 |
| Mùi hôi thối xuất hiện từ hướng bãi rác Đa Phước làm đảo lộn cuộc sống của người dân ở Phú Mỹ Hưng và khu vực Nam Sài Gòn. Từ năm 2016, người dân liên tục phản ánh và gửi đơn kêu cứu nhiều nơi. Ảnh: Lê Quân. |
N
hững ngày qua, việc cư dân ở khu Phú Mỹ Hưng (quận 7), huyện Nhà Bè, Bình Chánh, quận 4, phải gánh chịu mùi hôi thối trở thành câu chuyện được dư luận quan tâm. Tuy nhiên, đây không phải là lần đầu tiên người dân ở những khu vực trên chịu đựng mùi hôi nồng nặc, khiến họ ở trong tình trạng “có nhà mà không dám về”.
Người dân cho rằng mùi hôi đến “long óc” này xuất phát từ hướng bãi rác Đa Phước thuộc Công ty TNHH xử lý chất thải rắn Việt Nam (VWS) của ông David Dương (tên tiếng Việt là Dương Tử Trung).
Giữa tháng 6 vừa qua, Sở Tài nguyên - Môi trường (TNMT) TP.HCM có công văn đề nghị UBND quận 7, huyện Bình Chánh, Nhà Bè thông báo cho người dân sống trên địa bàn về quy trình tiếp nhận thông tin phản ánh mùi hôi, chuyển tải thông tin để xử lý.
Sở này cũng đề nghị phía VWS có đánh giá hiệu quả về 10 biện pháp khống chế ô nhiễm môi trường và qua đó có biện pháp điều chỉnh, bổ sung (nếu có) về quy trình chôn lấp chất thải và biện pháp khống chế ô nhiễm mùi hôi trong mùa mưa năm nay.
Ngoài ra, Sở TNMT cũng yêu cầu VWS phối hợp với Ban quản lý các khu liên hợp xử lý chất thải thành phố (MBS) cùng địa phương nêu trên khảo sát, đánh giá khu vực bị ảnh hưởng do người dân phản ánh.
Có thể khởi kiện đòi bồi thường?
Anh Phan Thanh Bình (sống ở chung cư Era Town Đức Khải, quận 7) cho biết đã cùng hàng nghìn hộ dân gửi đơn, kèm chữ ký khiếu nại trong 3 năm nay nhưng đến nay vấn đề vẫn chưa được giải quyết triệt để.
“Năm ngoái chúng tôi hay gọi điện cho Sở TNMT nhưng không được gì. Cư dân Phú Mỹ, Phú Mỹ Hưng, Belleza cùng làm đơn gửi các cơ quan chức năng nhiều rồi, nhưng không thấy phản hồi”, anh Bình bức xúc.
Chị Lâm Quế Phương (ở huyện Nhà Bè) cho biết lúc trước chỉ nghe mùi hôi vài tuần trong 1 năm. Nhưng hiện tại mùi hôi ngày càng nặng, nhất là vào mùa mưa.
“Năm nay hôi kinh khủng và thường xuyên, 2 tháng này mùi rất nặng. Tôi đi làm ở khu Him Lam cũng nghe mùi hôi này vào buổi chiều. Nước ô nhiễm còn lấy mẫu lên thử được chứ không ai đóng gói không khí để đi kiện, nên chúng tôi cứ chịu đựng mãi”, chị Phương bày tỏ.
Trao đổi với Zing.vn, luật sư Nguyễn Văn Đức (Đoàn Luật sư TP.HCM) cho biết người dân có thể khởi kiện Công ty VWS, đòi bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng do ô nhiễm môi trường. Tuy nhiên, luật sư cho rằng điều quan trọng nhất vẫn là kết luận của cơ quan có thẩm quyền xác định mùi hôi có phải do bãi rác Đa Phước gây ra hay không.
“Đây là chứng cứ mang tính quyết định. Nếu cơ quan có thẩm quyền xác định mùi hôi không phải xuất phát từ Đa Phước, người dân có thu thập bao nhiêu chứng cứ cũng khó thể thắng kiện được”, luật sư Đức phân tích.
Ngoài ra, theo luật sư Đức, nếu Sở TNMT không có kết luận hoặc có kết luận không thỏa đáng với cư dân thì họ có thể gửi đơn lên Bộ TNMT và Thanh tra Chính phủ.
