 |
Trước đại dịch, Diana Jimenez, một cô gái 26 tuổi sống tại Tijuana, Mexico, cứ mỗi tháng lại qua biên giới, chủ yếu để gặp chị gái và gia đình ở bang Wyoming, Mỹ. Nhưng năm vừa qua thật sự rất khó khăn đối với Jimenez do biên giới Mỹ - Mexico gần như đóng cửa, đặc biệt là khi cô biết tin bố mình mắc ung thư.
Cũng như Jimenez, hàng nghìn người khác đang bị chia cách bởi giới hạn nhập cảnh Mỹ đặt ra để chống lại đại dịch Covid-19. Họ đã phải bỏ lỡ nhiều buổi tiệc sinh nhật và kỳ nghỉ quan trọng bên người thân.
Sau hơn một năm chờ đợi biên giới Mỹ mở cửa, những người này cuối cùng cũng có thể được toại nguyện. Ngày 8/11, Mỹ nới lỏng những quy định từng đóng băng gần như toàn bộ việc du lịch và đi lại không thiết yếu từ 33 nước, bao gồm Anh, phần lớn châu Âu và Trung Quốc, theo Guardian.
Việc quốc gia này dỡ bỏ hạn chế áp đặt cách đây 19 tháng cho thấy xứ sở cờ hoa bước sang một giai đoạn lạc quan mới trong cuộc chiến chống dịch Covid-19, Wall Street Journal nhận định.
 |
| Hành khách cầm quốc kỳ Anh và Mỹ trên máy bay đỗ tại sân bay quốc tế ở New York. Ảnh: Reuters. |
Quy định đi lại được dỡ bỏ
Theo quy định từ ngày 8/11, mọi người có giấy chứng nhận tiêm chủng đã được WHO chấp thuận (như AstraZeneca, Pfizer/BioNTech, Moderna, Sinopharm, Sinovac…) sẽ được nhập cảnh vào Mỹ.
Một ngoại lệ được nhập cảnh là người chưa tiêm chủng nhưng có hộ chiếu từ bất cứ quốc gia nào được cho là có ít vaccine ngừa Covid-19 (tức những quốc gia mới tiêm đủ cho chưa đầy 10% dân số).
Hãng hàng không Virgin Atlantic của Anh cho biết số lượng đặt vé tới Mỹ, chủ yếu là tới New York, đã tăng 600% kể từ có thông báo về việc nới lỏng.
Ed Bastian, CEO hãng hàng không Delta của Mỹ, cũng từng dự đoán về “sự càn quét cùng lúc của các chuyến đi” trong tháng 11 và người dân sẽ phải xếp hàng ở sân bay. Giá đặt phòng khách sạn ở New York cũng đang trở về mức bình thường, sau một mùa hè nhiều ưu đãi.
Các chuyên gia ngành du lịch nhận định mức tăng đột biến này sẽ được duy trì trong một khoảng thời gian. “Nhu cầu tới Mỹ từ nước ngoài sẽ giữ đà mạnh mẽ trong ít nhất vài năm”, Tim Hentschel, nhà sáng lập và CEO của website đặt phòng khách sạn HotelPlanner, nói với Guardian.
 |
| Hai người Canada (trái) gặp gỡ người bạn người Mỹ ở Blaine, bang Washington vào ngày 9/8, sau khi Canada mở cửa biên giới cho công dân Mỹ đã tiêm đầy đủ. Công dân Canada phải chờ tới ngày 8/11 để nhập cảnh vào Mỹ với lý do không thiết yếu. Ảnh: AFP. |
Một số lệnh cấm đi lại đã có hiệu lực từ đầu năm 2020, thời điểm cựu Tổng thống Donald Trump lần đầu tiên ban bố quy định ngừng người nhập cảnh từ Trung Quốc.
Từ đó trở đi, danh sách các nước bị ngừng nhập cảnh vào Mỹ ngày càng được mở rộng. Việc di chuyển qua biên giới đất liền từ Mexico và Canada cũng bị cấm, trừ ngoại lệ cho người có thẻ xanh và một số visa lao động.
Sau khi lệnh cấm được dỡ bỏ, Jimenez cho biết sẽ lên đường tới thăm gia đình chị gái. “Chỉ còn mỗi hai chị em tôi, hai chúng tôi rất thân thiết”, Jimenez nói.
Jimenez nói mình nhớ em gái nhưng thật sự muốn gặp cháu gái nhiều hơn. “Con bé đã 12 tuổi và nó là cục cưng của tôi. Tôi thay tã cho con bé từ khi nó còn là đứa trẻ sơ sinh”, chị kể.
