Nữ bệnh nhân Mai Thị Lanh (đã đổi tên, 34 tuổi, ở tỉnh Tuyên Quang) vào Bệnh viện Đa khoa Hùng Vương (Phú Thọ) cấp cứu trong tình trạng sự sống rất mong manh. Bằng sự nỗ lực của các bác sĩ bệnh viện và Bệnh viện Bạch Mai, bệnh nhân đã hồi sinh và được xuất viện trở về với gia đình.
Trước đó, bệnh nhân này được chẩn đoán loét dạ dày có chỉ định dùng hỗn hợp thuốc (chống vi khuẩn HP, ức chế bơm proton (PPI) và clarithromycine), nhưng sau khi dùng thấy ngứa, khó chịu, chị tạm dừng.
Sáng 13/5, chị Lanh lại tiếp tục uống và có biểu hiện của dị ứng như đỏ da, phù mặt, bồn chồn, khó chịu… Bệnh nhân đã đến Bệnh viện Hùng Vương (Phú Thọ) khám với chẩn đoán phản vệ, được xử trí với các thuốc chống dị ứng như dimedrol, adrenalin nhưng tình trạng ngày càng nặng lên.
Bệnh nhân mệt, chóng mặt và hôn mê, co giật, suy hô hấp nặng và ngừng tuần hoàn. Sau 20 phút được cấp cứu ép tim ngoài lồng ngực, bệnh nhân này có tim đập trở lại. Bệnh nhân tiếp tục được xử trí sốc phản vệ, đặt nội khí quản, thở máy, duy trì adrenalin... Tuy nhiên, bệnh nhân vẫn không cải thiện được tình hình, tiếp tục ngừng tuần hoàn lần 2. Sau khi ép tim ngoài lồng ngực 15 phút, tim đập trở lại.
Nhận định đây là trường hợp phản vệ nguy kịch với các diễn biến phức tạp, bệnh nhân sẽ tử vong, lãnh đạo Bệnh viện Đa khoa Hùng Vương đã gọi "cứu trợ" tới Bệnh viện Bạch Mai.
 |
| Bệnh nhân hồi phục kỳ diệu. Ảnh: M.T. |
Một mặt Bệnh viện Bạch Mai liên tục giữ liên lạc tư vấn từ xa trong quá trình xử trí; mặt khác, bệnh viện cử ngay một đội bác sĩ cấp cứu lên đường. Bệnh nhân sau đó được chuyển về Bệnh biện Bạch Mai vẫn trong tình trạng nguy kịch, nhịp tim rất nhanh, huyết áp thấp, phải duy trì thuốc vận mạch liều rất cao, hôn mê sâu, suy hô hấp nặng...
Các bác sĩ chẩn đoán, đây là một trường hợp phản vệ nguy kịch với biến chứng ngừng tuần hoàn, chảy máu phổi, siêu âm tim thấy đập rời rạc rất yếu, vì vậy, bệnh nhân không thể tiếp tục dùng thuốc, cần phải thực hiện kỹ thuật ECMO (trao đổi oxy qua màng ngoài cơ thể) ngay lập tức. Tuy tình trạng bệnh nhân rất nguy kịch, các bác sĩ không bỏ cuộc.
Chỉ trong khoảng 15 phút sau khi về đến Bệnh viện Bạch Mai, máy ECMO đã được kết nối với bệnh nhân nhưng lúc này nhịp tim của bệnh nhân này giảm từ 170 xuống 120 và 80 lần/phút và ngừng đập, điện tâm đồ là đường thẳng, siêu âm thấy tim gần như không có hoạt động co bóp. Tình trạng này kéo dài liên tục 5 ngày.
Đến ngày thứ 6, một chút hy vọng lóe lên khi tim bắt đầu hoạt động trở lại trên máy theo dõi, nhịp tăng từ 50 lên đến 90 lần/phút, siêu âm thấy tim bắt đầu co bóp tốt hơn nhưng tình trạng suy đa tạng chưa cải thiện. Bệnh nhân tiếp tục được chạy ECMO, lọc máu liên tục, thở máy, truyền các chế phẩm máu, kháng sinh, duy trì thuốc chống đông…
Đến ngày thứ 12, tim có dấu hiệu hồi phục tốt hơn, ý thức tốt hơn, bệnh nhân được ngừng máy ECMO. Ngày thứ 20, bệnh nhân tỉnh táo, hết suy đa tạng, rút nội khí quản, thở oxy liều thấp, tập phục hồi chức năng. Ngày thứ 25, bệnh nhân đã tự đi lại được, không phải thở oxy.
GS.TS Nguyễn Gia Bình - nguyên Trưởng khoa Hồi sức tích cực, Bệnh viện Bạch Mai, khẳng định: "Trong trường hợp này, bệnh nhân ngừng tim tới 3 lần và mặc dù tim không hoạt động trong vòng 5 ngày nhưng nhờ kỹ thuật tim phổi nhân tạo (ECMO), máu được trộn oxy để nuôi dưỡng các cơ quan, giúp tim và phổi được nghỉ ngơi và có thời gian để hồi phục".
Chuyên gia cũng cho biết đây là trường hợp trong suốt 40 năm trong nghề ông mới gặp lần đầu, trên thế giới cũng tương tự.
"Chưa có trường hợp nào ngừng tim tới 5 ngày được cứu sống và hồi phục hoàn toàn, không để lại bất kỳ một khiếm khuyết nào về vận động cũng như tinh thần như bệnh nhân này. Thành công này đã mở ra cơ hội mới cho những trường hợp cấp cứu suy tim cấp nặng không đáp ứng với các kỹ thuật cấp cứu ngừng tuần hoàn thông thường", GS Bình khẳng định.
