Crimea là bán đảo nằm nhô ra Biển Đen từ phần lãnh thổ Ukraina. Vẻ đẹp tự nhiên, vị trí địa lý thuận lợi biến Crimea trở thành điểm nóng xung đột trong nhiều thế kỷ qua. Nằm giữa nhiều nền văn hóa cùng một xã hội đa sắc tộc nên Crimea từng là một trong những chiến trường đẫm máu nhất thế giới.
 |
| Cảnh tượng Chiến tranh Crimea trong một bức tranh. Ảnh: Wikipedia |
Một trong những cuộc chiến tranh ác liệt nhất ở Crimea là xung đột giữa hai lực lượng hùng mạnh ở châu Âu. Liên minh quân sự của Đế quốc Pháp, Đế quốc Anh, Đế quốc Ottoman (Thổ Nhĩ Kỳ ngày nay) và Vương quốc Sardinia từng hợp sức để chống Đế quốc Nga trong cuộc chiến khốc liệt kéo dài trong hơn 3 năm, bắt đầu tháng 10/1853 và kết thúc vào tháng 2/1856.
Cuộc chiến bắt nguồn từ những mâu thuẫn tôn giáo. Nga hoàng bảo hộ các thần dân Chính thống giáo chịu sự đô hộ của Đế quốc Ottoman, vốn đang suy yếu. Tháng 10/1853, Ottoman tuyên chiến với Nga bằng trận đánh Oltenitza, mở màn chiến tranh Crimea. Sau đó, Anh, Pháp và Sardinia lần lượt tuyên chiến với Nga. Áo đóng vai trò trung lập trong xung đột.
 |
| Bức tranh chiến hạm Nga bắn chìm tàu chiến của Đế quốc Ottoman. Ảnh: Wikipedia |
Chiến sự diễn ra trên một khu vực rộng - từ bán đảo Crimea, nhiều khu vực ở phía tây Thổ Nhĩ Kỳ ngày nay tới vùng biển Baltic. Tuy nhiên, chiến trường khốc liệt và đẫm máu nhất nằm trên Crimea. Các trận chiến lớn, quyết định toàn bộ cục diện chiến tranh đều diễn ra ở đây. Sau hơn 3 năm, quân đội Nga – lực lượng vũ trang tinh nhuệ nhất châu Âu trong mắt Nga hoàng Nikolai đệ nhất, đại bại. Kết cục đó khiến Nga mất toàn bộ quyền kiểm soát Biển Đen.
Những trận chiến trên bán đảo Crimea khiến hàng trăm nghìn người thiệt mạng. Theo thống kê của các sử gia, Đế quốc Nga mất khoảng 220.000 người trong tổng số 700.000 binh sĩ tham chiến. 80.000 lính Nga thiệt mạng trên trận địa, 40.000 người chết vì thương tích và 100.000 người lìa đời vì bệnh tật. Trong khi đó, phe liên minh gánh chịu tổn thất lên tới 300.000 – 375.000 người. Đế quốc Ottoman mất 95.000 – 175.000 người. Khoảng 95.000 lính Pháp, hơn 21.000 lính Anh và hơn 2.000 lính Sardinia tử trận.
 |
| Chiến tranh Crimea là cuộc chiến hiện đại đầu tiên, theo đánh giá của giới sử gia. Ảnh: Wikipedia |
Giới sử gia coi chiến tranh Crimea là cuộc chiến tranh hiện đại đầu tiên trong lịch sử nhân loại. Với những kỹ thuật tác chiến vượt trội, chiến tranh vùng Crimea thay đổi hoàn toàn cách thức chiến đấu của quân đội các quốc gia. Thậm chí, giới học giả còn coi xung đột ở Crimea là nền tảng của Chiến tranh Thế giới lần thứ nhất.