Lỗ hổng cho người giàu
Các cặp đôi yêu nhau cũng bị ngăn cách vì lệnh cấm đi lại của Mỹ. Georgia Samuel, một cô gái Australia đang theo học thạc sĩ tại Đại học Southern California (Mỹ), có bạn trai sống gần London (Anh). Đã hơn 4 tháng họ không gặp nhau kể từ khi Samuel chuyển tới Mỹ vào tháng 7.
“Khi ấy tôi cứ mong anh ấy có thể tới Mỹ để giúp tôi sắp xếp cuộc sống”, Samuel nói. Chị cùng bạn trai đã dành nhiều tháng để tìm cách lách lệnh cấm, nhưng điều này “không khả thi với họ”, chị nói.
“Tôi thật sự thấy là lệnh cấm này bị duy trì trong thời gian quá dài, ít nhất phải tính bằng tháng”, chị nói. “Tôi thấy nhẹ cả người khi có thông báo cho biết lệnh cấm sẽ được dỡ bỏ”. Samuel nói mình sẽ gặp bạn trai vào ngày 14/11, khi anh bay tới Mỹ.
 |
| Biên giới Mỹ đóng cửa đối với người nhập cảnh với lý do không thiết yếu từ tháng 3/2020. Ảnh: AFP. |
Những băn khoăn về việc đi lại khiến nhiều người lên mạng để tìm kiếm thông tin và trút nỗi bực dọc. Trên mạng xã hội Reddit, một diễn đàn về lệnh cấm đi lại của Mỹ là nơi nhiều người kể lại câu chuyện phải chờ đợi để được đoàn tụ.
“Sau 2 năm, tôi cuối cùng cũng có thể gặp lại bạn gái để kết hôn sau 12 năm tìm hiểu”, một người dùng viết hồi tháng 9.
Tuy lệnh cấm nhập cảnh áp dụng cho đa số, người có tài chính và thời gian vẫn có thể tận dụng một số lỗ hổng. Chẳng hạn, từ mùa hè năm 2021, Mỹ cho phép hầu hết du khách đã tiêm chủng từ Canada và Mexico nhập cảnh bằng đường hàng không (không áp dụng với biên giới đất liền).
Điều này có nghĩa người từ châu Âu và Trung Quốc có thể dừng chân ở nước láng giềng với Mỹ trong 15 ngày theo đúng yêu cầu rồi nhập cảnh. Quy định ấy cũng đã tạo ra cú hích bất ngờ cho du lịch dài ngày tại Mexico, với một số khu nghỉ dưỡng ghi nhận số khách đặt phòng tăng 50% so với cùng kỳ năm trước.
Vẫn sẽ có trở ngại
Nhưng kể cả khi biên giới mở cửa, việc đi qua biên giới vào Mỹ vẫn sẽ phát sinh những rắc rối, đặc biệt là với người Mexico.
Chẳng hạn, giao thông ở biên giới San Ysidro ở Tijuana thường sẽ gặp cản trở vì những khu chợ ngoài trời dọc cao tốc. Điều này đang khiến việc qua lại cửa khẩu bị trì hoãn khoảng một tiếng. Nhưng khi biên giới mở cửa đón du khách, thời gian qua cửa khẩu dự kiến kéo dài hơn 5 tiếng do nhu cầu cao chưa có tiền lệ.
 |
| Người di cư Mexico và người Mỹ gốc Mexico xếp hàng qua cửa khẩu biên giới Mỹ - Mexico để gặp lại người thân trong kỳ nghỉ Giáng sinh tại thành phố Laredo, bang Texas vào ngày 19/12/2020. Ảnh: Reuters. |
Trong lúc đa số du khách châu Âu có thể vào Mỹ qua chương trình miễn thị thực Esta, phần lớn người đi từ Mexico vẫn sẽ cần xin visa du lịch.
“Chúng tôi đang có một nhóm đang chờ lịch hẹn ở đại sứ quán, và hơn 50 gia đình đang chờ được làm thủ tục”, Heidy Bizarron, nữ y tá làm việc cho tổ chức chuyên đoàn tụ các gia đình bị chia cắt hai bên biên giới Mỹ - Mexico, cho biết và bổ sung rằng các chuyến đi đoàn tụ do chị sắp xếp đã bị lùi lịch 2 lần.
Một số người đôi khi không chờ được tới ngày tái ngộ. “Có những ông bố, bà mẹ không có cơ hội gặp lại con cái vì họ mất trong thời gian chờ”, Bizarron nói.
Jimenez, người sống tại Tjuana, cho biết rất háo hức được gặp lại em gái cùng cháu, nhưng chị vẫn lo ngại rằng xu hướng gấp rút quay lại Mỹ có thể làm trầm trọng thêm sự lây lan của virus và khiến biên giới phải đóng cửa một lần nữa.
“Tôi hơi lo lắng vì nếu nhiều người tới đó, nhiều người sẽ mắc bệnh trở lại và người ta sẽ phải đóng cửa”, Jimenez nói.
