Năm 2010, nhà chức trách New York đồng ý trả 9,9 triệu USD cho ông Barry Gibbs khi phải ngồi tù oan tới 19 năm. Bản án bị lật lại do có nhiều nghi vấn về cách thức thanh tra của Louis J. Eppolito đến từ Sở cảnh sát New York (NYPD) khi xử lý vụ án.
Mối oan khó hiểu
 |
| Barry Gibbs phải ngồi tù gần 20 năm vì một vụ giết người oan. Ảnh: NewYork Times. |
Không hề biết chuyện gì đang xảy ra, Gibbs nghe theo lệnh đứng xếp hàng. Ông chắc chắn rằng đây là một sự nhầm lẫn và tự tin rằng nhân chứng sẽ chứng minh cho sự vô tội của mình.
Tuy nhiên, sau đó Gibbs đã bị bắt giữ. Dù không hiểu được chuyện gì đang xảy ra, song Gibbs vẫn hy vọng tòa án có thể tìm ra sự thật.
Tại phiên xét xử, nhân chứng cho biết khi đang chạy bộ thì phát hiện Gibbs vứt xác nạn nhân gần cây cầu. Gibbs thừa nhận thời điểm đó đang phải vật lộn vì vấn đề ma túy, có gặp người phụ nữ kia song chưa bao giờ làm hại cô. Tuy nhiên, ông vẫn bị kết án 20 năm tù vào năm 1988.
Ở trong tù, Gibbs đã viết thư cho luật sư với hy vọng họ có thể dùng bằng chứng sinh học để chứng minh ông vô tội. Năm 1992, ông biết đến Dự án Vô tội, do một nhóm chuyên gia luật mới thành lập nhằm hỗ trợ miễn phí cho những người có thể được chứng minh vô tội thông qua xét nghiệm ADN.
Tuy nhiên, phải mất hàng năm trời, vụ án của Gibbs mới được mở ra. Vụ án của ông tưởng chừng như rơi vào bế tắc khi bằng chứng sinh học trong vụ giết người đã biến mất.
Chương trình Dự án Vô tội khó có thể làm gì cho ông mà không có ADN. Quá tuyệt vọng, Gibbs đã rút tiền bảo hiểm và tự mua cho mình một khoảnh đất tại nghĩa địa.
Bước ngoặt bất ngờ
Năm 2005, Eppolito bị bắt tại Las Vegas vì buôn ma túy và trốn thuế. Cảnh sát cũng phát hiện ra vị thanh tra này đã làm việc cho mafia.
Thậm chí, nhiều năm trước, chính Eppolito đã viết cuốn sách với tựa đề Cảnh sát mafia, trong đó đề cập đến mối quan hệ giữa gia đình ông ta với mafia và cuộc sống khi làm thanh tra của NYPD. Việc khám xét nhà của Eppolito ở Las Vegas đã giúp tìm ra hồ sơ ADN của vụ án mà Gibbs đang cần bị cất giấu bất hợp pháp.
Sau khi một nhân chứng quan trọng khai nhận với các nhà điều tra rằng chính Eppolito đã buộc ông ta phải nhận dạng sai Gibbs, thẩm phán Brooklyn đã quyết định lật lại bản án. Văn phòng công tố quận Brooklyn, từng khởi tố Gibbs, đã quyết định thả ông vào năm 2005 và cho rằng lời khai của nhân chứng đáng nghi.
Năm 2006, Gibbs quyết định khởi kiện do tòa án liên bang ở Brooklyn kết tội sai.
Một phiên tòa dân sự đã được mở tại tòa án quận Brooklyn. Gibbs cáo buộc Eppolito đã cố tình làm giả lời khai nhân chứng, che giấu chứng cứ có thể giải oan cho ông.
Ngoài ra, Gibbs cho rằng Eppolito cố ý không thực hiện cuộc điều tra phù hợp, đồng thời đánh đập để buộc ông phải khai nhận một tội lỗi mà ông không hề phạm phải.
 |
| Barry Gibbs và luật sư trong chương trình Dự án Vô tội. Ảnh: Huffington Post. |
Luật sư của ông Gibbs tin rằng Eppolito đã xoáy cuộc điều tra vào Gibbs bởi ông ta đang tìm cách bao che cho kẻ giết người thực sự, kẻ có khả năng có mối quan hệ mờ ám với viên cảnh sát tham nhũng này.
Theo luật sư, NYPD đã có đủ thông tin để sa thải Eppolito từ vài năm trước. Tuy nhiên, cuộc điều tra đối với Eppolito đã không mang lại bất kỳ quyết định kỷ luật nào, dù đã xác nhận được rằng hồ sơ cảnh sát trước đó đã bị rò rỉ cho một tên tội phạm có dấu vân tay của Eppolito.
Barry C. Scheck, một trong những luật sư của Gibbs và đồng Giám đốc Dự án Vô tội tại trường luật Benjamin N. Cardozo khẳng định: "Đây là sự bất công khủng khiếp. Gibbs đã phải ngồi tù gần 19 năm, bị gài bẫy bởi một trong những cảnh sát tồi tệ nhất từng phục vụ trong NYPD, kẻ đã gây hổ thẹn cho tấm phù hiệu của nhân viên an ninh".
Ông Gibbs (62 tuổi) đã phải vật lộn với những vấn đề nghiêm trọng về sức khỏe sau khi được trả tự do. Trước đó, ông đã nhận được mức bồi thường 1,9 triệu USD từ bang New York.
Kể từ sau khi được phóng thích, Gibbs đã liên lạc lại với con trai và 3 người cháu, một người bạn từ thời thơ ấu ở Brooklyn. Ông cũng đã phục hồi lại sau ca phẫu thuật ung thư trực tràng, thường xuyên được trị liệu.
Trả lời phỏng vấn, ông Gibbs cho biết sẽ dành số tiền được bồi thường vào chi phí chữa bệnh và tiền học của các cháu. Ông chia sẻ: "Tôi từng mất đi tự do và giờ đã lấy lại được nó".
 |
| Hai viên cảnh sát tham nhũng của NYPD. Ảnh: NewYork Post. |
Bản án thích đáng
Sau khi Eppolito bị bắt giữ vì liên quan đến một số vụ giết người, các luật sư của Gibbs đã hối thúc các đặc vụ liên bang và bên công tố xem xét lại vụ án.Việc phát hiện hồ sơ cái chết của cô gái làng chơi trong nhà của cựu thanh tra đã khiến nghi ngờ càng tăng. Sau khi FBI tiến hành thẩm vấn lại, nhân chứng đã rút lại lời khai, khẳng định chính Eppolito đã hối lộ và đe dọa ông phải nhận dạng sai thủ phạm thành Gibbs.
Hai cựu thanh tra Louis Eppolito và Stephen Caracappa của NYPD đã bị kết tội vào tháng 4/2006 và bị phạt tù chung thân do những tội danh mà hai tên đã phạm phải vào những năm 80 và 90.
Bồi thẩm đoàn kết luận Eppolito and Caracappa đứng sau 8 vụ giết người, nhiều vụ bắt cóc và các tội ác khác.
