Chuyến du lịch tham quan hai nước Singapore và Malaysia do Công đoàn khối Đảng quận 12 thuê công ty TNHH MTV dịch vụ lữ hành Saigontourist (gọi là công ty lữ hành) tổ chức đợt vừa qua có 61 người. Chị Vân là một thành viên trong đoàn. Đoàn xuất hành từ sân bay Tân Sơn Nhất (TP HCM) bay đến Singapore rồi qua Malaysia.
Tối 23/7, khi đoàn làm thủ tục xuất cảnh từ sân bay Kuala Lumpur để về TP HCM thì chị bị hải quan sân bay này giữ lại vì nghi ngờ con dấu đóng trên passport cho phép chị nhập cảnh từ vào Malaysia là dấu giả.
Ngay khi nhận được thông tin trên, Quận ủy quận 12 có văn bản (gửi bằng email) cho Đại sứ quán Việt Nam tại Malaysia thông báo về trường hợp của chị và đề nghị cơ quan đại diện ngoại giao này thực hiện việc bảo hộ công dân. Đồng thời, Quận ủy cũng đề nghị phía công ty lữ hành tích cực giải quyết để chị Vân sớm được về nước.
“Theo thông tin từ công ty lữ hành thông báo lại thì đến sáng 27/7, Đại sứ quán Việt Nam tại Malaysia mới nhận được thông tin và bắt đầu làm việc với cơ quan chức năng ở nước sở tại để giải quyết vụ việc. Tối 28/7 thì chị Vân được về nước. Về tới sân bay Tân Sơn Nhất, khi gặp được gia đình, đồng nghiệp thì chị khóc rất nhiều”, ông Lê Văn Cường, Chánh Văn phòng quận ủy quận 12 (TP HCM) thuật lại.
Quận ủy quận 12 đã đề nghị công ty lữ hành làm việc với Sở Ngoại vụ TP HCM và Đại sứ quán Việt Nam tại Malaysia để yêu cầu cơ quan chức năng nước bạn có văn bản trả lời chính thức lý do tạm giữ chị Vân.
Ông Cường cho rằng: “Trách nhiệm chính trong việc này thuộc về công ty lữ hành. Phía công ty cũng cử một nhân viên ở lại Malaysia để giải quyết vụ việc”.
Việt Nam trao công hàm cho Bộ Ngoại giao Malaysia
Chiều 31/7, trao đổi với Tuổi Trẻ, bà Tô Thị Hương - Tham tán công sứ Đại sứ quán Việt Nam tại Malaysia cho biết:
Chiều thứ sáu (24/7), Saigontourist có liên hệ với chị Phạm Thị Phương Hà, tham tán lãnh sự của sứ quán Việt Nam tại Malaysia, để hỏi về trường hợp của chị Vân bị nhà chức trách Malaysia tạm giữ vì họ nghi một con dấu trong hộ chiếu của chị Vân là giả. Chị Hà có hướng dẫn Saigontourist cách cung cấp thông tin cho sứ quán qua email.
Tuy nhiên, chúng tôi không nhận được email nào của Saigontourist trong ngày 24/7. Saigontourist có gửi email vào ngày 25/7 (thứ bảy), vì đây là ngày cuối tuần và Saigontourist không báo cho chúng tôi đã gửi email nên chúng tôi không biết để kiểm tra.
Chiều thứ hai (27/7), sứ quán Việt Nam tại Malaysia có nhận được công văn của Saigontourist và cử ngay đoàn công tác đến Cục Nhập cư Malaysia và sân bay Malaysia để xác minh thông tin, đồng thời gửi công hàm cho Cục Nhập cư và Bộ Ngoại giao Malaysia đề nghị Malaysia cung cấp thêm thông tin về vụ việc.
Tuy nhiên trong ngày 27/7, Cục Nhập cư Malaysia không cho phép cán bộ sứ quán Việt Nam tiếp cận và nói chuyện với chị Vân.
Ngày 28/7, chúng tôi tiếp tục cử cán bộ đến làm việc với Cục Nhập cư Malaysia và lần này trước sự kiên quyết của đoàn cán bộ sứ quán Việt Nam, Cục Nhập cư Malaysia cho phép chúng tôi nói chuyện với chị Vân.
Sau đó, Cục Nhập cư Malaysia cho biết sau khi xác minh, con dấu trong hộ chiếu là thật nên trả tự do cho chị Vân nhưng chưa đưa ra lời giải thích hay xin lỗi chính thức nào.
Ngày 29/7, Đại sứ Việt Nam tại Malaysia Phạm Cao Phong trao công hàm trực tiếp cho đại diện Bộ Ngoại giao Malaysia, phản đối giới chức trách nước này tiến hành bắt giữ công dân Việt Nam khi không có đủ cơ sở và không thông tin đầy đủ cho cơ quan ngoại giao của Việt Nam. Điều này hoàn toàn không phù hợp với Công ước Viên 1963 về quan hệ lãnh sự. Nội dung công hàm cũng phản đối Malaysia còng tay chị Vân như tội phạm dù không có đủ cơ sở kết tội.
Bộ Ngoại giao Malaysia ghi nhận ý kiến của sứ quán Việt Nam và nói sẽ trao đổi lại với Cục Nhập cư Malaysia.
* Tên nhân vật đã được thay đổi