Đề nghị Chính phủ Mỹ vào cuộc
VWS là công ty con của California Waste Solutions (CWS), có trụ sở chính tại Mỹ, do ông David Dương làm Chủ tịch Hội đồng quản trị kiêm Tổng Giám đốc.
Dựa vào việc VWS là công ty con của CWS, luật sư Trương Hứa (ở Mỹ) cho rằng cư dân các khu vực bị cho là ảnh hưởng từ bãi rác Đa Phước có thể đề nghị Chính phủ Mỹ xem xét trách nhiệm đối với Công ty CWS của ông David Dương, để làm rõ dấu hiệu vi phạm luật pháp Mỹ khi đầu tư kinh doanh ở nước ngoài.
“Đây được xem là thủ tục hành chính yêu cầu cơ quan có thẩm quyền của Mỹ là Ủy ban Chứng khoán Mỹ (SEC) và Bộ Tư pháp Mỹ (DOJ), mở thủ tục điều tra đối với CWS với lý do Công ty CWS thông qua VWS tại Việt Nam đã có hoạt động kinh doanh làm ảnh hướng đến quyền lợi hợp pháp của người dân bản địa", luật sư Hứa chỉ ra.
 |
| Xe chở rác vào đổ, rời đi liên tục, những máy ủi nhanh chóng san từng đống rác ra phía xa vào mỗi ca làm việc. Người dân xung quanh cho hay mùi hôi thối luôn bay theo hướng gió nên có khi ngửi thấy, có khi không. Ảnh: Lê Quân. |
Theo luật sư Hứa, ở Mỹ, vấn đề bảo vệ môi trường được quy định trong nhiều văn bản pháp luật của cả liên bang và tiểu bang. Ví dụ, vấn đề bãi rác Đa Phước sẽ do các đạo luật như luật về Không khí Sạch (Clean Air Act); Đạo luật về Nước sạch (Clean Water Act); Đạo luật về Kiểm soát ô nhiễm chất độc hại (Toxic substance Control Act) điều chỉnh.
Trong một số trường hợp, luật pháp Mỹ vẫn cho phép công dân, tổ chức, chính phủ nước ngoài khởi kiện hay đề nghị chính phủ Mỹ mở cuộc điều tra về những công ty, cá nhân Mỹ hoạt động kinh doanh ở nước ngoài. Chế tài này còn được quy định trong đạo luật Chống tham nhũng ở nước ngoài (Foreign Corrupt Practices Act).
Luật sư Trương Hứa cho biết ông sẵn sàng hỗ trợ, hướng dẫn thủ tục cho cư dân bị cho là đang gánh chịu mùi hôi từ hướng bãi rác Đa Phước, đề nghị Chính phủ Mỹ xem xét.
Trước thông tin này, chị Phương bày tỏ: “Chúng tôi tiếp tục đấu tranh vì cuộc sống lâu dài, vì tương lai con cái chúng tôi. Chúng tôi không thể chấp nhận việc cứ mỗi lần lên tiếng để rồi được xử lý tạm thời, bớt mùi, rồi sau đó đâu lại vào đó. Mọi việc làm là để bảo vệ môi trường, nên vấn đề này cần phải được giải quyết tận gốc".
Ngày 23/4/2018, Tập đoàn Dun & Bradstreet Corporation của Mỹ, chuyên cung cấp thông tin trong lĩnh vực tài chính - kinh doanh, đã đồng ý trả khoản tiền phạt 9 triệu USD theo quyết định của SEC.
Hành vi vi phạm FCPA của Dun & Bradstreet Corporation thể hiện qua việc công ty này có liên kết hợp tác kinh doanh với 2 công ty tại Trung Quốc theo hình thức góp vốn thành lập công ty cổ phần (joint-venture) và đã lấy thông tin người dùng sử dụng vào mục đích kinh doanh. Các phương thức lấy và sở hữu thông tin cá nhân của người tiêu dùng là vi phạm luật pháp Trung Quốc về quyền riêng tư.
Cuộc điều tra này được phối hợp giữa Ủy ban chứng khoán Mỹ (SEC), Bộ Tư pháp Mỹ (DOJ), Viện công tố tiểu bang New Jersey và Cục Điều tra liên bang Mỹ (FBI).
 |
| Khu liên hợp xử lý chất thải rắn Đa Phước nằm cách không xa Khu đô thị Phú Mỹ Hưng và trung tâm TP. |
