 |
Thể loại: Chính kịch, lịch sử
Đạo diễn: Paul Greengrass
Diễn viên: Tom Hanks, Helena Zengel
Đánh giá: 7/10
Đặt bối cảnh nước Mỹ năm 1870, News of the World (Chuyến đi định mệnh) - bộ phim chính kịch của đạo diễn Paul Greengrass - kể về hành trình dọc theo Texas của một ông già và một cô bé. Đó là hai con người có góc nhìn hoàn toàn khác biệt về thế giới, nhưng số phận đã đẩy họ “va” vào nhau trên đường đời.
Từ thế giới của ngày hôm qua…
“Thế giới” của Đại úy Jefferson Kyle Kidd (Tom Hanks) được định hình qua những bản tin trên báo mà ông kể lại cho mọi người. Hàng ngày, Jefferson kiếm sống bằng cách di chuyển từ thị trấn này sang thị trấn khác để đọc báo thuê với giá mười xu một người.
“Thế giới” qua lăng kính của Cicada (Helena Zengel) là những ngày rong ruổi nay đây mai đó cùng đoàn thổ dân da đỏ. Họ tấn công gia đình, bắt cóc và nuôi nấng cô bé đến nay đã được sáu năm.
 |
| Đại úy Jefferson Kyle Kidd và nhóc Cicada bất đắc dĩ phải đồng hành dọc theo bang Texas. |
Chuyện phim bắt đầu khi Jefferson đang trên đường chuyển đến địa điểm mới thì vô tình gặp một chiếc xe ngựa lâm nạn. Lần theo vết máu trên đường, ông thấy một xác chết bị treo lơ lửng trên cây. Đó là thi thể của một người da màu với tờ giấy treo trước ngực ghi dòng chữ: “Texas nói không! Đây là vùng đất của người da trắng”.
Rất nhanh sau đó, Jefferson phát hiện một cô bé tóc vàng đang lẩn trốn trong rừng vì hoảng sợ. Ông chạy theo và bắt được Cicada - cô bé khoảng hơn mười tuổi. Hai người không thể giao tiếp vì Cicada chỉ nói tiếng Kiowa, chứ không rành tiếng Anh.
Dựa trên giấy tờ còn sót lại trên xe ngựa, Jefferson biết được tên thật của Cicada là Johanna Leonberger. Ông quyết định sẽ đưa nhóc trở về Castroville để gặp lại người thân cuối cùng còn sống là cô và chú ruột.
Bối cảnh Viễn Tây, mô-típ phim hành trình (road movie) với hai nhân vật một già một trẻ trong News of the World gợi nhắc khán giả đến True Grit (2010) của anh em nhà Coen. Nhưng câu chuyện của Jefferson và Cicada không phải là hành trình đi tìm cái ác để báo thù. Đó là hành trình thấu cảm giữa hai con người hoàn toàn khác biệt, ngay cả khi họ không thể chia sẻ cùng một thứ ngôn ngữ.
Đến thế giới của ngày hôm nay
Qua bàn tay nhào nặn của đạo diễn Paul Greengrass, miền Viễn Tây xa xưa của nước Mỹ trở nên gần gũi với hiện tại đến lạ thường. Đó là nước Mỹ đang ở trong thời kỳ hỗn loạn và đen tối nhất. Ẩn sau những đồng cỏ mênh mông không một bóng người là vô số tội ác lẩn khuất.
Hai bác cháu Jefferson và Cicada liên tục gặp phải những sự cố không đáng có trên đường đi, “những con quỷ phải đối mặt” theo lời của Jefferson. Thậm chí, có lúc Cicada phải tự mình nổ súng để bảo vệ người bạn đồng hành mới quen.
 |
| Dẫu lấy bối cảnh thế kỷ XIX, bộ phim đặt ra nhiều suy ngẫm giá trị với khán giả hiện đại. |
Bộ phim của Paul Greengrass mang đậm tính “thời sự” đúng như tên gọi. Mốc thời gian của câu chuyện là khi nước Mỹ vừa xảy ra Nội Chiến (1861-1865), còn những mâu thuẫn tại xứ sở cờ hoa dường như chưa hề chấm dứt.
Một lần khi Jefferson đọc tin về Tổng thống Ulysses S. Grant, đám đông đang yên tĩnh bỗng trở nên cuồng nộ. Họ liên tục phản ứng bằng những lời nói đầy giận dữ, gọi Grant là “đồ tể”, và không khỏi mong ông chết đi.
Sự đố kỵ giữa người miền Nam và người miền Bắc tại nước Mỹ vẫn diễn ra âm ỉ. Binh lính miền Bắc hành quân khắp nơi ở miền Nam, nhưng “đòi hỏi nhiều hơn là giúp đỡ”. Tại một thị trấn nhỏ, vài người đứng giương cao biểu ngữ, hô hào đòi lại một đất nước thống nhất, trước sự bàng quan của đồng bào.
Người dân ở Quận này đóng cửa, ngăn không cho người Quận khác bén mảng vào địa phận của mình. Người Mexico bị đem ra bôi nhọ như trò hề, còn người da màu thì bị sát hại không một chút thương tiếc.
