạn chiều được in 1.500 cuốn, trong đó 1.000 cuốn được bán làm từ thiện. Ảnh: Quang Đức. |
Tị nạn chiều được in với số lượng 1.500 cuốn. Nguyễn Thị Minh Thái cho biết bà sẽ giữ lại 500 cuốn để tặng người thân, bạn bè, giới văn - nghệ sĩ. 1.000 cuốn còn lại bà sẽ bán để lấy tiền làm từ thiện. Nữ tác giả sẽ dành toàn bộ số tiền thu được để nuôi một nữ sinh viên có hoàn cảnh khó khăn, con gái của liệt sĩ Gạc Ma, đang học tại Đại học Văn hóa TP.HCM.
“Tôi từng dạy học 9 năm tại Đại học Văn hóa TP.HCM, tôi thấy mình có nghĩa vụ giúp đỡ em. Hiện tại, em đã học xong năm nhất, nếu tiền bán sách đủ, tôi sẽ đóng học phí cho em đến hết 4 năm đại học. Sau này, nếu em mong muốn, tôi sẽ hướng dẫn em học cao học, nghiên cứu sinh” – nữ nhà thơ nhấn mạnh.
Sau buổi ra mắt tại Hà Nội, PGS.TS Nguyễn Thị Minh Thái sẽ tổ chức một buổi giới thiệu Tị nạn chiều trong TP.HCM.
