Quốc hội Mỹ vừa thông qua dự luật về chính sách quốc phòng mà một số nhà lập pháp nói là cứng rắn nhất trong lịch sử đối với Trung Quốc, giữa lúc làn sóng đối đầu với Bắc Kinh đang được cả hai đảng ủng hộ.
Đạo luật Ủy quyền Quốc phòng Mỹ (NDAA), vốn được ban hành thường niên, quy định tổng chi tiêu cho quốc phòng của Mỹ trong năm tài khóa tới là 716 tỷ USD, theo Wall Street Journal.
Kỷ nguyên đối đầu mới giữa các siêu cường
Dự luật năm nay nhắm tới đối phó một loạt chính sách của Trung Quốc, từ việc gia tăng hoạt động quân sự trên Biển Đông cũng như theo đuổi công nghệ tiên tiến của Mỹ.
Hạ viện Mỹ đã phê chuẩn dự luật vào tuần trước và Tổng thống Donald Trump sẽ ký ban hành luật sau khi Thượng viện phê chuẩn dự luật hôm 1/8 với tỷ lệ ủng hộ 87-10.
 |
| Tàu chiến và máy bay Trung Quốc tham gia một cuộc diễn tập trên Biển Đông hồi tháng 4. Ảnh: Reuters. |
NDAA năm nay phản ánh sự đồng thuận giữa hai đảng trong quốc hội và giữa các quan chức an ninh Mỹ rằng thế giới đang bước vào kỷ nguyên đối đầu mới giữa các siêu cường, trong đó Mỹ phải hành động nhiều hơn để cạnh tranh với Trung Quốc và Nga.
"Thách thức trung tâm đối với sự thịnh vượng và an ninh của Mỹ là sự tái hiện của cạnh tranh chiến lược dài hạn", theo bản tóm tắt về Chiến lược Quốc phòng 2018 của Mỹ. "Trung Quốc đang tận dụng việc hiện đại hóa quân sự, các hoạt động gây ảnh hưởng và chính sách kinh tế ăn cướp để ép buộc các nước láng giềng tái sắp xếp lại khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương có lợi cho họ", tài liệu nói.
Cấm tập trận cho tới khi ngừng quân sự hóa Biển Đông
Dự luật bao gồm các điều khoản để tăng cường quan hệ quốc phòng giữa Mỹ với Ấn Độ và Đài Loan, một hòn đảo tự trị mà Trung Quốc tuyên bố là lãnh thổ phải thu hồi. Dự luật cũng cấm Trung Quốc tham gia cuộc tập trận hải quân Rim of the Pacific (Vành đai Thái Bình Dương) cho đến khi Bắc Kinh chấm dứt việc quân sự hóa đảo đá ở Biển Đông.
 |
| Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại Bắc Kinh tháng 11/2017. Ảnh: Getty. |
"Đây là tín hiệu cho các đồng minh và đối tác trong khu vực - đặc biệt là Australia, Nhật Bản và Đài Loan - rằng các hoạt động của Trung Quốc ở Biển Đông không thể được coi là bình thường", Rachael Burton, phó giám đốc Viện Dự án 2049 ở bang Virginia, cho biết.
Một số điều khoản đáng chú ý nhất của dự luật liên quan đến hoạt động kinh tế của Trung Quốc. Dự luật vừa yêu cầu siết chặt các đánh giá về an ninh quốc gia với các giao dịch liên quan Trung Quốc qua Ủy ban Đầu tư nước ngoài tại Mỹ và cải thiện hoạt động kiểm soát xuất khẩu vốn, quản lý việc các công nghệ nào của Mỹ có thể được đưa ra nước ngoài.
"Ba năm trước, nếu bạn nói về việc chống lại Trung Quốc, cộng đồng doanh nghiệp sẽ phản kháng", James Lewis, phó chủ tịch cấp cao tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS) ở Washington, DC., nói. "Giờ đây họ không còn chống đối nữa".
Dự luật quốc phòng cũng đòi hỏi báo cáo hàng năm về Trung Quốc phải có thông tin về những nỗ lực của chính phủ Trung Quốc trong việc gây ảnh hưởng đến "truyền thông, các tổ chức văn hóa, doanh nghiệp, cộng đồng học thuật và chính sách" của Mỹ.
Một điều khoản khác giới hạn ngân sách của Lầu Năm Góc cho các chương trình ngôn ngữ Trung Quốc tại các trường đại học của Mỹ, nơi có các Viện Khổng Tử. Những trung tâm này, do chính phủ Trung Quốc tài trợ, đã bị các nghị sĩ Cộng hòa chỉ trích vì hoạt động tuyên truyền.
Việc thông qua luật "sẽ làm tổn hại nghiêm trọng sự tin tưởng lẫn nhau giữa Trung Quốc và Mỹ", một phát ngôn viên của Đại sứ quán Trung Quốc tại Washington cho biết. "Chúng tôi hối thúc Mỹ từ bỏ tư duy chiến tranh lạnh lỗi thời, kẻ thắng người thua".