Ở một phân đoạn, bộ phim còn nhắc nhở khán giả về vấn nạn tin giả (fake news) đang xuất hiện tràn lan trên mạng Internet. Đó là khi Jefferson được yêu cầu đọc những tin tức do một gã điền chủ tự viết, với nội dung nhuốm màu sắc bạo lực nhằm trấn áp tinh thần đám người di cư đang làm việc cho lão. Song, bằng bản lĩnh của một cựu binh và lòng tự trọng dành cho nghề báo, Jefferson đã quyết định kể lại một sự kiện có thật, bất kể đau buồn.
Thế giới luôn cần những điều tốt đẹp
Là cha đẻ của loạt phim Bourne vốn đã trở thành kinh điển của thể loại hành động, Paul Greengrass biết cách “giữ chân” khán giả bằng những phân cảnh nổ súng đậm chất Viễn Tây. Nhưng khó có thể nói News of the World là một tác phẩm lôi cuốn hay dễ xem.
Ngoài những cảnh hành động, đạo diễn Greengrass luôn giữ nhịp phim chậm rãi để người xem nắm bắt những chi tiết mà ông cài cắm. Thậm chí, đây có lẽ là tác phẩm chậm nhất trong sự nghiệp của ông từ trước tới nay.
Dự án cũng đánh dấu màn tái hợp của bộ đôi Tom Hanks - Paul Greengrass kể từ Captain Phillips (2013). Điều trùng hợp là ở cả hai bộ phim, nam diễn viên gạo cội đều hóa thân thành những nhân vật quả cảm.
 |
| Tom Hanks có một vai diễn thử thách, nhưng Helena Zengel hoàn toàn không hề lép vế khi đứng cạnh ông. |
So với những căng thẳng trên gương mặt của thuyền trưởng Phillips, vai diễn Jefferson đòi hỏi nhiều diễn biến nội tâm hơn. Đó là một người đàn ông luôn tìm cách trốn chạy nỗi đau bằng việc sống trong những câu chuyện của người khác. Ở những phút cuối cùng, khi Jefferson đối diện với bóng ma quá khứ, ông chỉ biết đau đớn trong im lặng, đến mức không rơi nổi một giọt nước mắt.
Nếu ở Captain Phillips, Greengrass từng phát hiện thành công Barkhad Abdi - một tên tuổi mới toanh nhưng sau đó nhận đề cử Oscar, thì “kho báu” lần này chính là Helena Zengel.
Chỉ mới 12 tuổi, diễn viên nhí người Đức thực tế đã tham gia diễn xuất được khoảng bốn năm. Khi đến trường quay, Zengel thậm chí còn không biết Tom Hanks là ai. Điều đó giúp cho vai diễn Cicada trở nên tự nhiên, không hề lép vế trước ngôi sao lớn tuổi. Mái tóc vàng của cô gợi nhớ đến Dakota Fanning, còn tính cách quả cảm thì không hề thua kém vai của Hailee Steinfeld trong True Grit.
Kịch bản của bộ phim được chuyển thể từ cuốn tiểu thuyết cùng tên của nữ văn sĩ Paulette Jiles, phát hành năm 2016. Biên kịch nổi tiếng người Australia là Luke Davies đã bắt tay xây dựng câu chuyện từ năm 2017. Sau tiếng vang của Lion (2016), Davies tiếp tục thể hiện nỗi ám ảnh với những nhân vật bị tước bỏ cội nguồn thông qua cô bé Cicada.
Hành trình tìm lại gia đình đã mất của Cicada không dễ chạm đến trái tim của nhiều người, nhưng câu chuyện mà Paul Greengrass muốn gửi gắm thì lại rất nhân văn. “Chúng ta ai cũng đều bị tổn thương, tất thảy chúng ta”. Câu nói của người đọc tin khiến mọi cơn giận dữ của người dân như lắng lại. Họ ngồi xuống và tiếp tục nghe ông chia sẻ.
 |
| “Để có thể tiến bước về phía trước, thì trước tiên phải ghi nhớ”. |
Sức mạnh của thông tin không chỉ nằm ở nội dung, mà còn ở cách thức truyền tải. Đạo diễn nhắc lại một trang lịch sử đau buồn của nước Mỹ, như cách để nhấn mạnh thực tại đang diễn ra. Viễn Tây hoang vắng của ngày hôm qua cũng chẳng khác mấy nước Mỹ đang chìm trong hỗn loạn của ngày hôm nay. Dù ở bất kỳ thời đại nào, những thông điệp tích cực vẫn cần được truyền tải, để thế giới trở nên tốt đẹp hơn.
Sau nhiều điều mà Jefferson chỉ bảo, Cicada bỗng quay lại nhắn nhủ với ông rằng: “Để có thể tiến bước về phía trước, thì trước tiên phải ghi nhớ”. Sau khi bộ phim kết thúc, người xem cũng ngậm ngùi nhận ra rằng thế giới bên ngoài vẫn còn nhiều điều tốt đẹp để ghi nhớ, và chúng ta “phải ghi nhớ”.
